Mindmaps en overzichten van elk hoofdstuk uit het boek 'Onderwijs, een open boek', gebruikt voor het vak Onderwijssociologie en onderwijsbeleid aan de VUB in het academiejaar . De mindmaps werden gemaakt zowel op basis van de inhoud van het boek als de inhoud van de lesopnames. De mindmaps helpen s...
1715-94: Oostenrijkse periode
eerste stappen van Maria Theresia naar eengemaakt onderwijssysteem
1815-30: Nederlandse periode
• geen vrije middelbare scholen
• jezuïtencolleges -> staatscolleges
• uitbouwing net openbare lagere scholen
• priesteropleiding uit handen van kerkelijke hiërarchie: Theologische Faculteit -> Filosofisch
College
• bijdrage van katholieken aan Belgische onafhankelijksstrijd
• brijdrage liberalen vanwege censuur en repressie van Willem I tegen politieke
tegenstanders
1831: Grondwet
• ongelimiteerde onderwijsvrijheid
• geen beperkingen van staat voor kerkelijk of particulier initiatief
1842: organieke wet lager onderwijs
= wet-Nothomb
• kader lager onderwijs
• stimuleren lagere overheden tot voeren van educatief beleid
1850: organieke wet middelbaar onderwijs
• ook staat als inrichtende macht
• katholieke kerk aanvaardde geconfessionaliseerd openbaar onderwijs naast vrij onderwijs
• vrij onderwijs: niet gesubsidieerd, wel studiemechanisme van 'gemeentelijke aanneming'
• gemeente kon vrije scholen patroneren en op die basis subsidieren
• gemeente hield toezicht
1878-84: regering-Frère-Orban
aanleiding eerste schoolstrijd (conflict tss katholieke wereld en staatsonderwijs)
aanpassing organieke wet lager onderwijs:
• minder invloed van de kerk op gemeentescholen
• godsdienst geschrapt als officieel vak (wel als keuzevak)
• lk erkend diploma nodig
• handboeken & leerprogramma’s uitsluitend aan staatscontrole
• uitbreiding # gemeentescholen
1884: wet-Jacobs
• uitbreiding # katholieke lagere scholen
• opnieuw verplichte gosdienstles in gemeenteonderwijs
• herstelling van gemeentelijke aanneming van scholen & staatssubsidies voor
aannneembare scholen (scholen voldeden aan de voorwaarden om gepatroneerd te
worden door gemeente, maar waren het niet) => basis voor meer uitgebouwd &
geïntegreerd subsidiebeleid van vrije scholen
, 1914: wet-Poullet
• leerplicht tot 14 jaar
• staatscontrole op lesprogramma's
• verplichting diploma leerkrachten
1925-26: regering-Poullet-Vandervelde
1926-27: regering-Jaspar
Camille Huysmans => minister van Kunsten en Wetenschappen (inc. onderwijs)
• toevoeging van voorbereidende en technische afdeling aan rijksmiddelbare scholen
=> verontrusting bij geestelijken, hun mening:
• enkel rijksonderwijs oprichten waar er geen andere scholen voorhanden waren
• rijkonderwijs heeft suppletief/aanvullend karakter
Schoolpact 1958
visies katholieke kerk vs vrijzinnigen
Belgische bisschoppen:
• rijksonderwijs enkel suppletief (waar kerk niet kon of wou)
• kinderen ook in rijksonderwijs katholieke les
vrijzinnigen:
• iedereen recht op neutraal onderwijs dat openstaat voor alle kinderen (verantwoordelijkheid
vd staat)
• katholieke scholen mogen er zijn maar moeten zelf bekostigd worden
• katholieken argumenteren dat ze 2 keer betalen: een keer belastingen (waarmee de staat
onderwijs bekostigd) en eigen onderwijs bekostigen
CVP & minister Pierre Harmel
CVP = Christelijke Volkspartij
1945-47: regeringen zonder CVP
na WOII: onderwijsexpansie => meer kinderen stromen door naar middelbaar onderwijs
minder bemiddelde ouders sturen kinderen naar rijksonderwijs, want was vrijwel gratis
• veel rijksscholen gesticht
• in principe moesten rijksmiddelbare scholen schoolgeld vragen, maar veel ouders
werden vrijgesteld
• vrije katholieke middelbare scholen konden niet anders dan schoolgeld vragen, want
hadden geen/onvoldoende subsidies
1949-50: rooms-blauwe regering
1950-54: 3 homogene CVP-regeringen
Pierre Harmel: minister van Openbaar Onderwijs
zijn doel: ontwikkeling vh vrij onderwijs bevorderen
, 1950: subsidiëringsprobleem
60 miljoen euro inschrijven in begroting voor toelage vrij middelbaar onderwijs (1/4de van
budget rijksonderwijs)
• eerste jaren middelbaar onderwijs kosteloos maken
• leerplicht tot 15 jaar
=> onaanvaardbaar voor katholieken, zij wilden vaste som per lln
ze krijgen hun zin (€870 per lln) op 2 voorwaarden:
• vermindering schoolgeld gevraagd van ouders
• salarissen lekenleerkrachten opgetrokken
=> verzet van antiklerikaal front
definitieve subsidieregeling: Harmel wou modus vivendi met bisschoppen => niet gelukt:
• standpunt Harmel: aanvaarding 2 netten; vij en neutraal officieel onderwijs
• reactie bisschoppen: openbaar onderijs hoeft niet neutraal te zijn
1952: organieke wet middelbaar onderwijs Harmel
• financiële steun aan vrij onderwijs obv # lln
• lekenpersoneel: verplichting diploma + zelfde uitbetaling als personeel rijksscholen
• oprichting gemengde commissies (vertegenwoordigd door vrij-en rijksonderwijs) om
advies aan minister te geven over:
• leerprogramma's
• oprichting rijksscholen
• erkenning (en subsidiëring) vrije scholen
1953: organieke wet technisch- en beroepsonderwijs
enkel rijkstechnische school oprichten als er geen andere instelling was
=> vrij onderwijs richtte snel katholieke scholen op en zo waren rijkstechnische scholen
overbodig en verboden
onderwijsminister Léo Collard
Franstalige socialist, minster van 1954-58
1954: ontslagen
ontslag van 100tal leerkrachten uit rijksonderwijs met diploma uit vrij onderwijs
1955: wet-Collard
• afschaffing gemende commissies
• staat kreeg ongelimiteerd recht om scholen op te richten waar dat nodig was
• subsidiëring vrij middelbaar onderwijs vereenvoudigd en verminderd + beperkingen
lagere overheden
• enkel lonen voor leerkrachten; toelage voor werking en uitrustig afgeschaft
• uitbetaling rechtstreeks aan onderwijzend personeel
• lonen leerkrachten vrij onderwijs en rijksonderwijs gelijkgesteld
• geestelijken slechts 50% van lonen rijksonderwijs
• enkel loon voor leerkrachten met vereist diploma
• afschaffing suppletiviteitsprincipe technisch onderwijs van Harmel
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sofie99. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
