College-aantekeningen + samenvatting inleiding internationaal publiekrecht 1e jaarsvak rechtsgeleerdheid/notarieel recht / fiscaal recht Universiteit van Leiden. Ik heb een 7,5 gehaald voor dit vak.
HC1:
Internationaal publiekrecht regelt de uitoefening van publiek gezag in de internationale
gemeenschap.
- Vooral staten en internationale organisaties
- Beschermd publieke belangen
Vrede van Westfalen (1648) Wordt gezien als het begin van internationaal recht.
Door soevereiniteit zijn staten moeilijk te dwingen tot iets wat zij niet willen doen.
Beginsel van zelfbeschikking = het recht van volkeren om over hun eigen lot te beschikken
- In het Handvest van de Verenigde Naties (1945) (VN-Handvest)
De iure Belli ac pacis = over het recht van oorlog en vrede
Mare liberum = vrijhandel en toegang tot de zee
Internationale rechtsorde:
- Gefragmenteerd
- Horizontale structuur
o Bijvoorbeeld tussen soevereine staten
- Geen centraal gezag
- Geen ‘automatische wereldrechter’
o Rechtsmacht ligt bij het Internationaal Gerechtshof
- Grote beleidsvrijheid voor staten
- Onderscheid tussen vredes- en oorlogsrecht
Er is erkenning voor de geldigheid van het internationaal publiek recht in de nationale
rechtsorde, maar:
Je hebt 2 soorten:
- Monisme = uitgangspunt van eenheid van nationale en internationale rechtssysteem
o Internationale bepalingen kunnen direct verplichtingen opleggen aan de
burgers
- Dualisme = gaat uit van afzondering tussen internationale en nationale rechtsstelsel
La Grand zaak IGH:
voorbeeld van een dualistisch systeem
In Nederland hebben we een gematigd monistisch systeem (zie art 90 Gw)
Ook door ‘een iedere verbinding’ volgens art. 93 jo 94 Gw
Sanctieregeling Iran arrest:
- Kennisembargo
- Voorkomen dat Iran kernwapens ontwikkeld
Kennisembargo = heeft als doel dat VN-lidstaten worden opgeroepen om voorzichtig te zijn
om aan Iraanse burgers opleidig te bieden met betrekking op nucliaire chemische producten
etc.
, - Het is verboden om aan Iraanse onderdanen opleiding te geven die kan bijdragen aan
proliferatie gevoelige activiteiten van Iran.
- Iraanse studenten kunnen in Nederland wel een ministeriële ontheffing krijgen om
hier te studeren als de minister geen dreiging ziet.
- Is deze sanctieregel in strijd met het gelijkheidsbeginsel?
o Nederland zegt van niet
o HR is het niet eens met Nederland
o HR bepaald dat deze regel discriminerend is tegenover Iraners
Decembermoorden arrest:
- 15 tegenstanders van Bouterse (Surinaamse politicus) waren vermoord in december
1982
- Kon Bouterse worden vervolgd in Nederland ondanks dat Suriname al onafhankelijk
was?
- HR zegt: Nee, want in strijd met art. 16 Gw (verbod op verlenen terugwerkende
kracht)
- Nederland treedt in 1984 in Uitvoeringswet van VN Folteringsverdrag
- Verbod mag wel getoetst worden aan verdragen, maar niet aan ongeschreven
gewoornterecht
- Zie r.o. 4.4.1.
Verenigde Naties:
= een internationale organisatie waarbij bijna alle landen lid zijn.
VN handhaaft belangrijke regels mbt internationale vrede en veiligheid:
- Intergouvernementele organisatie die is opgericht in 1945
- Heeft 193 lidstaten
- Is verantwoordelijk voor het handhaven van vrede en veiligheid
- Samenwerking op het gebied van:
o Mensenrechten
o Internationaal recht
o Ontwikkeling van wereldeconomie
o Wetenschappelijk onderzoek
- Hoofdkantoor in New York, deelhoofdkantoren in Genève, Wenen en Nairobi.
Belangrijkste organen:
1. Algemene Vergadering van de VN (AVVN)
(193 leden = alle lidstaten van de VN zijn dus lid)
2. Veiligheidsraad
(15 leden, waarvan 5 permanente leden: Frankrijk, VK, VS, Rusland en China)
3. Internationaal Gerechtshof (Den Haag, in het Vredespaleis)
(15 rechters, uit verschillende landen)
De kern van de VN:
- Het stelsel van collectieve veiligheid
- Vreedzame geschillenbeslechtinging
- Het geweldsverbod
Zie art. 2 lid 3 jo lid 4 VN-Handvest
,Een staat mag alleen militaire middelen gebruiken ter zelfverdediging (art 51 VN-Handvest)
- Dit wordt echter wel vaak geschonden
- Voorbeeld hiervan:
o Annexatie krim door Rusland (2014)
Inherent recht op zelfverdediging (art. 51 VN-Handvest)
Criteria:
1. Sprake van voorafgaande gewapende aanval (Nicaragua zaak IGH)
2. Noodzakelijk en proportioneel (gewoonterecht, Oil Platforms case IGH)
3. Zelfverdedigingsactie moet onmiddellijk gemeld worden aan de Veiligheidsraad
(Security Council)
4. Inactneming internationale humanitaire recht
Deze criteria zijn heel erg strikt!
Collectieve veiligheid onder de Veiligheidsraad Zie art. 39 jo 40 jo 42 VN-Handvest.
WG 1:
Art. 93 jo 94 Gw + Rookverbod-arrest + Spoorwegstaking-arrest = doorwerking international
recht!
Spoorwegstaking-arrest:
- Collectieve acties vakbonden
- Volgens NS onrechtmatige daad
- Art. 6 lid 4 ESH (Directe werking)
- ‘(…) is enkel de inhoud van de bepaling zelf beslissend’ (r.o. 3.2)
- De NS mocht de Bonden niet verbieden om te gaan staken
Rookverbod-arrest (2014):
- Art. 8 WHO directe werking
- R.o. 3.5.3
- Zie Ars Aqui Bundel!
Deze twee arresten zijn aanvulling van elkaar. Dus beide vermelden bij eventuele vraag op
tentamen!
, Directe werking?
Af te leiden uit de tekst of de geschiedenis van de totstandkoming van
het verdrag of die werking wordt toegekend?
Nee -> Kijk naar de inhoud van
Ja -> Directe doorwerking
de pebaling
Verplicht deze de Nederlandse Of is deze van dien aard dat de
wetgeving tot het treffen van een bepaling in de nationale
nationale regeling met bepaalde rechtsorde zonder meer als
inhoud of strekking? objectief recht kan functioneren?
Ja -> Is het resultaat voldoende Directe
nauwkeurig en onvoorwaardelijk
omschreven? doorwerking
Nee: Geen
direchte
doorwerking
Urgenda-arrest:
- Reële dreiging op klimaatproblemen
- Staat zegt dat klimaatproblemen wereldwijd zijn dus Nederland maar klein deel
hierin is. De staat betwist of zij eerder dan 2030 hier iets aan moeten doen.
HC 2:
Bronnen van internationaal publierecht:
1. International Conventions
= Internationale verdragen
2. International Costum
= Gewoonterecht
3. General principles of law
= algemene beginselen
4. Aanvullende bronnen
Verdragen
Verdragen = geschreven overeenkomsten tussen 2 of meer staten
Pacta sunt servanda = staten alleen gebonden tegenover de andere verdragspatrij(en)
- Uitzondering: verdragen dat gewoonterecht codificeren
Alle verdragen die er zijn moeten officieel worden geregistreerd bij de VN. Daarnaast
moeten ze ook publiek zijn.
- Gepubliseerd in: United Nations Treaty Collection.
Multilaterale verdragen = verdragen met meer dan 2 staten
Bilaterale verdragen = verdragen met 2 staten
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Tessalj. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,09. Je zit daarna nergens aan vast.
