Cliëntgerichte psychotherapie ................................................................................................................ 1
Inleiding ................................................................................................................................................... 5
1. Oriëntering Cliëntgerichte Psychotherapie ..................................................................................... 5
2. Humanistisch-experiëntiële mensbeeld .......................................................................................... 5
3. Van een mensbeeld naar attitudes en interventies ........................................................................ 6
4. Historische schets van cliëntgerichte psychotherapie .................................................................... 6
4.1 Carl Rogers (1902 – 1987) ......................................................................................................... 7
5. Enkele basisideeën van de cliëntgerichte psychotherapie ............................................................. 7
6. Evolutie van de cliëntgerichte psychotherapie ............................................................................... 8
7. Het cliëntgerichte therapeutische proces ....................................................................................... 9
8. Fases van cliëntgerichte psychotherapie ........................................................................................ 9
8.1 Faseringsmodellen..................................................................................................................... 9
8.1.1 Fasering Barret-Lennard (1990) ....................................................................................... 10
De existentiële of macro-dimensie ....................................................................................................... 14
1. Transdiagnostisch & procesdiagnostisch werken ......................................................................... 14
2. Waarom twee lessen over de existentiële dimensie?................................................................... 14
3. De existentiële of macro- dimensie............................................................................................... 15
3.1 Existential givens ..................................................................................................................... 16
3.1.1 Dood en leven.................................................................................................................. 16
3.1.2 Existentiële eenzaamheid en verbondenheid .................................................................. 18
3.1.3 Zinloosheid en zingeving .................................................................................................. 19
3.1.4 Vrijheid, keuze en verantwoordelijkheid ......................................................................... 21
3.2 De bestaansdimensies ............................................................................................................. 22
3.2.1 Fysieke dimensie van ons bestaan ................................................................................... 22
3.2.2 Sociale dimensie ............................................................................................................... 22
3.2.3 Persoonlijke dimensie ...................................................................................................... 22
3.2.4 Spirituele dimensie ........................................................................................................... 23
Grondhoudingen ................................................................................................................................... 24
1. Inleiding ......................................................................................................................................... 24
1.1 Grondhoudingen ..................................................................................................................... 24
1.2 Andere formulering van de therapeutische relatie ................................................................. 24
1.3 Andere aspecten van de therapeutische relatie ..................................................................... 25
2. Reflectie en oefening..................................................................................................................... 26
3. Onvoorwaardelijke aanvaarding ................................................................................................... 26
1
, 3.1 Basistheorie en pathogenese Rogers (later bijgesteld) ........................................................... 26
3.2 Innerlijke criticus ..................................................................................................................... 28
3.2.1 Casus “Mijn lelijk vierjarig kind” ....................................................................................... 29
4. Echtheid ......................................................................................................................................... 29
4.1 Congruentie ............................................................................................................................. 30
4.2 Transparantie .......................................................................................................................... 30
4.3 Authenticiteit........................................................................................................................... 31
4.3.1 Relational depth ............................................................................................................... 31
5. Empathie ....................................................................................................................................... 32
5.1 Empathische afstemming op beleving van de ander .............................................................. 33
5.2 Empathie in actie ..................................................................................................................... 33
5.3 Functies van empathie ............................................................................................................ 34
6. Casussen ........................................................................................................................................ 34
6.1 Casus Miss Mun ....................................................................................................................... 34
6.2 Casus Dione – On anger and hurt ............................................................................................ 36
Experiëntiëel werken: focusing en focusing-oriented therapy (FOT) ................................................... 37
1. Inleiding ......................................................................................................................................... 37
1.1 Verandering ............................................................................................................................. 37
1.2 Substromingen cliëntgerichte psychotherapie (niet exhaustief) ............................................ 38
2. Focusing als een bijzondere vorm van contacteren, ontmoeten, zelf- exploratie en méér ......... 38
2.1 Vroeg therapie-onderzoek ...................................................................................................... 38
2.2 Experiencing scale (levels) ....................................................................................................... 39
2.3 Concrete experiëntiële interventies ........................................................................................ 39
2.4 Focusing ................................................................................................................................... 40
3. Focusing in actie ............................................................................................................................ 40
3.1 Focusing steps (Gendlin, 1978) ............................................................................................... 40
3.1.1 Ruimte maken (bij overregulatie)..................................................................................... 40
3.1.2 Felt sense laten komen..................................................................................................... 41
3.1.3 Een handvat vinden (symbolisering) ................................................................................ 41
3.1.4 Resoneren......................................................................................................................... 41
3.1.5 Vragen/exploreren ........................................................................................................... 41
3.1.6 Ontvangen ........................................................................................................................ 41
3.2 Focussen .................................................................................................................................. 41
3.3 Felt sense ................................................................................................................................. 42
3.4 Felt shift ................................................................................................................................... 42
4. Focusing-oriented therapy (FOT) en Experiential-existential Psychotherapy (EEP) ..................... 42
2
, 4.1 Focusing-oriented therapy (FOT) ............................................................................................ 42
4.2 Experiential-existential psychotherapy (EEP) .......................................................................... 43
5. Casus .............................................................................................................................................. 43
Experiëntiëel werken: Emotion-focused therapy (EFT) ........................................................................ 44
1. Inleiding ......................................................................................................................................... 44
2. EFT en emoties .............................................................................................................................. 44
2.1 Basis en complexere emoties .................................................................................................. 45
2.2 Adaptief versus mal-adaptief .................................................................................................. 45
2.3 Secundaire mal-adaptieve emoties ......................................................................................... 45
2.4 Instrumentele emoties ............................................................................................................ 45
3. Emotion-focused therapy .............................................................................................................. 45
4. Casus EFT ....................................................................................................................................... 47
5. Emotionally-focused therapy ........................................................................................................ 47
6. FOT en EFT ..................................................................................................................................... 48
Cliëntgerichte - experiëntiële - existentiële groepstherapie................................................................. 50
1. Groepstherapie vs. individuele therapie ....................................................................................... 50
2. Indicatiestelling ............................................................................................................................. 50
3. Groepsdynamica en groepstherapie ............................................................................................. 50
4. De groepstherapeut ...................................................................................................................... 52
5. Groepsontwikkeling....................................................................................................................... 52
5.1 Lineaire modellen Yalom, Tuckman ........................................................................................ 53
5.2 Spiraalmodel: Focaal conflict model van Whitaker en Lieberman .......................................... 54
5.3 Extra aandacht voor zondebok/scapegoating ......................................................................... 54
6. Enkele existentiële lagen in groepstherapie ................................................................................. 55
6.1 Existentieel: ontmoeting ......................................................................................................... 55
6.3 Enkele andere existentiële thema’s ........................................................................................ 56
Experiëntieel-existentieel werken bij mensen met levensbedreigende aandoeningen ....................... 57
1. Existentiële psychotherapie bij mensen die levensbedreigend ziek zijn ...................................... 57
1.1 Existentie - Viktor Frankl (logotherapie) ................................................................................. 58
1.2 Existentiële therapie – Irvin Yalom (existentiële groepstherapie) .......................................... 58
1.3 Meaning Centered psychotherapie ......................................................................................... 59
1.3.1 Meaning Centered psychotherapie bij palliatieve patiënten – William Breitbart ........... 59
1.3.2 Meaning centered therapy for cancer survivors – Nadia Van der Spek........................... 59
1.4 Dignity therapy bij terminaal zieke patiënten - Chochinov ..................................................... 59
1.5 Experiëntiële benadering ........................................................................................................ 59
1.6 Gendlin - Focusing ................................................................................................................... 60
3
, 2. Experiëntieel-existentiële therapie ............................................................................................... 60
3. Protocol experiëntieel-existentiële groepstherapie...................................................................... 61
4. Casussen ........................................................................................................................................ 63
Cliëntgerichte therapie voor psychose-gevoelige mensen ................................................................... 66
1. Psychosezorg en CGT ..................................................................................................................... 66
1.1 Psychose(zorg) is een strijd om het recht op beleving. ........................................................... 66
1.2 Goede zorg ondersteunt persoonlijk herstel........................................................................... 67
1.3 Onze grondleggers gingen op avontuur in de psychosezorg. ................................................. 68
2. Cliëntgerichte vaardigheden ......................................................................................................... 69
2.1 Contactniveau herstellen ........................................................................................................ 69
2.2 Contactreflecties ..................................................................................................................... 71
2.3 Buitengewone zintuiglijke ervaringen doorwerken ................................................................ 72
2.4 Aanbod volgens herstelfase .................................................................................................... 73
2.5 Werkzaamheden ..................................................................................................................... 74
De interactionele substroming en integratie ........................................................................................ 75
1. Inleiding ......................................................................................................................................... 75
2. De interactionele substroming ...................................................................................................... 75
2.1 Problemen en problematieken zijn interactioneel.................................................................. 76
2.2 Het probleem doet zich voor in de interactie in de therapie zelf ........................................... 76
3. Casussen ........................................................................................................................................ 76
4. De tweedimensionele interactionele classificatie ......................................................................... 77
5. Integratie: Casus Sofie ................................................................................................................... 78
6. Een recente therapie-sessie .......................................................................................................... 82
Empirische ondersteuning en meta-reflectie ........................................................................................ 83
1. Inleiding ......................................................................................................................................... 83
2. Onderzoek grondhoudingen ......................................................................................................... 83
3. Onderzoek experiëntieel werken .................................................................................................. 84
4. Humanistisch-experiëntiële psychotherapieën zijn evidence-based ............................................ 85
4.1 Andere zelf-beleving................................................................................................................ 86
4.2 Zichzelf anders beleven in relatie tot anderen ........................................................................ 86
4.3 Ander zicht op zichzelf en anderen ......................................................................................... 86
5. Meta-reflectie ................................................................................................................................ 86
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jessyasselman. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.