Samenvatting
Samenvatting recht en onderneming ()
- Instelling
- Universiteit Antwerpen (UA)
Samenvatting recht en onderneming, gemaakt in . Gebaseerd op eigen lesnotities. Met deze samenvatting heb ik een 18 gehaald op het examen.
[Meer zien]Voorbeeld 10 van de 63 pagina's
Voorbeeld 10 van de 63 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
RECHT EN ONDERNEMINGWAT IS RECHT?
- In ons bestaan (De Lijn, iets kopen,…)
- Omschrijven?
1. Ordenen
2. Afdwingen (met sancties)
3. Kunnen aanpassen
- Objectief recht (recht zoals het bestaat)
VS subjectief recht (rechten ontleend van subj recht, bv recht op vrije meningsuiting)
INDELING VAN HET RECHT
NATIONAAL RECHT
= recht met B oorsprong (soms verplicht door EU!)
1. Privaat recht (= tss burgers)
Burgerlijk recht
- Voor elke burger
- erfrecht, huwelijkscontracten, familie en gezin…
- In BW (Burgerlijk Wetboek)
à Vandaag NBW (nieuw Burgerlijk Wetboek)
Ondernemingsrecht
- Zelfde als BR, maar sneller (soepeler)
- In WER (Wetboek van Economisch Recht)
Privaatrechtelijk procesrecht of Gerechtelijk recht
- regelt afdwingbaarheid
- Naar welke rechtbank moet je gaan?
- In Gerw (Gerechtelijk Wetboek)
2) Publiek recht (= tss burger en overheid + overheid en overheid, bv. Belastingen)
Grondwettelijk recht
- In GW (grondwet)
- Staatsstructuur
- Beginselen (fundament v maatschappij, bv scheiding der machten)
- rechten & vrijheden (bv recht op vrije meningsuiting)
Bestuursrecht
- te maken met overheid
- geen wetboek
- aparte wetten
Fiscaal recht
- Regelt staatsinkomsten
- belastingen, accijnzen…
- verschillende wetboeken
Strafrecht
- Behoud v openbare orde en veiligheid
- misdrijven bestraffen
- In SW (Strafwetboek)
1
,Strafprocesrecht
Bepaald procedures
- dader vs gemeenschap (openbaar ministerie)
- Wijze v procederen anders dan Gerechtelijk recht
- In W. Strafv. (Wetboek van strafvordering)
Relevantie van het onderscheid (Privaat en Publiek)
Aanvullend recht
- Burgers mogen afwijken
- Belang? Niet voorzien? Zo moet het
- Bv huwelijksvermogensstelsel (p11)
Regels van openbare orde
- Belangen maatschappij veiligstellen
- Afwijking onmogelijk
- bv regels faillissement, strafrecht
Dwingend recht
- Beschermen private belangen
- Minder strikt dan openbare orde
Onderscheid relativeren?
> Door: rol overheid + meervoudige lagen in recht
Economisch recht
- Hoge overheidsinterventie
- Prijscontrole, mededingingsrecht…
è Publiek recht
Sociaal recht
- bevat 3 delen:
1. Individueel arbeidsrecht
= verhouding wn en wg
- Arbeidscontracten
è Privaat recht
2. Collectief arbeidsrecht
- Relatie wn organisaties en wg of wg organisaties
- loonakkoorden
è Publiek recht
3. Socialezekerheidsrecht
- Verplicht
- Pensioenen, ziekte-uitkeringen…
è Publiek recht
> Praktijk laat zicht niet altijd indelen + eu recht maakt ondersch vaak niet
> Privaatrechtelijke technieken
- contracten sluiten
- geen overh.ondernemingen, maar aandelen nemen in private ond
2
,INTERNATIONAAL RECHT
1. Privaatrecht
- Accident B x N, welk recht passen we toe?
- WIPR (Wetboek internationaal privaatrecht) MAAR ook veel verdragen
2. Publiekrecht of volkerenrecht
- Regelt relaties tss landen/ intern org
- Contracten à Verdragen
- Publiekrechtelijk (defentie)/ Privaatrechtelijk (handelsverdragen)
- Hoe tot stand? Ontertekening à ratificering (akkoordverklaring nat instantie (regering))
3. Europees recht
- Toetreding EU à bep bevoegdh overdr à EU gaat regelementeren
- Na Brexit, bev terug
- Primauteit of voorrang eu recht
(andere wetgeving moet aanpassen bij conflict)
- Rechtstreekse werking
(burger kan zich op de regels beroepen)
BEGRIPPEN
RECHTSTAAT
= idee staat om burgers veilig te stellen, niet zichzelf
- EVRM (Europees Verdrag ter bescherming van de Rechten van de Mens)
door Raad van Europa (≠ EU)
WETSTAAT
= Wetgeving maken zodat mensen kunne genieten van rechten en vrijheden
- Bv sociale uitkeringen
à Meer gelijkheid (bv bij stemmen)
MAAR Heel veel wetgevingen à overregulering?
3 STAATSMACHTEN
- Wetgevende macht: maakt algemene regels
- Uitvoerende macht: dagelijks bestuur staat
- Rechterlijke macht: Toepassing wetgeving
à Onafhankelijk (scheiding) MAAR werken samen + controleren elkaar
MACHT INSTELLING BEVOEGDHEID
WETGEVENDE MACHT Parlement en Koning - maken van wetten
- controleren uitvoerende macht
- recht van onderzoek
(bv. Nu Pefos-onderzoek)
UITVOERENDE MACHT Koning en Regering - land leiden
- wetten uitvoeren
- staatsapparaat beheren
- rechters benoemen
RECHTERLIJKE MACHT De hoven en rechtbanken - geschillen beslechten
- wetgevende en uitvoerende
macht controleren
DEMOCRATISCH BEGINSEL
= wetgevende macht rechtstreeks gekozen door volk
Uitzondering: EU parlement: democratisch deficit (ministers niet rechtstreeks gekozen)
3
,BESTUDEREN VAN RECHTSORDERS
SUPRANATIONALE RECHTSORDE (EU)
Historisch:
1951/1952: EGKS (Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal)
- Na WOII uit schrik voor Du
- Kolen en staal toen belangrijk
1957: EEG-verdrag (Europees Economische Gemeenschap)
Euraton-verdrag
- door econ samenwerking, hoopten ze ook op de rest
EG (Europese Gemeenschap)
- Samenwerking op nieuwe domeinen
EU - Nog ruimere samenwerking
- 27 lidstaten
5 INSTELLINGEN
1. Europees Parlement
- Om 5 jaar verkiezingen
- Wetgevers samen met raad van ministers
+ moeten begroting (= geld voor uitvoerende macht om land te besturen) goedkeuren
2. Raad van de Europese Unie of Europese raad van ministers
- Elk land 1 minister
- Algemene raad
- Bijzondere materies à Elk land minister die er bevoegd voor is
- Niet altijd zelfde ministers
- Verdedigen nationale belangen
PROBLEEM
Geen vast systeem v merenheden à hoe stemmen (helft + 1/ ¾ / unanimiteit…)
à Bij elk verdrag anders
3. Europese raad
- Staatshoofden en regeringsleiders
- Bep welke richting we gaan (bv uitbreidingen)
- Voorzitter = Charles Micheles
4. Europese comissie
- Dagelijks bestuur EU
- 1 commissaris per land (27)
MAAR verdedigd eu belangen, ipv nationale
- Voorzitter: Ursula Vonderlije
- Neemt initiatieven voor wetg, omgezet door EP en R v/d EU
- Collegiale werking: beslissing v 1 persoon is in naam van iedereen
5. De hoge vertegenwoordiger
± minister buitenlandse zaken maar voor EU
- Europees comissaris
4
,EUROPESE NORMEN
Europees recht (ER) à Primair ER (±grondwet)
à Secundair ER (uitvoering wetg)
Primair ER
3 verdragen:
1. Verdrag betreffende EU
* Algemeen (deffentie, binnenlandse zaken)
2. Verdrag betreffende werking EU (VWEU)
* Bevat samenw tss lidstaten (vrij verkeer, kartelrecht (= ondern mogen geen misbruik maken van
macht.)
*Direct werkend? (DW) (Kan ik er beroep op doen?)
à Gericht tot ondernemingen:
- Altijd DW! Horisontaal DW: ond tegen ond op gelijke hoogte
Verticaal DW: ond tegen overheid
à Gericht op lidstaten
- Bepalingen moeten voldoen aan 3 criteria:
1) Duidelijke verplichting voor lidstaat
+
2) Onvoorwaardelijk
+
3) Lidstaten mogen geen discretionele bev zijn (er mag geen beleidsruimte zijn)
- DW: verticaal DW OF verticaal + horizontaal DW
- Geen DW indien niet voldaan
- Wordt bepaald door Hof van Justitie
Voorbeeld: art 34 VWEU, vrij verkeer van goederen Belgisch wetg
- Tot LS
- Wat? Goederen van 1 LS moet overal verkocht kunnen worden
Belgische wg: boter in rechthoek, margarine in vierkant
D producent: margarine in ovaal à Mocht niet in B, D veroordeeld
MAAR D beroept zich op art 34 VWEU zodat w niet toegepast wordt
- DW? 1) OK 2) OK 3) OK à DW (V + HZ)
3. Euraton-verdrag
Niveau van atoomgebied
5
,Secundair ER
= uitvoeringswetgeving
3 bindende juridische vormen:
1) Verorderderingen (Vo)
2) Richtlijnen (Rl) Bindend
3) Besluiten
4) Resoluties
5) Aanbevelingen
1. Vo
= Europese wet
- Niet voor 1 spec bestemming, algemeen
- Altijd DW! H & V
2. Rl
= uniforme algemene wetgeving in alle landen (harmonisering)
- Gericht tot LS met omzettingstermijn (± 2 jaar)
- Nat wg moet omgezet worden naar richtlijn, wel vrijheid in uitvoering
DW? 1) Omzettingtermijn niet verstreken? Geen DW
2) Omgezet - Nat wg Geen DW (Beroepen op nat wg, niet Rl)
3) Termijn vertreken: niet/ foutief omgezet
DW? 1. Duidelijke verplichting LS
+
2. Onvoorwaardelijk? DW maar enkel verticaal
+
3. Geen beleidsruimte LS
Voorbeeld:
- Rl: toerist vast in buitenl na failliet touroperator à LS fonds oprichten
- LS niet op tijd omgezet
- Toerist à staat DW? 1) OK 2) OK 3) LS mogen kiezen middelen waaruit best fonds è Geen DW
3. Besluiten
à Bestemmeling:
*LS: bv ond mag geen staatssteun krijgen à Terugvorderen, boete bij niet-opvolging
Voor DW: LS // Rl
* Particulier: DW: H of V
6
,HOF VAN JUSTITIE + RECHTERLIJKE MACHT EU
Bestaat uit 2 delen:
Hof van justitie (in Luxemburg)
à
à Advocaat generaal
3 taken:
1. Beantwoorden prejudiciële vragen
* Luistert naar ‘meningen’, velt dan oordeel, elke rechter MOET volgen
* Ook advies van adv generaal
2. LS veroordelen
* Bv richtlijn niet op tijd omgezet à LS voor Hvj dagen
3. Enige instantie die nietigverklaring kan uitspreken tegen secundair europees recht
4. Beroepen tegen beslissingen GVEU
*oordeeld enkel ‘in rechte’ (= oordeeld of regels goed zijn toegepast, niet over feiten)
Gerecht van de Europese Unie (GVEU)
* 27 rechters
* Bevoegdheden:
- Beroep onderneming/ perticulier tegen eu beslissing
- Bv Uniemerk, beroep als je merk niet oke is geworden
7
,INTERNATIONALE RECHTSORDE
1. Verenigde Naties (VN)
- Opgericht na WOII
- Vroeger volkenbond
- Doel: vrede en veiligheid + respect voor rechten v/d mens + Samenw tss landen tot stand brengen en
stimuleren
- Organen:
1) Algemene vergadering (AV)
* Alle staatshoofden en regeringsleiders lidstaten spreken jaarlijks
* Weinig bevoegdheid, kan geen mindende beslissingen nemen
* New-York
2) Veiligheidsraad
* 15 L, 5 permanent (VS, RL, CH, VK, FR) + 10 niet-permanent (om 2 jaar andere landen)
* 5 permanente leden: veto à Moeilijk!
* Kan bindende beslissingen nemen
* Kan bv beslissen of land recht heeft om ander land binnen te vallen
* New-York
3) Internationaal gerechtshof
* Beslecht geschillen tss landen
* Bv tussen B & N over grens
* Den Haag
2. Raad van Europa (niets te maken met EU)
- Opgericht na WOII
- In strasburg
- Allemaal eu landen (niet allemaal van EU)
- doel: samenwerking op gebied van mensenrechten + bevorderen democratie (tegen dictaturen)
- Verdragen afsluiten: Europees verdrag voor rechten v/d mens (EVRM)
- Met DW-bepalingen!
- Europees Hof v/d rechten v/d mens (EHRM)
* Landen kunnen veroordeeld worden door wg of uitspraken
Hoe kan ik binnen eigen land optreden? Geen gelijk gekregen? à EHRM
Voorbeeld 1: Zaak Mercxs: vrouw, ongehuwd, krijgt dochter à Basaard kind (onderscheid tss ≠
kinderen) à Kreeg minder rechten (bv erfenis, je moest ze zelf adopteren…)
à Is naar rechter gegaan, kreeg geen gelijk à EHRM veroordeelde B à Veranderde
afstammingswetg
Voorbeeld 2:
Vroeger: Hof v Asisen: u bent schuldig zonder motivering; iemand EHRM waarom? B veroordeeld
Nu: Bij elke beslissing motivatie
8
,NATIONALE RECHTSORDE
! 1 en 2 zijn niet hiërarchisch, staan op zelfde niveau!
1. Federaal niveau
Instellingen:
1) Federale parlement
Samenstelling:
Kamer van volksvertegenwoordigers
= wetgever, rechtstreeks verkozen om de 5 jaar
- 2 bevoegdheden:
1. Maakt wetten
à Hoe?
> Initiatief nodig: 1. Kamerleden met wetsvoorstel, moet in overweging
genomen worden
2. Regering (Koning) met wetsontwerp
> Amendementen (voorstellen om wetsvoorstel/ontwerp te weizigen)
> Commisie, veel verschillenden, wetsvoorstelontwerp besproken, na aaname:
> Plenaire vergadering met kamerleden, nog eens besproken maar
oppervlakkiger met tv
> Evocatierecht senaat
> Afkondiging recht (ondertekening door Koning + tegentekening bevoegde
minister)
> Gepubliceerd in Belgisch Staatsblad:
Tegenstelbaarheid aan derden, iedereen wordt geacht de recht te kennen (je kan
niet zeggen dat je. Het niet kende)
> 10de dag na publicatie in werk treding wet, behalve als anders vernoemd is
2. Controlerende functie op regering
≠ manieren:
* Vorderen aanwezigheid ministers (verplichten om te komen)
* Stemmen begroting
* Vertrouwensstemming uitlokken (Is er nog een meerderheid)
* Regering dwingen tot ontslag (gebeurt niet)
* Stellen parlementaire vragen
* Oprichting onderzoekscommissies (bv commissie Dutroux)
Senaat
= Niet rechtstreeks verkozen, vertegenw gemeenschappen en gewetsen (ontmoeten elkaar) +
gecoopteerde senatoren (aangeduid door partij)
- 3 Bevoegdheden:
1. Kunnen conflictenbestuderen en adviesen geven
2. Soms medewetgever (bv bij grondwetsherziening)
3. Evocatierecht (= Na stemming kamer over wet, kunnen ze wet opnieuw bespreken
MAAR kamer heeft altijd laatste woord)
9
, 2) Federale regering
Koning + regering
MAAR koning geen macht meer behalve net na verkiezing bij vormen regering + regering verantwoordelijk
voor alles wat koning doet
Regering:
1. Eerste minister
2. Vice-eersteminister
3. Minister
4. Staatsecretarissen (toegewezen aan minister, omdat # ministers beperkt moet blijven)
Structuur:
1. Kernkabinet
1e + Vice-1e
2. Ministerraad
1e + Vice-1e + Minister
3. Regeringsraad
1e + Vice-1e + Minister + Staatssecretaris
4. Ministercomité
Verz minister bevoegd voor bep materie, veranderd
5. Kabinet
Persoonlijke medewerkers minister, bereiden dossiers voor, doen studiewerk
Koning: Uitvoerende + wetgevende macht
- Initiatiefrecht (wetsontwerpen indienen)
- Wetten ondertekenen
- Samen met kamer artikelen grondwet aanduiden die herzien mogen worden
Rechtsnormen:
1. Met koninklijke besluiten
Gewone:
- Nt strijdig met grondwet
- rechter kan KB nt nietigverklaren (wel raad v staten)
Kaderwet:
- Wetten waar parlement taken geeft aan regering die het gaat uitvoeren via KB
Opdrachtwet:
- opdracht van K
- KB kunnen door ander KB veranderd w
2. Volmachtbesluit
Door volmachtwet
- Kamer dragen stuk bevoegdheden aan regering zodat ze als wetgever kunnen optreden
10
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper juliewillems. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,09. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 66579 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen