Het vak ethisch en juridisch reflecteren bestaat uit 2 delen: ethisch reflecteren en juridisch reflecteren. Bij het deel ethisch reflecteren maken we een examenopdracht en is er geen schriftelijk examen van. Bij het deel juridisch reflecteren is er enkel een schriftelijk examen. Het schriftelijk ex...
Hoorcollege 1: Aansprakelijkheid in de gezondheidszorg
Ik voel mij verantwoordelijk, maar ik ben niet aansprakelijk als ik schade aanricht, moet ik
die 100% compenseren
Aansprakelijkheidsdomeinen:
- Contractuele aansprakelijkheid
o Bv: Installateur Dovy Keukens, keuken wordt niet goed geïnstalleerd
o Bv: afspraak bij chirurg
- Extracontractuele/ buiten/ fout/ aquiliaans aansprakelijkheid
o Bv: je rijdt iemand aan
o Bv: op spoedopname komt een behandelingsfout tot stand fout van de
individuele beroepsbeoefenaar
Prioriteit:
- Bij voorrang moet eerst de contractuele aansprakelijkheid worden uitgeput:
o Contractuele aansprakelijkheid kan je ook contractueel beperken
o Fout aansprakelijkheid kan je niet beperken.
- Bv: Vloer wordt gelegd en de verkeerde tegels worden gelegd van verkeerde
diameter (contractuele aansprakelijkheid) en daarnaast is het niet waterpas (fout
aansprakelijkheid, inbreuk op de zorgvuldigheidsnorm)
Beperken van de aansprakelijkheid:
- Exoneratie !!
o = zuiver contractueel kan je de aansprakelijkheid volledig beperken
o Ik heb de last van mij afgelegd
o Je kan contractueel je aansprakelijkheid beperken tot een bepaald bedrag
o Je kan de schade dan terugbetalen tot zover de aansprakelijkheid loopt
Fout aansprakelijkheid = moeilijker dan contractueel aansprakelijkheid
- Schade = makkelijk aan te tonen
- Fout = moeilijk aan te tonen, want een fout = moeilijk te beoordelen voor een
buitenstaander
- Causaal/oorzakelijk verband tussen schade en fout: een ergotherapeutische fout
wordt enkel gezien door een andere ergotherapeut
Wettelijke cumulatieve voorwaarde:
- Als 1 van de 3 niet bewezen kan worden dan kan je niet aansprakelijk gehouden
worden
Kern van beide systemen
- Om onder aquiliaans aansprakelijkheidsrecht vergoeding te krijgen moet patiënt
bewijs leveren van:
o Fout van (individueel aanwijsbare) beroepsbeoefenaar
o Schade
o Causaal verband tussen schade en fout
, - Nadelen
o Zeer zware bewijslast
Gezondheidsrecht: alle schade = aantasting van u lichamelijke of
psychische integriteit.
o Gebruik van strafrechtelijke procedures om bewijsproblemen te omzeilen
Oplossen van bewijslast: overdragen naar gerechtelijke instanties
strafklacht indienen
o Langdurige (en dure) procedures
o Veel betwisting over aanrekening van fouten
Wie is er verantwoordelijk? Wie is aansprakelijk voor fouten van
derden?
Als je een fout hebt gemaakt in professioneel handelen dan kan je
strafrechtelijk vervolgt worden
o Zeer gering preventief effect
De wettelijke regeling zorgt niet voor een pedagogisch effect
Voorzichtig zijn zal dus niet helpen
Anders zouden we aan defensieve gezondheidszorg doen
Strafrechtelijke aansprakelijkheid
- Gebaseerd op opleggen van straf
o Soms koppeling van schadeblootstelling
- Op grond van strafwet (art. 418-420 Sw.)
- Voor strafrechter = correctionele rechtbank
o Strafrechter kan zich maar uitspreken over 1 van de 2 aansprakelijkheden
o Bv: dader wordt vrijgesproken voor strafrechtelijk aansprakelijkheid, dus kan
hem niet veroordelen op civielrechtelijke aansprakelijkheid
- Leidt tot strafrechtelijke sancties
Civielrechtelijke aansprakelijkheid = burgerrechtelijke aansprakelijkheid
- Gebaseerd op compensatie voor aangerichte schade
o Contractuele aansprakelijkheid
o Extracontractuele/buiten/fout/aquiliaans aansprakelijkheid
- Op grond van Burgerlijk Wetboek (art. 1382 e.v. B.W.)
- Voor civiele rechter = burgerlijke rechtbank
- Leidt tot schadevergoeding
, Tuchtrechtelijke aansprakelijkheid
- Kan enkel als je onder een tuchtregeling valt: advocaten, notaris, architecten, artsen,
… maar geen tandartsen
o Beroepsbeoefenaars die een vrij beroep beoefenen
o Ambtenaren vallen ook onder de tuchtregeling van hun statuut
o Ze kunnen tuchtsancties krijgen
o Werknemers waarbij een tuchtregelement in het arbeidsregelement is
opgenomen.
- Op grond van (niet gecodificeerde) deontologische normen
- Voor Orde der Artsen
- Leidt tot tuchtsancties
cumulatie van 3 aansprakelijkheidsstelsel = mogelijk !
Belang en gevaar van de strafrechtelijke aansprakelijkheid
- Patiënten kiezen vrij vaak voor strafrechtelijke procedure
o Omwille van moeilijkheden bij bewijsvoering
o Uit verontwaardiging of wraakzucht
- Procedure treft arts zwaarder
o Niet tegensprekelijke expertise is zeer gevaarlijk =zich niet kunnen verdedigen
Wel evolutie naar vorm van tegenspraak sinds arrest Mantovanelli
(EHRM)
o Mogelijk negatieve publiciteit
o Morele impact van veroordeling
3 basisvoorwaarden voor aansprakelijkheid (en analogie in civiele en
penale beoordeling)
Fout – schade – causaal verband
- Fout (civiel
o = ‘gebrek aan voorzichtigheid en voorzorg’
o strafrechtelijk
- Schade (civiel)
o = slagen en verwondingen of dood
o strafrechtelijk
- Causaal verband
o = fout die enkel leidt tot verlies van genezingskansen
Kan niet leiden tot straf causaal verband moet zeker zijn
Wel tot (partiële) schadevergoeding
Verlies van genezings- of overlevingskansen = vergoedbaar
amputatie-arrest: Cass. 1984, genuanceerd in 2005 door voorwaarden
inzake bewijs
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper elisegesquiere. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,39. Je zit daarna nergens aan vast.
