Samenvatting
Samenvatting Celbiologie deel 2
- Instelling
- Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
Celbiologie deel 2. Prof: Vangheluwe Peter
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 296 pagina's
Voorbeeld 4 van de 296 pagina's
In winkelwagenVoorbeeld van de inhoud
Moleculaire celbiologie 2EXAMEN:
• 2 open vragen: komen online!!
• Begrippen
• TEKENEN, leidraad staat meestal op het bord getekend!
Inhoud
Hoofdstuk 8: Regeling van genexpressie ................................................................................................. 3
8.1 De begrippen genexpressie en differentiatie ................................................................................ 4
8.2 Hoe transcriptieschakelaars werken via genregulatorische proteïnen......................................... 6
8.3 De moleculaire mechanismen die instaan voor het maken van verschillende soorten cellen ... 21
8.4 Post-transcriptionele controles: regeling na RNA polymerase activatie..................................... 27
Hoofdstuk 9: Hoe genen en genomen evolueren ................................................................................. 33
9.1 Hoe ontstaat genetische variatie?............................................................................................... 33
9.2 Transposons en virussen ............................................................................................................. 43
9.3 Reconstructie van de stamboom van het leven .......................................................................... 46
9.4 De studie van het menselijke genoom ........................................................................................ 54
Hoofstuk 11: Biologische membranen .................................................................................................. 59
11.1 Inleiding ..................................................................................................................................... 60
11.2 Lipiden dubbellagen .................................................................................................................. 62
11.3 Membraanproteïnen ................................................................................................................. 71
Hoofstuk 12 A: Principes van membraantransport ............................................................................... 80
12.1 Principes van membraantransport............................................................................................ 80
12.2 Carriërproteïnen en hun functie ............................................................................................... 82
Hoofdstuk 12 B ...................................................................................................................................... 99
12.3 Ionenkanalen en membraanpotentiaal ..................................................................................... 99
12.4 Ionenkanalen en signaaloverdracht in prikkelbare cellen....................................................... 109
Hoofdstuk 14: Energieproductie in mitochondriën en chloroplasten ................................................ 136
14.1 Mitochondriën en oxidatieve fosforylering............................................................................. 136
14.2 Elektronentransport en protonenpompen ............................................................................. 144
14.3 Chloroplasten en fotosynthese ............................................................................................... 149
Hoofdstuk 15: intracellulaire compartimenten en transport.............................................................. 156
15.1 Membraan-omsloten organellen ............................................................................................ 156
15.2 Proteïnesortering .................................................................................................................... 158
1
Moleculaire celbiologie deel 2
, 15.3 Vesikeltransport ...................................................................................................................... 166
15.4 Secretorische wegen ............................................................................................................... 169
15.5 Endocytosevormen.................................................................................................................. 173
Hoofdstuk 16: Celcommunicatie ......................................................................................................... 178
16.1 Algemene principes van signaaloverdracht ............................................................................ 178
16.2 G-proteïne gekoppelde receptoren......................................................................................... 186
16.3 Enzym-gekoppelde receptoren ............................................................................................... 196
Hoofdstuk 17: Cytoskelet .................................................................................................................... 201
17.1 Intermediaire filamenten ........................................................................................................ 201
17.2 Microtubuli .............................................................................................................................. 205
17.3 Actine filamenten .................................................................................................................... 212
17.4 Spiercontractie ........................................................................................................................ 218
Hoofstuk 18: Celcycluscontrole, mitose en celdood ........................................................................... 228
18.1 Overzicht van de celcyclus....................................................................................................... 228
18.2 Het celcyclus controlesysteem ................................................................................................ 229
18.3 G1 fase ..................................................................................................................................... 232
18.4 S-fase ....................................................................................................................................... 234
18.5 M-fase...................................................................................................................................... 235
18.6 Mitose...................................................................................................................................... 238
18.7 Cytokinese ............................................................................................................................... 243
18.8 Controle van het celaantal en grootte .................................................................................... 245
Hoofdstuk 19: Sex en genetica ............................................................................................................ 254
19.1 De voordelen van seks............................................................................................................. 254
19.2 Meiose en bevruchting ............................................................................................................ 256
19.3 Mendel en de erfelijkheidswetten .......................................................................................... 262
19.4 Genetica als experimenteel middel ......................................................................................... 267
Hoofdstuk 20: Cellulaire gemeenschappen: weefsels, stamcellen en kanker .................................... 269
20.1 De extracellulaire matrix en bindweefsel................................................................................ 269
20.2 Epithelen en cel-cel juncties .................................................................................................... 276
20.3 Weefselintegriteit en vernieuwing .......................................................................................... 281
20.4 Kanker...................................................................................................................................... 289
2
Moleculaire celbiologie deel 2
,Hoofdstuk 8: Regeling van genexpressie
• Zenuwcel: elektrische prikkels
• Spiercel: contracties aanmaken
Hoe verklaar je dat een zenuwcel en een spiercel binnen één organisme totaal andere functies kunnen
vervullen?
→ Elk celtype bevat hetzelfde DNA, maar het DNA wordt op een andere manier gebruikt,
zodat er uniek celfuncties ontstaan.
Ze gaan het selectief aan- en uitzetten. Ieder celtype maakt een selectie uit het groot aantal
genen om het aan en uit te zetten. Dus ze gaan niet alle genen gebruiken.
= Geregelde genexpressie
Van de 20.000 genen kiest de ene cel een aantal genen, maar een andere cel een ander aantal genen.
Een celtype gaat nooit alle genen samen gebruiken.
Genexpressie en celfunctie hangen aan elkaar.
Specialiseren van cellen, naarmate het groeit gaan de verschillende structuren specialiseren in de
cellen = DIFFERENTIATIE.
Centrale vragenstelling:
• Hoe wordt het DNA in een cel gebruikt?
• Hoe kan een gen aan- of uitgezet worden?
• Hoe kan een cel uitgroeien tot een zenuw- of spiercel?
• Hoe ontstaat er 200 verschillende celtypes?
• Waarom zullen de beta cellen van de pancreas insuline maken, terwijl de B lymfocyten in het
immuunsysteem antistoffen maken?
• Hoe wordt DNA gelezen om een volledig organisme op te bouwen?
=> GENEXPRESSIE en DIFFERENTIATIE
Hetzelfde DNA in elk celtype, maar andere genen komen tot expressie (variabel, 30-60 procent van
alle genen):
• Regeling genexpressie
• Aan-/ uitzetten van genen
• Genexpressie coördineren
• Differentiatie
• Celgeheugen
3
Moleculaire celbiologie deel 2
, 8.1 De begrippen genexpressie en differentiatie
8.1.1 Verschillende celtypes van een multicellulair organisme bevatten hetzelfde
DNA, maar gebruiken het anders
Zygote → differentiatie → 200 celtypes (zenuwcel, spiercel, epitheelcel…)
Alle celtypes bevatten hetzelfde DNA en beschikken over dezelfde genen, maar
toch vervullen ze elk andere functies.
• Differentiële genexpressie (omvat RNA + eiwit)
• (Terminale) differentiatie ((on)omkeerbaar)
o Terminaal = éénmaal gedifferentieerd kan je het niet meer
dedifferentiëren dus het zit vast in een bepaald patroon (niet
omkeerbaar!!)
Voorbeeld:
Als je een spiercel hebt, kan het niet zomaar een epitheelcel worden.
Figuur 1; Zenuwcel is veel groter dan de levercel en heeft ook veel
complexere functies te vervullen. De levercel gaat op een andere manier
het DNA gebruiken die de differentiatie uitlegt dat het een levercel is.
Bevruchte eicel zal differentiëren in een groot aantal celtypes die verschillen in structuur en
functie.
Zelfde genetische informatie, maar een ander gebruik ervan: verschillende genexpressie → maakt
celdifferentiatie mogelijk (geen verlies aan geninfo). Ook in primitieve organismen: aan en
afzetten van een gen bij verschillende leefomstandigheden.
DNA sequentie (enkele miljoenen voor de bacterie, enkele miljarden bij de mens) is niet meer dan
een woordenboek.
→ Hoe wordt het DNA gelezen en gebruikt voor de aanmaak van verschillende celtypes en
expressie van een subset van eiwitten.
DNA transfer uit een gedifferentieerde cel naar een eicel, of vanuit een gedifferentieerde cel: hieruit
is de ontwikkeling van een volledig organisme mogelijk → er zijn geen genen verloren gegaan tijdens
differentiatie.
Gedifferentieerde cellen bevatten alle informatie nodig voor de vorming van een gans organisme.
→ In iedere cel is al het DNA aanwezig om een heel organisme te vormen.
Voorbeelden:
• In de wortelcel zit al het DNA om door te geven en om opnieuw een plant te vormen waar je
wortels uit ka krijgen.
• Kikker: eicel (haploïd) → diploïde huidcel binnenin de eicel brengen → elektrische prikkel en
je krijgt een diploïde cel en denkt dat de cel bevrucht is → embryo vormen → kikkervisjes (DNA
van de huidcel heeft alle informatie om een kikkervisje te vormen)
• Bij zoogdieren gaat het uiteindelijk ook, maar kost veel tijd
4
Moleculaire celbiologie deel 2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper febetimmermans. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €14,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67096 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen