Inleiding tot recht
Inhoudsopgave
1 Essentie en indeling van het recht...............................................................................................................................4
1.1 De essentie van recht............................................................................................................................................4
1.1.1 Wat is recht?..................................................................................................................................................4
1.1.2 Normenregels................................................................................................................................................4
1.1.3 Waarom ‘recht’?............................................................................................................................................5
1.1.4 Kenmerken van het recht...............................................................................................................................5
1.2 Indeling van recht.................................................................................................................................................5
1.2.1 Territorium.....................................................................................................................................................5
1.2.2 Inhoud............................................................................................................................................................5
1.2.3 Afdwingbaarheid............................................................................................................................................6
1.3 Rechtssubjecten, rechtsobject en rechtsmisbruik.................................................................................................6
2 Bronnen van het recht & rechterlijke organisatie........................................................................................................8
2.1 Bronnen van het recht..........................................................................................................................................8
2.1.1 Staatsstructuur...............................................................................................................................................8
2.1.2 Hiërarchie binnen de wetgeving....................................................................................................................8
2.1.3 Overige rechtsbronnen................................................................................................................................10
2.2 Rechterlijke organisatie......................................................................................................................................11
2.2.1 Controlerende instellingen...........................................................................................................................11
2.2.2 Supranationale instellingen..........................................................................................................................12
2.2.3 Nationale instellingen..................................................................................................................................12
2.2.4 De gewone hoven en rechtbanken..............................................................................................................13
3 Personen – en familierecht........................................................................................................................................15
3.1 Basisbegrippen....................................................................................................................................................15
3.2 Afstamming.........................................................................................................................................................16
3.3 Identificatie van de persoon...............................................................................................................................16
3.4 Minderjarigheid..................................................................................................................................................17
3.5 Huwelijk..............................................................................................................................................................18
3.5.1 Primair huwelijksrecht.................................................................................................................................19
3.6 Echtscheiding......................................................................................................................................................20
3.7 Andere opties dan het huwelijk..........................................................................................................................20
4 Verbintenissenrecht...................................................................................................................................................21
4.1 Verbintenissen....................................................................................................................................................21
4.2 Overeenkomsten................................................................................................................................................22
5 Bijzondere overeenkomsten......................................................................................................................................28
5.1 Huur – verhuur....................................................................................................................................................28
1
, 5.2 Koop – verkoop...................................................................................................................................................30
5.3 Aansprakelijkheid................................................................................................................................................31
5.3.1 Soorten aansprakelijkheid............................................................................................................................31
5.4 Kwalitatieve aansprakelijkheid voor de daden van een ander............................................................................33
5.4.1 Ouders – minderjarige kinderen..................................................................................................................33
5.4.2 Leerkrachten – leerlingen............................................................................................................................34
5.4.3 Werkgevers – werknemers..........................................................................................................................34
5.5 Zaken en producten............................................................................................................................................34
5.5.1 Zaken............................................................................................................................................................34
5.5.2 Producten.....................................................................................................................................................35
5.6 Dieren................................................................................................................................................................. 35
5.7 Gebouwen...........................................................................................................................................................35
5.8 Objectieve aansprakelijkheid, foutloze vergoedingsplicht..................................................................................35
5.8.1 Medische ongevallen...................................................................................................................................35
5.8.2 Zwakke weggebruiker..................................................................................................................................35
6 Huwelijksvermogensrecht..........................................................................................................................................36
6.1 Secundair huwelijksrecht....................................................................................................................................36
6.1.1 Het wettelijke stelsel....................................................................................................................................36
6.1.2 Huwelijkscontract; alternatieven op het wettelijk stelsel............................................................................38
6.1.3 Echtscheiding...............................................................................................................................................38
7 Erfrecht...................................................................................................................................................................... 40
7.1 Testament erfrecht.............................................................................................................................................40
7.2 Intestaat of wettelijk erfrecht.............................................................................................................................40
7.2.1 De devolutieregels.......................................................................................................................................40
7.2.2 Langstlevende echtgenoot...........................................................................................................................42
8 Vennootschapsrecht..................................................................................................................................................43
8.1 Verschillende categorieën van vennootschappen..............................................................................................43
8.1.1 Meer in detail; welke vennootschapstypes bestaan er in ons recht............................................................44
8.1.2 De oprichting................................................................................................................................................46
8.1.3 Vennootschapsorganen...............................................................................................................................46
9 Arbeidsrecht..............................................................................................................................................................48
9.1 Principes van het arbeidsrecht............................................................................................................................48
9.2 Individueel arbeidsrecht.....................................................................................................................................49
9.2.1 Aanwerving..................................................................................................................................................49
9.2.2 Tewerkstelling of doorstroom......................................................................................................................49
9.2.3 Beëindiging/uitstroom.................................................................................................................................50
9.3 Collectief arbeidsrecht........................................................................................................................................51
10 Sociale zekerheidsrecht...........................................................................................................................................53
2
, 1 Essentie en indeling van het recht
1.1 De essentie van recht
1.1.1 Wat is recht?
Subjectief recht = mijn of jouw recht op iets, om iets te doen of niet te doen = concrete situaties (vb. je rijdt als fietser
op het fietspas en wordt aangereden door een auto -> subjectief recht op schadevergoeding)
& objectief recht = geheel van rechtsregels die op een bepaald moment en plaats bestaan
Vereiste van gezag:
Recht wordt opgelegd door ‘bevoegde politieke autoriteit’
Democratisch verkozen
Normenhiërarchie (niet alle regels staan op hetzelfde niveau)
Bevoegdheidsverdeling
Recht kan worden afgedwongen
Rechterlijke macht (er kunnen bepaalde straffen aanhangen)
Arbitrage = een vorm van private rechtsspraak -> bepaalde scheidsrechters gaan dan over een
bepaalde overeenkomst beslissen (= snellers & niet openbaar)
Gemeentelijke administratieve sancties = GAS boetes
Geheel van bindende regels
Gedragsregels
Gebodsbepalingen (moeten) (vb. je moet je belastingen aangeven)
Verbodsbepalingen (moet niet) (vb. je mag niet frauderen)
Verlofbepalingen (mogen, maar moeten niet) (vb. forfaitaire kosten of je kiest om zelf je bonnetjes
bij te houden, werkelijke kosten aangeven mag dus)
afdwingingsregels = regels mbt instellingen en procedures voor toepassing en afdwinging (rond politie,
rechtbank,…)
wijzigingsregels = regels mbt instellingen en procedures voor wijziging van recht (hoe die wijzigingen
gebeuren)
technische regels vb. de verjaringsregels
1.1.2 Normenregels
rechtsregels (*uiterlijke = je mag denken wat je
wil maar het gaan enkel over wat je echt doet)
sociale en etiquetteregels
gedragsregels
beleefdheid
morele regels = ethiek
godsdienstige regels
Het recht moet rechtszeker zijn:
de regels moeten gekend zijn
rechter die uitspraak doet
uitspraak van de rechter moet nageleefd worden
ook de overheid moet zich aan recht houden
+ recht moet rechtvaardig zijn
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper cleogene. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.