Motorische ontwikkeling 2.1
A. INLEIDING
1. GELEIDE BEWEGINGSSPELEN:
Geleid bewegingsspel: een klassikale activiteit waarbij de kleuterleidster een
aantal speelse opdrachten, gekozen in functie van één of meerdere domeinen,
aanbiedt
- Keuze domein hangt nauw samen met keuze materiaal en de manier
waarop het gebruikt zal worden
o Vast object: afbakening parcours, bal erop leggen bij omloop
o Hanteermateriaal: bowling, kegels verplaatsen naar de overkant,
propjes gooien en opvangen
- Domeinen en ontwikkelingskansen doorheen het jaar voldoende aanbieden
o De speelkriebel = de ontwikkelingskans
o In iedere speelkriebel zit een belangrijke ontwikkelingskans van het
spel
Bewegingsvorm: lopen, springen, kruipen, …
Accent: OD en LPD // concreet doel
Andere klemtonen: samenwerking, …
o Ontwikkelingskansen worden in Speelkriebels onderverdeeld in
zes domeinen
Kernbegrippen geleid bewegingsspel:
- Inspiratie van de kleuters
o Geeft info over de beginsituatie van de kls (wat ze wel en niet
kunnen) dus goed observeren
o Zorgen voor uitdagingen – bewegingsantwoorden zoeken –
ontwikkeling stijgt
- Eigen inspiratie
o Geen lukraak opdrachten, wel doordacht! Logische opbouw in
opdrachten en organisatie.
o Leidraad = ontwikkelingskansen en domeinen
Aanbod vanuit verschillende domeinen:
- Intenser ervaringsaanbod
- Inbrengen van gradatie
- Doelgericht aanbod dat aansluit bij het niveau van de kleuters
Ontwikkelingslijn:
1
,MOTORISCHE ONTWIKKELING 2022/2023
2. DIDACTISCHE PRINCIPES
A. Betrokkenheids- en motiveringsprincipe
- Betrokken = aangepaste keuze spelidee! Sluit aan bij belevingswereld en
niveau van kleuters
- Aanschouwelijk voorstellen/verhaal:
o Bv. Sorteerspel → wie heeft er al die rommel gemaakt? Wie helpt er
om alles terug in de juiste doos te krijgen?
B. Intensiversingsprincipe
- Beweging = BEWEGEN ≠ stil staan!
- Grootmotorische vaardigheden (lopen, springen)
- Onderscheid tussen ALT – IT – OT
o ALT zo hoog mogelijk, herhaling is belangrijk om te leren. Hoe
hoger ALT, hoe beter!
o IT koppelen aan een goede demo met duidelijke en korte instructies
o OT (~ materiaal) kan op voorhand + niet te veel veranderen
C. Creativiteits- en inventiviteitsprincipe
- Ruimte krijgen en uitgenodigd worden voor nieuwe situaties
- Leren van nieuwe bewegingsvormen of nieuwe bewegingssituatie – tijdens
vrij(er) aanbod
- Uitnodigen tot inventief oplossen van vooropgestelde
bewegingsproblemen
- Formulering opdracht, bepaalt de meest aangesproken eigenschap
D. Herhalingsprincipe
- Binnen lesgeheel of – reeks = opdracht herhalen
- Herhalen = leren!
- Situatie herkennen = ‘Ik ken dat’ → verhoging motivatie + leereffect door
handeling aan te passen (aanwijzingen geven)
- Gradatie en variatie van gekende opdrachten → haalbare uitdaging
E. Afwisselingsprincipe
- Juiste dosering nodig
- Intensieve (activeringsfase) + rustige opdrachten (relaxatiefase)
- Inspanning ßà ontspanning
F. Differentiatieprincipe
- Kleuterklas ≠ homogene, maar heterogene groep
- Verschillen in
o Cognitieve ontwikkeling
o Socio- emotionele ontwikkeling
2
, MOTORISCHE ONTWIKKELING 2022/2023
o MOTORISCHE competenties
- Kleuter moet ‘beste’ kansen krijgen om te ontwikkelen = intensief,
veelzijdig, met plezier en met ruimte voor eigen inbreng bewegen
- Aandachtspunten:
o Open situatie/ variatie en gradatie/ individueel aanpassen/
ontdubbelen werkposten
G. Variatie – en gradatieprincipe
- Variatie: anders, maar niet noodzakelijk moeilijker
o Betrokkenheid en spelvreugde stijgt
- Gradatie: anders en makkelijker of moeilijker
o Moeilijkheidsgraad stijgt naar mate les vordert
o Opbouwen indien te makkelijk en afdalen indien te moeilijk
o Leerkracht observeert
H. Veelzijdigheidsprincipe
- Binnen eenzelfde les: verschillende bewegingservaringen opdoen, niet
steeds op dezelfde manier bewegen (vb. niet steeds lopen, maar waarom
niet op handen en voeten, waarom niet kruipen of sluipen?)
- Over het ganse jaar: veelzijdig aanbod uit de verschillende domeinen en
met verschillende materialen
I. Veiligheidspricipe
- Bewegen in een veilige omgeving!
- Aandachtspunten:
o Afspraken met kls
o Geen kousen
o Geen rondslingerend materiaal
o Gebruik van de ruimte ~ botsingen
o Ondersteuning bij ‘gevaarlijke’ opdrachten
3. ORGANISATIEVORMEN
Organisatievormen zijn een hulpmiddel om zo efficiënt mogelijk een
bewegingsaanbod te kunnen geven rekening houdende met de beschikbare
ruimte, materiaal, tijd, klasgroep en vooropgesteld doel.
A. Turnrij of frontrij: Kleuters op een rij naast elkaar, aangezicht naar de
leerkracht
- Bij start van de les
- Bij uitvoering die best rechtlijnig uitgevoerd wordt
B. Verspreide opstelling: de kleuters staan verspreid in de zaal
- Bij experimenteren
- Bij ruimte- en materiaalverkenning
C. Kolom: de kleuters staan achter elkaar opgesteld.
- Bij opdrachten waarbij de kleuters op hun beurt moeten wachten
D. Werkposten: de kleuters worden verdeeld over verschillende toestellen/
posten, zij blijven aan die post tot het signaal tot doorschuiven gegeven
wordt.
- Bij een bewegingsaanbod in kleinere groepen of in een beperkte ruimte
o Niet haalbaar bij jongste kls
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper BUGA2122. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,90. Je zit daarna nergens aan vast.