Samenvatting Methodisch Handelen 2
Inhoudsopgave
9. Gedragsveranderingstechnieken voor het aanleren of wijzigen van vaardigheden..............2
9.1 Werken met de uitlokkende prikkels: perceptietraining en verstrekken van informatie
over uitlokkende prikkels........................................................................................................3
9.2 Werken met uitlokkende prikkels: wegnemen en/ of aanbieden van uitlokkende
prikkels (stimuluscontrole).....................................................................................................4
9.2.1 Prikkelvermijding.......................................................................................................4
9.2.2 Aanbieden van prikkels: prompting...........................................................................4
9.2.3 Het uitdoven van prompts (fading)............................................................................5
9.3 Werken met uitlokkende prikkels: modeling en het geven van instructies.....................5
9.3.1 Leren naar voorbeeld (modeling)..............................................................................6
9.3.2 Instructieleren............................................................................................................6
9.4 Werken met aangename gedragsgevolgen: bekrachtigingsprocedures..........................8
9.4.1 Vormen van bekrachtiging.........................................................................................8
9.4.2 Bekrachtigingsschema’s...........................................................................................10
9.4.3 Keuzegedrag: de matching law................................................................................11
9.4.4 De beloningswaarde van een bekrachtiger.............................................................11
9.4.5 Specifieke bekrachtigingsprocedures: token economy, shaping en chaining.........11
9.5 Werken met onaangename gedragsgevolgen: bestraffingsprocedures........................13
9.5.1 Vormen van bestraffing...........................................................................................13
9.5.2 Nadelige neveneffecten van positieve bestraffing..................................................14
9.5.3 Richtlijnen voor het werken met positieve bestraffingsprocedures.......................15
9.5.4 Specifieke bestraffingsprocedures...........................................................................15
10. Gedragsveranderingstechnieken voor het reduceren van aan de stoornis gerelateerde
hinderlijke emoties...................................................................................................................16
10.1 Werken met de uitlokkende prikkels: Prikkelvermijding..............................................17
10.2 Werken met de uitlokkende prikkels: perceptietraining en verstrekken van informatie
over prikkels en situaties......................................................................................................17
10.2.1 Verstrekken van informatie...................................................................................17
10.2.2 Perceptietraining....................................................................................................17
10.3 Werken met de uitlokkende prikkels: blootstellingsprocedures..................................18
10.3.1 Exposure in vivo.....................................................................................................18
1
, 10.3.2 Contraconditionering.............................................................................................19
10.4 Inwerken op de betekenissen: methoden voor cognitieve herstructurering..............20
10.4.1 Rationeel Emotieve gedragstherapie (REBT).........................................................20
10.4.2 Cognitieve Therapie (Aaron Beck).........................................................................21
10.4.3 Mindfulness & acceptance strategieën.................................................................22
10.5 Rechtstreeks ingrijpen op emoties: Relaxatie...............................................................23
10.5.1 Is rechtstreeks ingrijpen op de ‘afhankelijke variabele’ geen tegenstrijdigheid?. 23
10.5.2 Relaxatietechnieken...............................................................................................23
9. Gedragsveranderingstechnieken voor het aanleren of
wijzigen van vaardigheden.
Indicati estelling: Wanneer meteen operant ingrijpen, d.w.z.
vaardigheidstraining?
1. Nog geen negatieve betekenissen en/of emoties (vb kind stottert zonder hier mee in
te zitten of zich te schamen)
- vroege detectie – onderzoek – behandeling
- secundaire preventie (ASHA, 1988)
2. Emotionele triggers zijn verdwenen, maar probleemgedrag nog wel aanwezig
3. Eenvoudige problematiek
4. Hoge mate van persoonlijke veerkracht
Examen: wanneer gebruik je operante technieken wanneer respondente?
Handelingen uitlokken en aan- of ontmoedigen via operante
gedragsveranderingstechneken.
Twee manieren waarop operante gedragingen kunnen worden aan- of afgeleerd:
1. Uitlokken
2. Bekrachtigen of bestraffen
Door iets te doen met de antecedente stimuli – de prikkels die aan het gedrag
voorafgaan en de aanleiding vormen, en door iets te doen met de consequente stimuli –
de prikkels die volgen op het gerag en het aanmoedigen of ontmoedigen.
Gedragsanalyseschema:
2
, Respondente stuk wordt er even tussenuit gelaten want we houden ons nu bezig met
operante technieken om de emoties en cognities wat beter te krijgen.
Uitlokkende prikkel of situatie
= discriminatieve prikkel of situatie
= context waarin gedrag leidt tot gunstige gedragsgevolgen
Gedrag aan-/afleren of wijzigen
= via uitlokkende prikkels
= via gedragsgevolgen
9.1 Werken met de uitlokkende prikkels: perceptietraining en
verstrekken van informatie over uitlokkende prikkels
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper fienversmissen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.