Samenvatting
Samenvatting Pathologie (1217GENRVK)
- Instelling
- Universiteit Antwerpen (UA)
Samenvatting Pathologie (1217GENRVK) 2e bachelor Martin Lammens
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 38 pagina's
Voorbeeld 4 van de 38 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Martin Lammens 2020 – 2021 2e BachelorPathologie
Hoofdstuk 1: Inleiding
Pathologie houdt zich bezig met de ziekte als biologisch verschijnsel waarbij 2 aspecten
centraal staan: de structurele cellullaire verandering en het begrip van het mechanisme van
de ziekelijke verstoring van moleculaire en cellullaire processen.
Men kan ziektegroepen indelen op basis van de pathofysiologische grondslag:
- Degeneratieve veranderingen
- Erfelijke en verworven genetische ziekten
- Ontsteking
- Immuunpathologische veranderingen
- Circulatiestoornissen
- Groeistoornissen en nieuwvormingen
- Stofwisselingsziekten
Deze zullen in de hoofdstukken aan bod komen.
Hoofdstuk 2: Ziekte en pathologie
Volgens WHO is gezondheid een staat van volledig fysiek, mentaal en sociaal welzijn en niet
alleen de afwezigheid van ziekte of zwakte.
Een ziekte is een toestand waarbij een afwijking van het lichaam een verlies van de normale
gezondheid veroorzaakt. De loutere aanwezigheid van een afwijking is onvoldoende om een
ziekte te veronderstellen, tenzij de afwijking gepaard gaat met een slechte gezondheid. Het
kan wel een vroege ontwikkeling bij het ontstaan van een ziekte betekenen.
FSHD: facio-scapulo-humerale dystrofie
Aantasting van het gezicht, het schouderblad en de bovenarm. Hierdoor zullen ernstige
communicatieproblemen optreden. Deze ziekte wordt gekenmerkt door zwakte van de
gelaatsspieren, gehoorverlies en spraakmoeilijkheden. De faciale zwakte leidt vaak tot
miscommunicatie omdat men niet de gewenste gezichtsuitdrukking kan geven. Een
belangrijk kenmerk is ook de ‘tent’-vormige mond, alsook een uitstekende scapula (door
zwakte van de spieren) en een zeer uitgesproken lumbale hyperlordose. Ook zal de
bovenarm dunner zijn dan de onderarm.
De voornaamste tekens en symptomen zijn:
o Verminderde of afwezige gezichtsexpressie
o Gevleugeld schouderblad (scapular winging)
o Moeilijkheden met armen boven het hoofd te heffen
o Overmatige buiging van de lage rug (lumbale hyperlordose)
o Moeilijkheden de voeten te heffen (foot drop)
o Moeilijk stappen
o Vermoeidheid
1
,Martin Lammens 2020 – 2021 2e Bachelor
De minder frequente tekens en symptomen zijn:
o Gehoorstoornissen
o Zachte of onduidelijke spraak
o Pijn
o Zichtproblemen
o Ademhalingsmoeilijkheden
o Hartproblemen
Erfelijkheid
o Genetische ziekte
o Dominant erfelijk
Meerdere leden in fam
Jongens en meisjes
Vader en moeder kan doorgeven
Kind kan de eerste zijn in fam bij een nieuwe mutatie
Expressie van ziekte sterk wisselend
o Genetische mechanisme is complex, nog niet helemaal begrepen
Behandeling
o Niet specifiek
o Indien nodig rolstoel (laattijdig)
o Bij pijn: adequate pijnmedicatie
We kunnen de ziekte op verschillende manieren benaderen (deze dubbele
benadering moet je op alle ziekten kunnen toepassen)
o Strikt descriptief (medisch); “chromosoom 4”
o Strikte behandeling
Benadering van functioneren met functiebeperkingen binnen
maatschappij: communicatie, sociaal functioneren
Benadering van patiënt, familie, sociale omgeving
Wat is gezondheid? Wat is de norm? Dat hangt af van leeftijd, geslacht, ….
Atheroomplaque/atrosclerose = slagadervernauwing (vaak door te veel te eten) => ziekte
Wat overigens belangrijk is bij ziekte is ‘wat is maatschappelijk aanvaardbaar?’ (vb. ADHD)
en ‘wat is maatschappelijk wenselijk?’ (schoonheidsideaal: anorexia of dikke billen)
Dyslexie is geen ziekte, maar als het optreedt na een beroerte wordt het wel beschouwd als
een ziekteverschijnsel
Bril = prothese
Begrippen: (ziektekenmerken)
- Etiologie: oorzaak van de ziekte
- Pathogenese: ziektemechanisme
- Pathologische en klinische verschijnselen: structurele en functionele kenmerken van
de ziekte
- Complicaties en restletsels: de secundaire, systemische en laattijdige effecten van de
ziekte
- Prognose: verwachte verloop van de ziekte in termen van genezing, herval of afloop
- Epidemiologie: de incidentie, prevalentie of populatiedistributie van de ziekte
Cirrose= lever verschrompelt en krijgt bubbeltjes
2
,Martin Lammens 2020 – 2021 2e Bachelor
Elke ziekte kunnen uitleggen volgens: etiologie => pathogenese => morfologisch en
functioneel beeld => complicaties (38:20)
Benigne = goedaardig, maligne = kwaadaardig
-itis: ontsteking, -oma: tumor
Gebruik van eponiemen: ziekte van bechterew => genoemd naar de ontdekker ervan
Syndroom: groep ziektetekens of symptomen of een combinatie van letsels noodzakelijk om
een ziekte te definiëren
Congenitaal: van bij de geboorte
Iatrogene ziektes: ziektes die veroorzaakt worden door een therapeutische/medische ingreep
PORTFOLIO MAKEN: RED FLAGS VAN ZAKEN DIE JE ZELF MEEMAAKT? DIE JE
TEGENKOMT IN DE STUDIE OF DIE JE TEGENKOMT IN DE LITERATUUR (KRANTEN,
TIJDSCHRIFTEN, TV, RADIO) => niet verplicht maar wel aangeraden
Sommige oorzaken zijn sterk voorspelbaar voor een aandoening (vb. je slaat met een hamer
op je hand). Bij andere ziekten is de uitkomst sterk afhankelijk van de factoren bij de patiënt
(leeftijd, roken). Sommige ziekten zijn een predispositie voor andere, of sommige mensen
hebben een predispositie voor een bepaalde ziekte (een ziekte leidt sowieso tot een andere).
Bij sommige aandoeningen is er een permissief effect (een ziekte geeft aanleiding tot een
andere).
Infecties kunnen een oorzaak zijn van ziekten. Er zijn verschillende infectieuze agentia:
bacteriën, virussen, gisten en schimmels, parasieten, prionen. Infecties zijn een belangrijke
oorzaak van ziekte in alle leeftijden en landen. De overdracht kan verticaal (moeder op kind),
horizontaal of vanuit dieren (zoönose) zijn. De specifieke ziektekarakteristieken worden
bepaald door factoren van de infectieuze agentia en eigenschappen van de
lichaamsrespons.
Hoofdstuk 3: Groei, differentiatie en morfogenese
Deficiëntie van het myostatine gen bij de mens: denk aan runderen met veel spieren. Baby
wordt dus geboren met veel spieren en deze ontwikkelen zich ook snel verder. Deze
deficiëntie kan ook voorkomen bij ratten en honden. Het resulteert in slechte verhoudingen
van spiergroepen (kuiten die breder zijn dan bovenbenen). Dit heeft te maken met groei.
Groei van de cellen gebeurt op verschillende manieren: cellen die zich vermenigvuldigen,
individuele cellen die groter worden, cellen die groter worden doordat er meer materiaal
tussenkomt, cellen waarbij een gecombineerd patroon (=alles tegelijk) voorkomt. Deze cellen
differentiëren zich ook. Proliferatie is vermenigvuldiging, differentiëren is een bepaalde
functie krijgen, apoptose is geprogrammeerde celdood.
Verder gebeurt er dan regeneratie (=hernieuwen) en replicatie om beschadigde of dode
cellen te vervangen. Verschillende celtypes tonen verschillende regeneratieve
mogelijkheden: labiele cellen => zeer hoge regeneratieve capaciteit en hoge turn over
(huidcellen), stabiele cellen => goede regeneratieve capaciteiten en lage turn over
(levercellen), permanente cellen => geen of zeer weinig regeneratieve capaciteiten
(neuronen, spiercellen).
Dystrofisch spierweefsel: spiervezels zijn niet meer goed te herkennen, maar hiertussen zit
te veel vet en bindweefsel, ook zijn niet alle kernen roze, maar zitten er ook blauwe tussen.
Bij myopatisch spierweefsel zijn de vezels wel nog goed te herkennen maar is er een
3
, Martin Lammens 2020 – 2021 2e Bachelor
wisselende grootte van de vezels en van de vorm, de kernen liggen niet perifeer. Bij
neurogeen spierweefsel valt op dat alle kleine vezels in de rechter onderhoek liggen en zien
we groepjes van kleine atrofische vezels. (zie filmpje 13 min voor foto’s)
Bij dystrofisch spierweefsel is de regeneratie van spiervezels beperkt. Bij de ziekte van
Duchenne necroseren (gaan stuk) de spiervezels telkens opnieuw en is er enige regeneratie
maar uiteindelijk niet meer => fibrose. Dit verklaart de kuitspieren die groter zijn dan de
quadriceps: niet zozeer meer spieren, maar meer tussenstof tussen de spieren.
Als de rustfase in de celdeling niet doorgaat, gaat de cel aan apoptose doen. Bij apoptose
gaan individuele cellen zichzelf verwijderen in fysiologische groeicontrole en bij ziekte. Het
wordt geactiveerd of voorkomen door verschillende intracellulaire en extracellulaire stimuli.
Verminderde apoptose kan bijdragen tot cel accumulatie bij neoplasie (kanker). Toegenomen
apoptose kan leiden tot overmatig cel verlies (atrofie). Zie ppt of filmpje (22 min) voor verschil
tussen apoptose en necrose. Apoptose hebben we nodig bij de vorming van vingers en
tenen, anders blijven ze aan elkaar vasthangen (syndactylie).
Differentiatie is het proces waarbij een cel een duidelijke gespecialiseerde functie ontwikkelt
die niet in de moedercel aanwezig was. Bij de ontwikkeling van een embryo zijn
verschillende populaties cellen nodig met verschillende fenotypes op de juiste plaats. Dit
wordt geleid door genetische en epi genetische (kenmerken uit de omgeving) informatie en
gemoduleerd door paracriene en endocriene factoren en externe factoren. Stamcellen zijn
moedercellen die verder kunnen repliceren en in verschillende types dochtercellen kunnen
differentiëren: een bevruchte eicel kan in alle mogelijke cellen differentiëren zowel van foetus
als placenta, embryonale stamcellen kunnen in bijna alle mogelijke cellen differentiëren. De
meeste weefsels hebben stamcellen die in enkele of 1 celtype kunnen differentiëren. Er kan
ook transdifferentiatie komen, dit komt voor bij stamcellen uit het beenmerg en zij kunnen
dus reprogrammeren en van functie veranderen.
Er zijn verschillende afwijkingen in de groei. Enerzijds toename van de groei: hypertrofie (cel
wordt individueel groter), hyperplasie (cellen vermenigvuldigen zich meer dan normaal),
implantanten (kunstmatig). Gecombineerde hyperplasie en hypertrofie komt voor bij de
ontwikkeling van een kind, borsten en baarmoeder. Anderzijds vermindering van de groei:
atrofie, hypoplasie.
De ziekte die in het begin van het hoofdstuk besproken werd (deficiëntie van myostatine)
komt doordat myostatine enerzijds verhindert dat myoblasten tot mature spiercellen
differentiëren: mutatie van myostatine leidt dan tot hyperplasie, anderzijds inhibeert het Akt
(een kinase dat spier hypertrofie induceert): mutatie van myostatine leidt dan tot hypertrofie.
Bij deze ziekte is er dus een combinatie van hyperplasie en hypertrofie.
Voorbeeld van hyperplasie is gynecomastie (borstvorming bij de man). Van hypertrofie een
pathologisch groot hart en van gecombineerd hyperplasie en hypertrofie de myostatine
deficiëntie.
Bij weefselherstel kunnen we ook hyperplasie zien. Ingroei van vasculaire endotheliale cellen
(capillairen): angiogenese. Er is ook ingroei van myofibroblasten: vormen matrix proteïne om
litteken te verstevigen, soms overmatige omvorming tot fibroblasen: vorming van overmatige
littekens na verbranding bijvoorbeeld met gewrichtscontractuur tot gevolg.
Atrofie is de pathologisch verminderde grootte van een orgaan of cel. Orgaanatrofie kan door
vermindering van celgrootte, verlies van cellen of door beide. Fysiologische atrofie is atrofie
van de uterus na de menopauze.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper adamsmarie. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 72042 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen