Samenvatting
Samenvatting multifactoriële stoornissen - schisis
Samenvatting met het onderdeel schisis + notities
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 23 pagina's
Voorbeeld 3 van de 23 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
Multi 2: schisisInleiding
Gespleten lip en verhemelte: meest voorkomende congenitale afwijking in hoofd- en
halsgebied
Prevalentie: 1/700
Herhalingsrisico: 2-5%
Oorzaak: multifactorieel
o Genetisch: voorkomen in familie
o Omgevingsfactoren: ligging in de baarmoeder, vitaminetekort, roken of alcohol
tijdens de zwangerschap, bepaalde types medicatie, diabetes, onderontwikkelde
prenatale gezondheidszorg … → niet altijd duidelijk, veel is nog niets gekend
Ontstaat al vroeg in de zwangerschap
o Ontwikkeling lip: 6-7 weken
o Ontwikkeling verhemelte: 8-9 weken
Diagnose: soms al zichtbaar op echo, maar doorgaans bij de geboorte
o Op 20 weken, gespleten lip is makkelijker te detecteren dan gespleten verhemelte
Vaak is het al bepaald voordat de mama weet dat ze zwanger is. De lip wordt
al zeer vroeg ontwikkeld.
Lipschisis is doorgaans makkelijk door het zichtbare aspect, het verhemelte
kunnen we niet zien op de echo.
o In 20-30% van de gevallen wordt de schisis prenataal opgemerkt.
Geïsoleerd of syndromaal
o De meeste vormen van schisis zijn geïsoleerd. Maar soms is het eens in een
syndroom.
1
,Velofaryngeale functie
Nasofaryngoscopie
Normaal gaan de spieren sluiten als een sfincter.
Bij schisis zal er altijd een opening blijven bestaan tussen het verhemelte en de
farynxwanden.
o Beetje nasaal klinken.
Neurologisch mechanisme van velumfunctie
Verschil spraak vs. geen spraak
o Spraak en geen spraak zit op een andere plek. Als we ons gehemelte opheffen bij
activiteit waar er geen spraak voor nodig is, zijn dat andere systemen in onze
hersenen die aan de slag gaan dan als we ons gehemelte activeren tijdens het
spreken.
Belangrijk voor behandeling van velofaryngale stoornissen
o Zuig en blaasoefeningen zijn goed voor de bewustwording van luchtstroom, maar
hiermee ga je spreken niet verbeteren.
o Als je wil werken aan een betere velofaryngale functie sluiting tijdens het spreken
moet je spraakactiviteit gebruiken. Voel je waar de luchstroom zit bij /s/ of bij de
/m/. Dit is een ander leersysteem in de hersenen dan bij zuig- of blaasoefeningen.
Niet spraakgerelateerd
Pneumatische activiteiten:
o Positieve luchtdruk: blazen, fluiten
o Negatieve luchtdruk, onderdruk in de mondholte: zuigen, kus geven
Niet-pneumatische activiteiten:
o Slikken
o Kokhalzen
o Braken
2
, Spraakgerelateerd
Timing van velofaryngale sluiting
o Bij orale klanken: velofaryngeale sluiting voor steminzet
o Bij explosieven: vroegere start velaire heffing
Qua timing, sluitingskracht en hoge van velumheffing de grootste activiteit
vragen van het velum.
o Uitdaging: afwisselen oraal-nasaal
Opspannen en ontspannen van het velum
Hoogte van velumheffing à hangt af van:
o beweging en hoogte van de tong tijdens articulatie
Hoe hoger de tongrug wordt getrokken hoe hoger het velum zal gaan heffen.
o mate van intraorale druk nodig voor een klank
Explosief: heel wat intraorale druk, dus hogere velofaryngeale sluiting.
Hoogte van velumheffing
o
o Nasalen hebben geen velumactiviteit
o De stemloze explosieven hebben de hoogste velumactiviteit zoals de /p/
Stevigheid van de velofaryngale sluiting: zelfde factoren als bij de hoogte van velaire heffing:
o steviger bij consonanten dan bij vocalen
o hoge vocalen: stevigere sluiting ivm laagfrequente vocalen
o Steviger bij explosieven ivm fricatieven
Spreeksnelheid en vermoeidheid
o Toename spreeksnelheid à minder stevige afsluiting en minder hoge heffing velum
Hoe sneller ze spreken hoe minder stevig de afsluiting van het velum zal zijn
en hoe minder hoog het velum gaat heffen. Het spreektempo vertragen
zorgt voor betere articulatie.
o Vermoeidheid à effect op velaire spieren
Spier iets minder gericht werken als we moe zijn.
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper justinetimmerman. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,19. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 80467 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen