BIJZONDERE VOEDING
Wetgevend kader
- KB van 18/2/1991 => Verordening (EU) nr.609/2013
o (gedelegeerde Verordening (EU) 2016/127)
- Bijzondere voeding: de voedingsmiddelen, die zich door hun bijzondere samenstelling
of door een bijzondere fabricatiewijze duidelijk onderscheiden van de
overeenkomende gewone voedingsmiddelen, die daarenboven geschikt zijn voor een
aangegeven bijzondere voeding en die zodanig in de handel worden gebracht, dat
wordt aangegeven, dat zij voor dit doel geschikt zijn
- Nutriënten: de voedingsstoffen die het menselijk organisme nodig heeft en normaal
zelf niet kan opbouwen en waarvan een voldoende hoeveelheid langs de
voedingsmiddelen in het organisme dienen te worden ingebracht, namelijk vitaminen,
mineralen en oligo-elementen, aminozuren en vetzuren.
Bijzondere EW- en AZsamenstelling
- Volwaardige eiwitten: bevatten de essentiële AZ, maar zijn ten aanzien van hun
vermogen om groei en onderhoud mogelijk te maken, niet gelijkwaardig
- 1,5-2g EW/kg (normaal 0,75)
- Fenylketonurie (PKU)
o Defect fenylalaninehydroxylasesysteem
o Aspartaam tegenaangewezen! (dipeptide van asparaginezuur en fenylalanine)
- Tyrosinemie (TYR)
o Defect tyrosinestofwisseling
§ I = fumarylacetoacetase
§ II = tyrosine-aminotransferase
- Maple syrup urine disease (MSUD)
o Stoornis in afbraak valine, leucine en isoleucine -> ketozuren
Bijzondere vetsamenstelling
- MCT = capron-, capryl-, caprine- en laurinezuur (=C6-12:0)
- Streefwaarden
o Totaalcholesterol <190mg/dL
o LDL <115mg/dL
o HDL >40 bij mannen en >46mg/dL bij vrouwen
o TG <150mg/dL
- Diabetici en pat met hart- en vaataandoeningen
o Totaalcholesterol <175mg/dL
o LDL <100mg/dL
- Atherogene VZ = laurine-, myristine- en palmitinezuur (=C12-16:0)
- EPA en DHA (omega3-poly-onverzadigde VZ) essentieel voor hersenontwikkeling
foetus/kind
- Totaal vet: max 30-35%
- Cholestrol <300mg/dag
1
, Bijzondere koolhydraatsamenstelling
- Totaal KH: minstens 45%-> richtwaarde 50-55%
- Diabetes
o Nuchter (³12u niet gegeten): bloedsuikerwaarde ³126mg/dL
§ Als 100-125mg/dL = prediabetes -> behandeling starten
o Niet nuchter: bloedsuikerwaarde ³200mg/dL
- Behandeling/dieet diabetici
o Doel
§ Normalisatie hyperglycemie
§ Optimaliseren plasmalipidenspiegels
§ Gezondheidsvoorlichting
o Principes dieet
§ Regeling energie-inname
§ Beperken van mono- en disachariden
§ Timing maaltijden
o Geïndividualiseerd dieet
§ 50% KH
§ Max 20% EW (hoger dan algemene richtwaarde)
§ Max 30% vetten
§ Uitwisselingslijsten
- Vezels vertragen de glycemiestijging
- GI>70 is hoog, GI<55 is laag
- Fructose is lage GI, maar afraden aangezien het de TGspiegel doet stijgen
- Alcohol: risico van hyper- naar hypoglycemie
Medisch gebruik
- Definitie: Speciaal bewerkte of samengestelde VM die door pat, met inbegrip van
zuigelingen, als dieetvoeding onder medisch toezicht moeten worden gebruikt. Deze
VM zijn bestemd voor de volledige of gedeeltelijke voeding van pat die een beperkt
aangetast of verstoord vermogen hebben om gewone VM, bepaalde nutriënten daarin
of metabolieten in te nemen, te verteren, te absorberen, te metaboliseren of uit te
scheiden, of die andere medisch bepaalde behoeften aan nutriënten hebben, voor de
behandeling waarvan louter met wijziging van het normale voedingspatroon kan
worden volstaan.
- Enterale voeding = via maagdarmkanaal
o Elementaire sondevoeding
§ Kleinste bouwstenen: glucose, AZ
§ Vetfractie 0,2g/100mL, geen VZ
§ Hoge osmolariteit = osmotische diarree (want vocht aangetrokken naar
darmlumen)
o Semi-elementaire sondevoeding
§ Voorverteerde of kleinere bouwstenen: peptiden
§ KH: monosachariden en dextrinen(= makkelijker verteerbaar)
§ Vetten: MCT en essentiële VZ (oliën)
§ EW: mengsel AZ onder de vorm van di- en tripeptiden
§ Minder osmotische diarree
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lauracarnoy. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.