Samenvatting
Samenvatting Inleiding tot het economisch recht (Semester 1: 22/23)
- Instelling
- Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
Alle lessen van Prof. Dr. Joeri Vananroye van het eerste semester 2022/2023 wordt hier samengevat.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 73 pagina's
Voorbeeld 4 van de 73 pagina's
In winkelwagen3 beoordelingen
Door: driesvandenboer • 10 maanden geleden
Deze samenvatting bevat zware grammaticale schrijf/ spelfouten en acht chaotisch. De inhoud is verder wel in orde!
Door: lienengelbos • 1 jaar geleden
Door: marie-anbeerten • 1 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Economisch recht1 Recht als geweld
Verbod op eigenrichting: verbod om het recht in eigen hand te nemen of om zelf voor rechter te
spelen
- VB.: je bal ligt bij de buren
Je hebt het recht op die bal, maar mag daarom niet zelf halen
Politie komt enkel tussen bij misdrijven (iets waar een straf op staat)
-> Straf is een sanctie die een leed op legt dat verder gaat dan enkel herstellen
-> Burgerlijke sanctie is meer herstellen, zoals een schadevergoeding
VB.: een gsm wordt gestolen, de gsm uiteindelijk teruggeven is niet genoeg.
Extra leed is voor afschrikking -> zodat men het niet meer
Wat als schuldenaar niet vrijwillig nakomt ?
Een contract niet nakomen is geen misdrijf, een contract breuk is een burgerlijk – onrechtmatigheid
en dus geen straf
Alternatief; naar de rechter gaan, om de schuldenaar af te schrikken
1. Schuldeiser stelt schuldenaar in gebreke (via e-mail, aangetekende brief, … )
Aankondiging zodat het serieus is
2. Schuldeiser (“eiser”: krijgt zijn recht niet) stelt vordering in tegen schuldenaar (“verweerder”:
schend het recht van de eiser) voor rechtbank. Gerechtsdeurwaarder brengt brief ( brief:
dagvaarding = uitnodiging om naar de rechtbank te gaan
3. Veroordeling bij verstek als de verweerder nog steeds niet komt naar de rechtbank, dan
krijgt de verweerder altijd ongelijk en de eiser gelijk. De eiser verkrijgt hierbij van de rechter
een vonnis dat verweerder veroordeelt om iets te doen of iets niet te doen
o Een vonnis heet “gezag van gewijsde” -> we doen alsof de rechter gelijk heeft
(juridische waarheid) zelfs heeft hij ongelijk
4. Indien het vonnis finaals is (of eerder als rechter het zegt) => uitvoerbare kracht: formulier
( = formulier van tenuitvoerlegging) dat aan vonnis hangt (Koning)
Als je niet open doet voor de deurwaarder komt hij met politie en slotenmaker, als de
schuldenaar zich verzet kan hier soms geweld bij ontstaan
Recht ≠rechtvaardigheid => Recht = dwang en geweld
, 2 Wat is recht ?
- Ook de overheid is aan het recht onderworpen (“rechtstaat”)
- Uitvaardigen, toepassen en afdwingen gebeurt volgens door regels beheerste procedures
Zodat machtsuitoefening op juiste manier gebeurt
- Scheiding der machten
o Rechterlijke macht: regels toepassen op burgers (=onafhankelijk): rechters worden
niet verkozen
o Wetgevende macht: maakt regels
o Uitvoerende macht: voert regels uit
In rechterlijke beslissingen: bepaalde beleidsvrijheid wordt toevertrouw aan mensen met
een bepaald diploma
- Democratie: (indirecte) deelname van volk aan uitvaardigen van regels
- Grondrechten: fundamentele rechten en vrijheden, deze zijn niet zomaar te veranderen
(sommige in internationale verdragen hebben voorrang op nationale regels BV.: Europees
verdrag voor rechten van de mens)
- Wie handelt (bevoegdheid) en hoe er gehandeld wordt (procedure) is van belang
Doet er niet toe wie handelt, de inhoud is wel van belang, Systeem van checks en balances
omdat niemand elkaar vertrouwt
voordeel: niemand kan zomaar beslissing nemen uit eigen belang
Nadeel: werkt slecht bij crisissen (epidemieën of oorlog) (traag, versnipperd en vele
procedures,..): regels moeten dan wat losgelaten worden
- Monopolie bij overheid
- Overheid geketend door regels
Wat is recht niet?
Recht ≠wet
- Veel bronnen van de wet (stroom van bronnen, allemaal samen vormen zij het recht)
- Wetten in formele zin = gezamenlijk besluit van de regering en de 2 de en 1Ste Kamer (Staten-
Generaal) voor algemene verbindende voorschriften=> Beslissing van de formele wetgever
- Wetten in materiële zin = Wetten in formele zin alleen zijn de toegepast op specifieke
individuen of situaties
- Koninklijk besluit = beslissingen van de koning of = minst besluit die gehandtekend is door de
koning
- Ministerieel besluit= ongeveer hetzelfde alleen zonder handtekening van de koning
- Rechtspraak / rechtsleer: hoe gaat er geoordeeld worden
- Algemeen rechtsbeginselen = verschijning van algemene beginselen toegepast op andere
situaties (bv.: tegenspraak )
= eigenlijk een manier voor e rechter om regels te maken
- Gewoonterecht: regels omdat grootvader/moeder die regels ook hadden (= niet meer echt
van belang) vind je nergens terug -> we zien maar 1 zon regel
- Verdrag = overeenkomst tussen staten ( Europese verdragen hebben nieuwe systeem
gecreëerd(EU))
- Bevoegdheidsregels = bevoegde hebben voorrang op niet bevoegde
Bindende rechtsbronnen: wet, decreet, rechtspraak, …
,Law is the prediction what a judge will decide: de rechter zal altijd over je verdrag beslissen
Voorspellen wat de rechter gaat doen -> wat hij int verleden ook heeft gedaan (onzeker)
Law is what the judge had for breakfast -> rechten is een mensenwerk
- Al die regels spreken elkaar vaak tegen
BV.: je mag niet doden <-> iemand komt me een pistool op je af gerend dus je mag doden
Recht ≠ zeker
- Geen dik boek met alle regels erin (niet praktisch, niet conceptueel)
- Vele verschillend normen, die soms conflicteren -> een wet bots met een wet
o Soms zijn er regels om dit conflict op te lossen (bv.: hiërarchie der normen;
bevoegdheid egels)
o Soms zijn er geen regels om dit conflict op te lossen
- Normen dienen geïnterpreteerd te worden
o 2 soorten normen: standaarden = vage regels <-> regels = veel minder
interpretatiemogelijkheden
o Er zijn interpretatieregels, die regels conflicteren soms op hun beurt, geen regels die
met zekerheid conflict beslechten
Wat is recht dan wel ?
De door een overheid georganiseerde ordening (via normen: wat mag of verboden is of via sancties
worden gehandhaafd) v menselijk (inclusief organisaties zoals rechtspersonen) gedrag (uitwendig
gedrag) in de samenleving
Wat is recht niet
Recht ≠ wet
- Recht
o Objectief recht: geheel v regels dat uiterlijke gedraging v mensen die in e
maatschappij leven regels en dat wordt afgedwongen door d overheid
o Subjectief recht: door (objectief) recht beschermde aanspraken op andermans
gedrag
VB.: uw loon betaalt word op et einde v d maand
- Wet
o Wet in formele zin: beslissing van een wetgevende macht
o Wet in materiële zin: algemene rechtsregel met een onpersoonlijk karakter: alle
regels die door een overheid worden uitgevaardigd.
1 geheel: het (objectief) recht > Wet in materiële zin is een deel ervan, het andere deel is rechtsleer,
rechtspraak, …. > Wet in formele zin is een deel ervan, het andere deel is administratieve
rechtsnormen
, Rechtsbronnen
- Internationaal recht
- Supranationaal recht: meerderheid tegen minderheid
- Nationaal recht
Internationaal / supranationaal > nationaal
Grond wet > wet in formele zin > andere wetten in materiële zin (maar niet in formele zin) (=
administratieve normen)
Bevoegde bron > onbevoegde bron
1) De rechtspraak (Belgisch niveau)
- ‘Gewone’ hoven en rechtsbanken:
o Lossen geschillen op
o Kunnen daarbij toetsen:
Nationaal recht aan supra- en internationaal recht
Administratieve normen (KB, MB,…) aan hogere normen (Grondwet, wet,
…) (bij schending: passen norm niet toe)
o Rechter mag niet: wet in formele zin toetsen aan de grondwet (behalve een
ordonnantie van de Brussel hoofdstedelijke raad)
=> waarom? Burgerij maakte wetten 1% had stemrecht hoe meer
belasting, hoe meer stemrecht internationale wetten gaan voor op nationale
wetten na WO II + Europese regels voorrang op nationale
- Grondwettelijk hof:
= exclusieve controle op de grondwettigheid van wetten en decreten
o Annulatieberoep (bij schending => vernietiging van deze wet)
o Prejudiciële vraag (aan grondwettelijk hof, daar komen ze samen om te
discussiëren over de grondwet) door rechter (bij schending => wet buiten
toepassing)
Nederland: heeft het idee dat ze de wet niet kunnen toepassen aan de
grondwet
Amerika: Rechter kan de rechter de wet toetsen aan de grondwet
België: kiest ervoor dat rechters verkozen moeten worden: helft moeten
juristen zijn met ervaring + andere helft oud politici => als men niet
juristen kiest, worden deze eerst voorgedragen aan het hof
- Raad van state:
= Adviesorgaan op wetgevend en reglementair gebied
- Controle wettigheid administratieve rechtshandelingen
- Exclusieve bevoegdheid tot vernietigen administratieve normen ( KB, MB,...)
- 2 Afdelingen
o Rechtspraak
o Wetgeving: Een gewone rechter kan een koninklijk besluit negeren maar niet
schrappen
Vraag PWP les 4 1ste 3 slides: Gezien ??
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Thibaultvh04. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67866 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen