Samenvatting
Samenvatting dierenwelzijn 22-23 1e ZIT GEHAALD
Lessen samengevat dierenwelzijn van prof Dierendonck
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
DIERENWELZIJNINLEIDING
Examen:
1 open vraag
Aantal meerkeuzevragen
DEFINITIES EN ACHTERGROND
Welzijn heeft met cultuur te maken. Hoe ze dieren houden en wat je met de dieren doet
Dierenwelzijn gaat over echte wetenschappelijk feiten. Ook over emoties, zowel van mens als van dier. En de cultuur waarin die
dieren staan
Alle dierenwelzijnswetten hebben te maken met subjectieve gevoelens van de dieren
Emotie – voorbeeld
Primaire emoties: verdriet, verrassing, boos, vrolijk
Secundaire emoties: verlegenheid, schuldig, schaamte, walgen
Mensen hebben antropomorfie, ze proberen gedrag uit te leggen van hond alsof het gedrag van mens is
Welzijn = levenskwaliteit = emotionele perceptie kwalificeren en kwantificeren
Definitie: er is geen afgesproken definitie maar het meest wordt gebruikt: het gaat om een toestand van een dier zoals deze
wordt ervaren door het dier.
Ofwel: een individu verkeert in een staat van goed welzijn wanneer het in staat is zich actief aan zijn levensomstandigheden aan
te passen en daarmee een toestand kan bereiken die het zelf als positief ervaart
Dus: vermijden van langdurige negatieve ervaringen. Bevorderen van positieve ervaringen. Gebaseerd op robuust
wetenschappelijk onderzoek naar behoeften en (emotionele) percepties van dieren
Beoordeling van welzijn: zowel acute situatie als lange termijn situatie van een individu
Wat waren de kernbegrippen uit de stressfysiologie die aangaven welke omstandigheden tot chronische stress leiden
- Voorspelbaarheid van omgeving
- Beinvloedbaarheid van omgeving
- Dit zorgt ervoor of dier in chronische stress raakt of niet
WELZIJN EVALUEREN OP DIER EN/OF OMGEVINGSNIVEAU
Onderzoek toont aan: als dieren meer controle hebben hebben ze minder stress en als dieren beter kunnen voorspellen wat er
gebeurt is er een beter welzijn = grotere veiligheid in omgang, lagere dierenartskosten, betere prestaties, hogere
klanttevredenheid
HOE METEN WE WELZIJN OP GROEP/BEDRIJFSNIVEAU
§ Meten van voorkeuren: meten van hoeveel, hoelang, hoe frequent maakt een dier gebruik van resoucres in zijn omgeving
preferentie testen, aversie testen
Preferentie testen
Bij preferentie testen kan je niet helemaal zeggen wat een voorkeur heeft. Het is heel lastig om zeker te weten dat je naar de
goede dingen kijkt.
, Vaak te simpele vraag. Vb biggen stro of kale vloer. Keuze afhankelijk van omgevingstemperatuur, conditie, gedrag en
voortplantingsstadium. Er wordt te weinig rekening met individuele variatie gehouden. Ook te weinig rekening met andere
belangen (kippen kiezen grote en kleine kooi: prefereren grote kooi maar bezochten minimaal 1x de andere kooi, verzamelen
informatie uit de omgeving, even kijken wat daar gebeurt e en wat je daar krijgt).
Preferentie verward met familiariteit. Dieren zijn vaak neofoob (nieuwe dingen zijn eng). Ze kiezen dus vaak eerst voor iets wat
ze al kennen.
Runderen gebruik automatische borstel: wat is locatie van borstel tov voeren. Kans dat ze naar borstel gaan is groter als die in
buurt van eten is. Wat is de invloed als er een medische handeling voor of erna is? Het insemineren is meer insenief dan
drachtigheids controle. Na inseminatie werd borstel niet meer gebruikt.
§ Meten van behoeften in verschillende levens fasen: tolerantie, deprivate experimenten (rebound effect) etc
§ Essentiele resources: ethological needs; vacuum gedrag, stress omhoog als het dier het gedrag niet kan uitvoeren
Ethological needs: zijn lange termijn behoeftes. Het beloningssysteem van het brein is erbij betrokken. Om ervoor te zorgen dat
ze gedragingen uitvoeren is het beloningssysteem ertussen betrokken (nestbouw, groomen, seksueel gedrag etc)
Algemene criteria:
- Regelmatig uitgevoerd door alle individuen van een soort (alle seksen en leeftijden)
- Primair intern gemotiveerd (zelf belonend, vacuum gedrag = bv hond die gemotiveerd is om bot te graven op
keukenvloer (moet grond voorstellen))
- Rebound effect = gedrag extreem doen omdat ze het eerst niet konden doen
- Onthouding van het juiste substraat leidt tot chronische stress (resulteert in fysiologische/ethologische pathologie
§ Hoe veel negatieve ervaringen verdragen voor stopt: kinine, shocking, isolatie etc
§ Hoe hard wil het dier ergens voor werken: via operante conditionering
Consumer demand studies
Gewicht aan kattendeurtje hangen zodat ze er tegenaan moeten duwen om het open te krijgen. Je kan dan meten hoe hard ze
ertegen duwen. Dit is een maat voor hoe graag ze het willen. Je kan er verschillende dingen achter zetten om te weten hoe veel
moeite ze willen doen om dat specifieke te bekrijgen
Met grootte dieren niet met verzwaarde deuren maar worden vaak drukknoppen gebruikt. Vb een paard moet op knop drukken
op te kunnen kribbenbijten, daar willen ze veel moeite voor doen.
§ Hoe ervaart het dier zijn omgeving: adaptatie – emotionaliteit onderzoeken, anticipatie ne verrijking, cognitieve bias studies
Anticipatie studie
Anticipatie als maat voor welzijn
Gedrag dat dieren als ze vooruitzicht krijgen op wat ze gaan doen
Veranderingen in de actuele status vs de verwachtte status induceert een verandering in de gevoeligheid tov beloning
- Gevoeligheid gaat omhoog voor beloning in suboptimale omstandigheden
- Belangrijk uit te kijken naar iets fijns als je het minder goed hebt
- Anticipatie gedrag reflecteert de gevoeligheid voor een beloning
Te meten door een klassiek conditionerings protocol
Gedragsmatig onderdrukte dieren sensitiviteit voor beloning omhoog anticipatie reactie voorafgaand aan die beloning ook
extra omhoog
Verzadigd/tevreden dier sensitiviteit omlaag anticipatie reactie naar beneden
Klassieke conditionering: vorm van leren (bel)
Operante conditionering: gevolg van eigen gedrag zien
Anticipatie kan ook effect van stress compenseren. Aangekondigde spel op dag van spenen verlaagt speenstress bij biggen. Zelfs
alleen de aankondiging verlaagde de speen stress. Deze biggen later ook nog speelser en minder agressief
Anticipatie - voorspelbaarheid omgeving is gunstig.
Uitzondering voeder schema. Bij vaste voedertijden gaat stereotype gedrag, agressie, anticipatie etc omhoog. Vertraging
betekent ook stress. Onvoorspelbare voertijden: meer natuurlijk voerregine en meer balans in ethological needs.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper diergeneeskundeUAntwerpen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53068 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen