PSYCHODYNAMISCHE THERAPIE
Hoofdstuk 1: Introductie evidence base van PDT
1. Terminologie: psychodynamische therapie ……………………………………………………………….
2. Effectiviteit van psychodynamische therapie bij volwassenen …………………………………….
3. Effectiviteit van psychodynamische therapie bij kinderen en jongeren ……………………….
4. Succesvolle uitkomsten van psychodynamische therapie (PDT) …………………………………
Hoofdstuk 2: Basisassumpties en basisprincipes
1. Basisassumpties ………………………………………………………………………………………………………..
1.1. Ontwikkelingsperspectief ……………………………………………………………………………………
1.2. Rol van onbewuste motivatie en intentionaliteit ………………………………………………..
1.3. Overdracht van patronen van denken, voelen en handelen in vroegere relaties
naar huidige relaties ………………………………………………………………………………………………….
1.4. Persoonsgericht perspectief ……………………………………………………………………………….
1.5. Erkenning van complexiteit ………………………………………………………………………………….
1.6. Focus op innerlijke psychische wereld en psychologische causaliteit …………………..
1.7. Continuïteit tussen normale en psychopathologische ontwikkeling …………………….
2. Basisprincipes …………………………………………………………………………………………………………….
2.1. Mensbeeld …………………………………………………………………………………………………………..
2.2. Kader …………………………………………………………………………………………………………………..
2.3. Relatie ………………………………………………………………………………………………………………….
3.4. Veranderingsprocessen ………………………………………………………………………………………..
Hoofdstuk 3: Mentaliseren (construct)
1. Construct ……………………………………………………………………………………………………………………
2. Ontwikkeling ………………………………………………………………………………………………………………
2.1. Ontwikkelingslijn …………………………………………………………………………………………………
2.1.1. 0 – 1 jaar …………………………………………………………………………………………………..
2.1.2. 1 – 3 jaar …………………………………………………………………………………………………..
2.1.3. 3 – 4 jaar ……………………………………………………………………………………………………
2.1.4. 4 – 5 jaar ……………………………………………………………………………………………………
2.1.5. 5 – 6 jaar ……………………………………………………………………………………………………
2.1.6. 6 – 7 jaar ……………………………………………………………………………………………………
2.1.7. 7 – 12 jaar …………………………………………………………………………………………………
2.1.8. 12 – 22 jaar ……………………………………………………………………………………………….
2.2. Factoren die de ontwikkeling van mentaliseren beïnvloeden ……………………………….
1
,Hoofdstuk 4: Mentalization-Based Treatment For Children (MBT-C)
1. Doestelling en opbouw ……………………………………………………………………………………………….
2. Assessment en initiële fase …………………………………………………………………………………………
2.1. Eerste sessie …………………………………………………………………………………………………………
2.2. Sessies met het kind …………………………………………………………………………………………….
2.2.1. Effortful control (aandachtscontrole) ………………………………………………………...
2.2.2. Affectregulatie ……………………………………………………………………………………………
2.2.3. Expliciet mentaliseren ………………………………………………………………………………..
2.3. Sessies met ouders ………………………………………………………………………………………………
2.4. Contacteren van andere belangrijke volwassenen ……………………………………………….
2.5. Delen en bespreken van case formulation en therapiedoelstellingen …………………..
2.6. Beslissen over verdere therapie …………………………………………………………………………..
3. Individuele kindertherapie ………………………………………………………………………………………….
3.1. Individueel kindertherapeutisch spoor …………………………………………………………………
3.1.1. Verschillende niveaus van therapeutische interventies ………………………………
4. Ouderbegeleiding ……………………………………………………………………………………………………….
4.1. Specttrum aan mentaliseren-bevorderende interventies …………………………………….
5. Afrondingsfase ……………………………………………………………………………………………………………
5.1. Voorbereiden op afronden …………………………………………………………………………………..
5.2. Afrondingsfase …………………………………………………………………………………………………….
Hoofdstuk 5: Dynamic Interpersonal Therapy (DIT)
1. Achtergrond ……………………………………………………………………………………………………………….
2. Kern ……………………………………………………………………………………………………………………………
3. Initiële fase (assessment fase) …………………………………………………………………………………….
3.1. Cliënt engageren: opbouwen van therapeutische relatie ……………………………………..
3.2. Komen tot een dynamische case formulation ………………………………………………………
3.3. Identificeren van en onderhandelen over therapeutische doelstellingen …………….
4. Middenfase (therapeutische fase) ………………………………………………………………………………
4.1. Inzichtgevende/explorerende technieken ……………………………………………………………
4.2. Steungevende technieken ……………………………………………………………………………………
4.3. Mentaliseren-bevorderende technieken ……………………………………………………………..
4.4. Directieve technieken ………………………………………………………………………………………….
4.5. Werken met verdedigingsmechanismen ………………………………………………………………
5. Afrondingsfase ……………………………………………………………………………………………………………
5.1. Rationale ……………………………………………………………………………………………………………..
5.2. Voorbereiden op afronden …………………………………………………………………………………..
5.3. Afrondingsfase …………………………………………………………………………………………………….
2
,Hoofdstuk 1: Introductie: evidence base van PDT
Een evidence-based behandeling is een behandeling die de toets van wetenschappelijk
onderzoek succesvol doorstaan heeft
De stelling is niet geheel onjuist maar ook niet volledig
APA: een evidence-based practice bestaat niet enkel uit wetenschappelijk
onderzoek/evidentie, maar ook uit klinische expertise en cliëntvariabelen (3 pijlers).
Het is dus een ruimer concept.
Dus niet enkel empirisch ondersteund (empirically supported). Binnen die empirically
support is er sprake van gradaties/hiërarchie. Er bestaan verschillende soorten
evidentie: effectiviteit, efficacy, appropriateness (wat vindt de cliënt over
behandeling), feasibility (manier waarop het uitgevoerd kan worden in bestaande
settings)
1. Terminologie: psychodynamische therapie
Als je alle hedendaagse psychodynamische behandelingen gaat categoriseren, bestaan er 3
categorieën:
I. Psychoanalyse: diepgaande verkenning van de invloed van verleden op heden met
als doel diepgaande/bestendige persoonlijkheidsverandering (intrapychisch).
Minstens 3x-5x de week op de sofa. Vrije associatie/overdrachtsneurose staat
centraal (vrij laten praten/denken) met voorkeur voor geen face to face contact.
II. Langdurende psychodynamische psychotherapie: verkenning van invloed van
verleden op heden met als doel persoonlijkheidsverandering (intra-interpychisch).
Minstens 1x/3x per week face to face. Ook speelt hier vrije associatie een rol.
III. Kortdurende psychodynamische psychotherapie: vooral hier en nu met als doel
symptomatische verandering/verbetering en meer adaptieve oplossing van conflicten
en problemen (interpychisch). Minstens 1x/2x per week face to face.
Ze verschillen in kader en doelen. Deze verschillen zijn meer uit te drukken kwantitatieve
termen dan kwalitatieve. Ze bevinden zich op een continuüm (meer of minder) i.p.v. dat ze
fundamenteel van elkaar verschillen. Maar hebben ook gemeenschappelijke factoren. Ook
verschillen ook in interventies en technieken. Er zijn klemtoon verschillen i.p.v.
fundamentele verschillen.
2. Effectiviteit van psychodynamische therapie bij volwassenen
Luyten & Lowyck (2016) hebben zich vooral gebaseerd op RCT’s en meta-analyses.
PDT is effectief bij depressie, angststoornissen, eetstoornissen, somatische en functioneel
somatische stoornissen, middelenmisbruik, en persoonlijkheidsproblematiek
Niet enkel symptomatische verbetering
Maar ook relationele en persoonlijkheidsfunctioneren verbeterd
Even effectief als andere evidence based behandelvorm
3
, Geen verschil in methodologische kwaliteit van deze studies in vergelijking met RCT’s
van andere behandelvormen
Bovendien zouden effecten op langere termijn (2-5j follow-up) behouden blijven.
En bij langerdurende PDT zelfs verder verbeteren (sleeper-effect). D.w.z dat ze na
2/5j aangeven dat ze beter gaan, meer positieve effecten ervaren maar dat ze nog
beter gaan, dat ze blijven groeien als persoon. Dit kan te maken hebben met meer
fundamentele persoonlijkheidsverandering (hypothese). We gaan mensen
vaardigheden en methoden aanreiken om hen beter te laten omgaan met
levensgebeurtenissen. Als we op de laag van fundamentele
persoonlijkheidsverandering geraken (dat ze bv anders naar zichzelf en anderen
kijken, waardoor ze er anders mee omgaan) voelen ze daardoor dat ze bijvoorbeeld
beter tegen dingen kunnen.
3. Effectiviteit van psychodynamische therapie bij kinderen en jongeren
Luyten & Lowyck (2016) hebben zich ook gebaseerd op narratieve systematische reviews
(verhaal-gericht) en meta-analyses. Effectiviteit van
Op gehechtheid gebaseerde interventies
Klassieke speltherapie bij kinderen met sterk internaliserende problematiek
(depressie, angst,…)
Stemmingsproblematiek
Outreachende interventies (thuisbegeleiding, naar mensen toe gaan) voor at-risk
ouders en kinderen (bv ouders met verslavingsproblematiek)
MBT-A (= mentalization based treatment) bij adolescenten met ernstige
persoonlijkheidsproblematiek
Midgley et al. (2021)
Effectief bij een breed bereik aan geestelijke gezondheidsproblemen, in het bijzonder
Internaliserende stoornissen
Ontwikkelende persoonlijkheidsstoornissen
Vroege negatieve levenservaringen
4. Succesvolle uitkomsten van psychodynamtische therapie (PDT)
Onderzoek toont aan dat PDT niet enkel tot symptomenreductie leidt maar ook (outcome
research)
Symptomatische verbetering
Verbeteringen in relaties en welbevinden
Een betere capaciteit tot zelfanalyse
Experimenteren met nieuwe gedragswijzen, vooral in interpersoonlijke relaties
Plezier vinden in nieuwe uitdagingen
Grotere tolerantie voor NA
Gebruik van zelf-kalmerende en supportieve strategieën
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jasmineteffahi. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,69. Je zit daarna nergens aan vast.