Samenvatting
Samenvatting klinische neuropsychologie
- Instelling
- Vrije Universiteit Brussel (VUB)
Dit is een samenvatting van de lessen met uitgebreide notities van wat er gezegd geweest is in de les
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 209 pagina's
Voorbeeld 4 van de 209 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
Klinische neuropsychologie: HOC 1Klinische neuropsychologie: inleiding
• HOC en WPO
• Lessen worden opgenomen, werkcolleges NIET
• Examen 50% theorie (giscorrectie), 50% casusbespreking (open boek, eigen notities)
• Je moet niet geslaagd zijn op beide onderdelen om door te zijn (dus totaal 10/20)
• Deelvrijstelling niet mogelijk bij buis
• Studiemateriaal= slides + wat er in de les verteld wordt
• Handboek niet verplicht
Les 1: Historische inleiding en situering
Recente discipline
Vooral gebruikt door neurologen en psychiaters
Neuropsychologie= discipline die de relatie tussen hersenen en gedrag bestudeert
• Neuro: zenuwen/hersenen
• Psychologie: bestudering gedrag
Niet alleen overte (waarneembare) gedragingen, ook innerlijke gedragingen (emoties, …)
Wiki: “Neuropsychologie is de psychologie die zich bezighoudt met de functies van het brein en de
relatie daarvan met gedrag”
(onderzoek bij laesiepatiënten, mensen en dieren)
De relatie tussen hersenen en gedrag is een dubbele relatie → correlatie: tweezijdige relatie
bv. het ontbreken van gedrag kan een impact hebben op ons brein
De hersenen zijn geen statisch gegeven → het stellen van gedrag kan een impact hebben op het
functioneren van bepaalde delen van ons brein
Bv. in woonzorgcentra laten ze bejaarden bepaalde gedragingen uitoefenen, omdat het een positief
effect heeft op hun cognitief functioneren (geheugen gaat anders achteruit)
→ “rust roest”
Bv. patiënten die uit isolement kwamen, hadden minder het gevoel eenzaam te zijn
→ het had een positief effect op de cognitieve functies van het brein
,Heel veel kennis verkregen door hersenletsel patiënten
→ vaak enkelvoudige dissociatie/relatie in praktijk
→ maar dubbele dissociatie zorgt voor meer kennis
Situering
2 grote toepassingsgebieden
Neuropsychologie:
1. Als wetenschapsgebied die een oplossing tracht te vinden voor theoretische vraagstukken (bv.
lokalisatievraagstuk) → onderdeel van de (cognitieve) neurowetenschappen
bv. hoe werkt ons geheugen? wat zijn de onderdelen van ons geheugen? …
2. Als klinische toepassing die tracht om het cognitief functioneren op een systematische manier te
onderzoeken en te beschrijven
(<testinstrumentarium) → zelfstandige discipline
bv. psychologen in de praktijk
Vroeger: neurologen en psychiaters
Nu: klinische neuropsychologen
Goede neuropsycholoog: sterk op zowel theoretisch vlak als op praktisch toegepast vlak
→
Kennis en inzicht in cognitieve functies en ziektebeelden= noodzakelijk
→
(Stereotiep (incorrect!) beeld: neuropsycholoog is een diagnosticus die enkel “testjes” afnemen)
Klinisch neuropsycholoog: erkend beroep?
Op 16.02.2011 verscheen het KB dat bepaalt dat vanaf 1 april neurologen, psychiaters en geriaters
een RIZIV-nomenclatuurnummer (ter waarde van K90) kunnen gebruiken voor een
'Neuropsychologisch onderzoek met evaluatie van de cognitieve functies bij een patiënt met
vermoeden van beginnende dementie'. De technische uitvoering van dat onderzoek mag worden
toevertrouwd aan een gekwalificeerd helper met speciale kennis in de neuropsychologie die
samenwerkt als gekwalificeerde helper. *
→
“De verstrekking 477573 behelst het uitvoeren van een gevalideerd en omstandig (minimum
duurtijd van 45 minuten) neuropsychologisch onderzoek van de belangrijkste cognitieve functies
welke in een dementieel syndroom (volgens DSM-IV) zijn aangetast: het geheugen, de
taalvaardigheid, de visuospatiale vaardigheden en de aandachts-en uitvoeringsfuncties.”
Koninklijk besluit → wordt steeds meer erkend (maar wordt vaak nog gezien als een helper ipv een
afzonderlijke discipline)
Cognitieve functies en stoornissen
, • visuele waarneming (bv. prosopagnosie)
• ruimtelijke cognitie (bv. neglect)
• geheugen (bv. amnestische stoornis)
• taal (bv. afasie)
• aandacht en executieve functies (bv. dysexecutief sydroom)
• emotie en sociale cognitie (bv. problemen met theory of mind)
• actie en motoriek (bv. apraxie)
• …
Belangrijk: niet automatisch van uitgaan dat er alleen maar psychische problemen aanwezig zijn
Bv. niet alleen eetstoornis, maar ook een probleem in de hersenen → vrouw die bleef eten, had
gewoon geen inhibitie voor haar hongergevoel
Ziektebeelden
• multiple sclerose (MS)
• cerebro vasculair accident (CVA)
• traumatisch hersenletsel (TBI)
• schizofrenie → impact op de cognitieve functies
• epilepsie
• ontwikkelingsstoornis (ADHD, ASS)
• dementie
• …
Heel veel ziektebeelden gaan gepaard met cognitieve problemen
Historische inleiding:
Oudheid
Als mensen zich anders gedragen, werden ze gezien als “bezeten”
→ Gaten geboord in de schedel zodat de boze geesten konden vluchten
• craniotomie: openen van de schedel
• geen teksten over deze ingrepen
Egypte
Eerste studies van de hersenen
• +/- 1500 v Ch: Ebers papyrus
• Priester Imhotep (pionier in het begrijpen van hoe de hersenen werken)
, • Edwin Smith Surgical Papyrus (vertaald in 1930!)
• Geen magische, maar wetenschappelijke kijk op geneeskunde
• 48 medische casussen (incontinentie, hoofdtraumata, …) werden uitvoerig beschreven
(eerste keer dat het woord “brain” werd gebruikt) op papier
Overstap magische kijk → wetenschappelijke kijk
Medische casussen beschreven op papier
- Voorbeeld uit de tekst
: “bij palpatie van de hersenen kan de patiënt schudden” → epilepsie
- Hersenletsels hebben effect op meerdere delen van het lichaam (ogen, ledenmaten, …)
- Effecten van letsels aan het ruggenmerg (konden leiden tot incontinentie)
MAAR: Egyptenaren: “het hart is “the seat of the soul”
→ belangrijkste deel lichaam: HART (niet hersenen)
→ bij Grieken nadruk op het brein
Arabische wereld
Geneeskunde → wettelijk erkend beroep
- Tussen Tigris en Eufraat: geneeskunde = wettelijk beschermd beroep (grote beschavingen in
Assyrië en babylon)
- Maar: geen beschikbare info; kleiplaten zijn verdwenen
Grieken en Romeinen
Belangrijke namen: Plato en Hippocrates
→ ziel zit volgens hun in de hersenen
Onderscheidden 3 zielen:
1. Om te overleven via voedselopnamen (planten beschikken deze ook)
2. Om te kunnen interageren met de omgeving (dieren beschikken deze ook)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper noham. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 73243 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen