Compleet studiemateriaal voor het vak Internationaal Zeerecht (zoals gegeven door prof. Franckx in ), met gedetailleerde notities van alle lessen
! tekeningen van voorbeelden zitten niet in het document (vanwege met de hand getekend), maar kan ik wel delen
Internationaal Zeerecht
Master-na-Master in Europees en Internationaal Recht
Najaar 2022
,Inhoudstafel
Les 1: introductiecollege
Les 2: de VN en het zeerecht
Les 3: de volle zee en de vrijheden van de volle zee
Les 4: nationaliteit van schepen
Les 5: verplichtingen en jurisdictie van de vlaggenstaat en uitzonderingen op de jurisdictie
van de vlaggenstaat
Les 6-7: de basislijn voor het bepalen van zones onder nationale jurisdictie
Les 8: grenzen van maritieme jurisdictie tussen naast en tegenover elkaar gelegen staten
Les 9: de territoriale zee, zeestraten, archipelzee en aansluitende zone (en onderwater
cultureel erfgoed)
Les 10: de exclusieve economische zone (EEZ)
Les 11: het continentaal plat (CP)
Les 12: behoud en beheer van de levende rijkdommen van de volle zee
Les 13: gastles – geschillenbeslechting in het zeerecht
2
,Internationaal zeerecht
26/09
Les 1: introductie
• 3 ECTS
• Inhoud:
o Internationaal zeerecht bestaat vandaag uit verschillende maritieme zones,
en hoe verder u zich van de kust afwendt, hoe minder de kuststaat bevoegd is
in die verschillende zones. Vandaar is het belangrijk die zones te kunnen
onderscheiden.
o Territoriale zee, aansluitende zone, EEZ, continentaal plat, diepe
oceaanbodem, …
o Bepaalde specifieke problemen: zeestraten, archipelstaten, …
o Het UNCLOS-verdrag heeft ook een deel over geschillenbeslechting
§ Heel belangrijk!
§ Eerste keer da een universeel internationaal verdrag een integraal
deel had met geschillenbeslechting
• Anders was het vaak een facultatief protocol, of een
compromissoire clausule
§ Dit wil zeggen dat de ene staat de andere staat vandaag zonder diens
toestemming voor geschillenbeslechting kan brengen (toestemming
wordt gegeven door partij te worden bij het verdrag zelf; vrij uniek!)
• Studiemateriaal:
o Law of the Sea in a Nutshell (2010)
§ = de basis, maar de aanvullingen uit de les zijn belangrijk!
o 1982 UNCLOS (1994 in werking)
§ België is partij, dus is in het Belgisch staatsblad verschenen (hetgeen
wilt zeggen dat er ook een Nederlandse vertaling van is)
o X 1994 aanvullend verdrag over de diepe oceaanbodem
§ Maar dit is nog niet geïmplementeerd omdat men nu pas begint met
ontginning
o 1995 verdrag ten uitvoering van “visserij” (implementation agreements)
§ Ook dit is door België geratificeerd
• Examen:
o Je krijgt de verdragen op het examen: blanco documenten dus!
o Mondeling examen (100%)
§ 15 min
§ Een vraag over drie stukken van de cursus
Oorsprong
• Hugo Grotius als vader van het internationaal zeerecht (begin 17e eeuw)
o “Vrijheid van de volle zee: waarom de Nederlanders het recht hebben handel
te drijven met hun kolonies”
3
, o ! Voor Grotius was alle zee verder de kust de volle zee: hij heeft zelf nooit het
concept van de territoriale zee gekend. Met zijn beginsel van vrijheid van de
zee had hij het over de volledige oceaan.
• Context: Kolonies Oost Indië (Indonesië)
o NL wou haar aanspraken hard maken maar moest verantwoorden dat ze van
de vrijheid van de zee konden profiteren
§ De Spanjaarden en de Portugezen hadden het voortouw genomen als
zeemogendheden in de ontdekkingsreizen. Zij hadden de wereldzeeën
proberen verdelen tussen hen twee: Verdrag van Tordesillas, dat ze
lieten bekrachtigen door de Paus. Alle andere landen hadden dus geen
recht om handel te drijven met hun kolonies.
§ Op dat ogenblik huurde Nederland Grotius in:
o Grotius was jurist bij de Oost Indische Compagnie en argumenteerde (op basis
van o.a. godsdienst en Romeins recht) dat: wateren zijn vrij, staat kan geen
aanspraken maken
§ Hij kwam aan zijn vrijheid van scheepsvaart door beroep te doen op de
vrijheid van visserij: “er is zoveel vis op zee, dat de mens de
visbestanden nooit kan uitvissen. Dus wat de ene eruit neemt, heeft
geen negatief effect op de anderen.”
• Zee en visvangst claimen door staat is gezien als hebberig, en
dit zou niet getolereerd worden door de rest
• Grotius was enkel niet geïnteresseerd in vissen, maar in ervoor
te zorgen dat Nederland handel kon drijven met hun kolonies.
§ Argument was dan: als dit al zo is voor visserij, dan moet het zeker het
geval zijn voor gewone doorvaart (want zo laat je de zee in dezelfde
staat achter)
• = hoofdargument
o Grotius was succesvol met zijn beginsel van mare librum
§ De Britten wouden op dat ogenblik aanspraak maken op de rijke
visgronden rond Groot-Brittanië (en zij probeerden te argumenteren
dus voor de mare clausum)
§ Later hebben de Britten het mare librum-beginsel echter met open
armen aanvaard
o De grootmachten vandaag hechten veel belang aan de vrijheid van de volle
zee
§ Omdat ze daar ten volle hun macht kunnen projecteren
§ Vooral de landen met een grote zeemogendheid hebben van die
vrijheid kunnen genieten. Zij zijn degenen die uiteindelijk hun
koloniale mogendheid kunnen uitbouwen; en vandaag kunnen zij hun
militaire en economische macht ontplooien dankzij hun schepen.
§ Vandaag begrijpen landen zoals China, de Sovjetunie, … dat een
maritieme component essentieel is
• China is enorm aan het investeren in de bouw van schepen om
hun economische macht ook kunnen verdedigen
Side note:
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper 1h09t. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €11,49. Je zit daarna nergens aan vast.
