Samenvatting

Traumatologie (Metsemakers) blokwijzer + lessen: samenvatting

4 keer verkocht

Instelling
Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)

Dit is een samenvatting die de blokwijzer en lessen van prof Metsemakers samenvat. Er is in de samenvatting gewerkt met kleurtjes, tabellen, puntjes, schema's om het memoriseren veel makkelijker te maken dan de doorlopende tekst in de blokwijzer / de lessen. Er is nadruk gelegd op wat hij in de les...

[Meer zien]

Voorbeeld 9 van de 48 pagina's

Bekijk voorbeeld

Geupload op 2 januari 2023
Aantal pagina's 48
Geschreven in 2022/2023
Type Samenvatting

traumatologie
metsemakers
willem jan metsemakers
blokwijzer
lessen
menselijk bewegingsstelsel
kul
katholieke universiteit leuven

€9,99

In winkelwagen

Op verlanglijstje

100% tevredenheidsgarantie
Direct beschikbaar na je betaling
Lees online óf als PDF
Geen vaste maandelijkse kosten

traumatologie: 3. fractuurheling

wet van Wolf
Bot is een levend weefsel dat zich continu omvormt, om zich optimaal aan belasting aan te
passen.

directe (of primaire) fractuurheling
→ enkel wanneer een absolute stabiliteit w uitgevoerd (operatief)
- er is geen ‘gap’ tss de fragmenten
- geen callusvorming

indirecte (of secundaire) fractuurheling
- een kleine gap tss de botfragmenten
- wel callusvorming
- 4 fasen: inflammatie, vorming van zachte callus, vorming van harde callus,
remodellering

Verplaatsen vh slachtoffer zonder spalken veroorzaakt bijkomende verplaatsing van
fragmenten en vergroot initiële schade.

Een stabiele fractuur is een fractuur die zich niet zichtbaar verplaatst onder fysiologische
belasting.

niet-operatieve behandeling van fracturen:
→ botfragmenten aligneren (ligamentotaxis)
→ uitwendig splinten/spalken:
- schaft fracturen: het gewricht proximaal en distaal van de fractuur immobiliseren
- gewrichts fracturen: de schaft proximaal en distaal van de fractuur immobiliseren

operatief behandelen
verschillen tussen absoluut en relatief stabiele fixatie
absoluut stabiele fixatie relatief stabiele fixatie

● geen enkele beweging in de fractuur bij ● ‘elastische’ verplaatsing bij belasting: na het
fysiologische belasting opheffen vd belasting keert de fractuur terug in
● geen ‘gap’ zijn oorspronkelijk gefixeerde positie
● directe heling, zonder callusvorming ● er is microbeweging in de fractuur
● er kan een kleine ‘gap’ z
→ gewrichtsfracturen w op deze manier behandeld ● indirecte heling, met callusvorming

bv. compressie schroeven, plaatosteosynthese → schaft fracturen w op deze manier behandeld

bv. intramedullaire nagel, externe fixateur

Wanneer de fixatie te rigide is of juist onvoldoende stabiel is, kan dit leiden tot een gestoorde
fractuurheling: non-union

,interne fixatie
➢ percutane interne fixatie m.b.v. Kirschner-pinnen of schroeven
➢ schroefosteosynthese: interfragmentaire compressieschroeven (gewrichtsfracturen)
➢ intramedullaire nageling
➢ plaatosteosynthese
→ hoekstabiele systemen (locking)*
→ niet-hoekstabiele systemen (non-locking)**

*hoekstabiele (locking) plaatosteosynthese:
- gedraagt zich als een externe fixator maar dan niet extern. → w een ‘interne fixator’
genoemd
- bij het vastdraaien van de schroef in de plaat, trekt men de plaat niet tegen het bot →
voorkomt schade aan het periost (en dus ook aan de bevloeiing)
- kan ook grotere krachten weerstaan dan conventionele osteosynthese → w dus ook
veel gebruikt bij osteoporotische fracturen
- communitieve fracturen: hoekstabiele plaatosteosynthese om de fractuur te
overbruggen (bridging plate). relatieve instabiliteit en dus indirecte botheling.

externe fixatie
➢ immobiliserend materiaal ligt buiten de patiënt:
- ernstig gecompliceerde fracturen
- fracturen met ernstig begeleidend weke delen letsel
- als er in de loop vd fractuurbehandeling een infectie optreedt

basisprincipes van fractuurbehandeling
gewrichtsfracturen ❖ perfecte anatomische reductie
❖ absoluut stabiele fixatie (geen callusvorming, trage heling)
❖ vroegtijdige mobilisatie (oefenstabiel)
❖ niet belastingsstabiel

schaftfracturen ❖ herstel lengte, as en rotatie
❖ relatief stabiele fixatie (callusvorming, snelle heling)
❖ vroegtijdige mobilisatie (oefenstabiel)
❖ bij voorkeur belastingsstabiel

metafysaire fracturen ❖ in metafyse gebeurt heling zonder callusvorming
❖ vaak hoekstabiele platen gebruikt:
vaak op een overbruggende manier toegepast (‘bridging’)
(door beperkte aanwezigheid van corticaal bot, vooral spongieus bot, is
intramedullaire fixatie soms moeilijk)

intracapsulaire omdat de kop (bv. femurkop) vaak zijn doorbloeding krijgt vanuit de
kop-halsfracturen hals, is er hier bij verplaatste fracturen een kans op vertraagde heling
en avasculaire necrose.
❖ oudere pt: meteen gewrichtsprothese
❖ kinderen: toch osteosynthese doen

avulsiefractuur = aanhechtingsplaatsen voor spieren die afbreken + verplaatsing
(bv. tubercula, epicondylen) o.i.v de kracht van de aanhechtende spier
❖ operatief fixeren

,traumatologie: 4. polytrauma

ATLS-concept: Advanced Trauma Life Support

het eerste uur na het ongeval = het gouden uur

een eerste beoordeling (primary survey) volgens het ABCDE-principe
A Airway vrije ademweg, met stabilisatie vd cervicale wervelkolom

B Breathing oxygenatie en ventilatie (gaswisseling in de longen)

C Circulation (and hemorrhage control) stelping van ernstige bloedingen

D Disability kort neurologisch onderzoek

E Environment / waarneembare afwijkingen
Exposure

“treat first what kills first”

Breathing: directe levensbedreigende thoraxletsels:
- tracheobronchiaal letsel
- spanningspneumothorax
- open pneumothorax
- massale hemothorax
- harttamponade

Circulation and hemorrhage control
DE vraag: is de patiënt in shock of niet?
→ systolische BD onder de 100, tachycardie boven de 100
→ soort shock bij trauma: meestal hypovolemische shock op basis van bloedverlies
‘blood on the floor plus four more’
de bloeding kan externe oorzaak h, en/of interne oorzaak vanuit 4 regio’s:
- thorax
- abdomen
- pelvis / retroperitoneum (bekkenfracturen z de silent killers)
- (grote) lange pijpbeenderen

,Disability
neurologisch onderzoek tijdens primary survey
- bewustzijn → Glasgow Coma Scale (GCS)
- pupilgrootte en -reactie
- lateralisatie (blijft één lichaamshelft motorisch achter?)
TBI = traumatic brain injury = hoofdtrauma
→ primaire doel: preventie van secundaire hersenschade
→ voorkomen van hypovolemie (behoud hersenperfusie) en hypoxie

Environment / exposure
patiënt helemaal uitkleden
let op de omgevingstemperatuur en voorkom hypothermie (warmtedekens)

aanvullende onderzoeken tijdens de primary survey: RX thorax of bekken, EFAST
→ wel altijd ten dienste van het opsporen van levensbedreigende aandoeningen
(CT enkel als de primary survey is afgerond en de pt hemodynamisch stabiel is)

na stabilisatie van de vitale functies → zorgvuldig onderzoek ‘van kop tot teen’
= secondary survey

damage control surgery (DCS)

vroeger: definitieve vroegtijdige fixatie van alle fracturen (Early Total Care = ETC)
nu: damage control surgery

hemodynamisch instabiele patiënten met een hoge ISS

fase 1) levensreddende procedures, op spoedgevallen
fase 2) operatieve ingreep, enkel de hoogstnoodzakelijke dingen
fase 3) verder monitoring op intensieve zorgen
fase 4) definitieve chirurgische behandeling

De optimale timing vd definitieve behandeling voor musculoskeletale (!) letsels:
tussen dag 5 en 10 = window of opportunity
ervoor: hyperinflammatie → zorgt voor een slechtere outcome
erna: immunosuppressie → risico op infectie

first hit: het initiële trauma
second hit: eigenlijke operatieve ingreep

the lethal triad (geïnitieerd door de hypovolemische shock t.g.v. het trauma):
● hypothermie (< 35°C)
● metabole acidose (pH < 7.2 of lactaat > 5 mmol/L)
● coagulopathie

,(ETC heeft wel nog steeds de voorkeur wanneer de patiënt stabiel is)

,traumatologie: 5. open fracturen

Open fractuur = een fractuur waarbij er communicatie is tss de fractuur en de buitenwereld
t.g.v. een onderbreking in de huid

FRI = fractuur gerelateerde infectie

Gustilo-Anderson (GA) classificatie

→ GA-classificatie is gerelateerd aan de ernst vh letsel:
hoe ernstiger het type open fractuur, hoe groter het risico op infectie

behandeling (ter preventie van FRI)
⭒ systemische antibioticaprofylaxe
- snel na het trauma
- algemeen w meestal cephalosporines gebruikt, voor ernstige open fracturen w dit
gecombineerd met aminoglycosiden
- niet langer dan 72 uur

⭒ fractuurstabilisatie
- fractuurstabilisatie is cruciaal zowel voor heling vd fractuur als voor infectiepreventie!!
- vroegtijdige fixatie vd fractuur

⭒ lokale antibiotica
- d.m.v. ‘carriers’: botcement, collageenspons, coating, gel

⭒ wekedelenbedekking
- Bij GA-type I en II kan de huid meestal primair gesloten w. Bij type III is dit niet meer
mogelijk: binnen de 72u een bedekking voorzien, en zeker niet later dan 7 dagen.

, traumatologie: 6. bovenste lidmaat

claviculafracturen

diagnose klinisch:
- pijn t.h.v. de clavicula (schouderregio) met zwelling en functio laesa
- patiënt ondersteunt meestal zijn arm om de pijn te verminderen
radiologisch:
- standaard Rx
- CT-scan enkel standaard bij mediale claviculafracturen

classificatie mediale 1/5e: mediale claviculafractuur
middelste 2/5e - 4/5e: midschaftfractuur
laterale 1/5e: laterale claviculafractuur
⬇
laterale claviculafracturen verder onderverdeeld volgens de Neer-classificatie:
❖ Neer-type 1: onverplaatst, coraco-claviculaire ligamenten z intact
❖ Neer-type 2: verplaatst, ligamenten gescheurd of lateraal van fractuur
❖ Neer-type 3: intra-articulaire fracturen

behandeling mediale claviculafractuur
meestal conservatief

claviculaschaftfractuur
conservatief operatief

onverplaatste fracturen eenvoudige fracturen:
& fracturen bij kinderen intramedullaire nagel (relatieve instabiliteit, indirecte heling)

(draagdoek) complexe, sterk verplaatste fracturen
plaatosteosynthese (bridge plating: relatieve instabiliteit,
indirecte heling)

laterale claviculafractuur
enkel Neer-type 2 letsels w chirurgisch behandeld (want grote kans op non-union)
groot lateraal botfragment:
- plaatosteosynthese
klein (of communitief) lateraal botfragment:
- haakplaatosteosynthese → duwt clavicula omlaag en haakt vast onder het acromion, zo k
je wel maar bewegen tot 90° dus plaat moet eruit na 3 maand (= nadeel)
- sutuurfixatie (tight rope) → reconstructie van de coraco-claviculaire ligamenten

nabehandeling conservatief
draagdoek 3 weken
vanaf 3 weken: mobiliseren
vanaf 6 weken: belasten

operatief
postoperatief meteen mobiliseren en belasten
haakplaat: verwijderen na 3 à 4 maanden, ervoor niet mobiliseren boven de 90° abductie

, scapulafracturen

inleiding vaak geassocieerde letsels want oorzaak is meestal een hoogenergetische impact

frequentste oorzaken:
- directe impact dorsaal op de scapula
- zijdelingse impact op de schouder
- schouderluxatie met fracturen van de glenoïdrand

diagnose klinisch:
- aspecifiek
- vaak gepaard met letsels van n. suprascapularis en n. axillaris
radiologie:
- standaard Rx
- CT-scan: voor gewrichtsfracturen (glenoïd) of om operatieve indicatie in te schatten

classificatie onderscheid tss fracturen van het…
corpus
glenoïdhals
glenoïd
uitsteeksels: spina scapulae, acromion, processus coracoideus
floating shoulder

behandeling conservatief: de meeste scapulafracturen
→ antalgisch ondersteunen met een draagdoek
→ vroegtijdig mobiliseren

indicaties van operatief
➢ glenoïdrandfracturen met geassocieerde instabiliteit
➢ verplaatste intra-articulaire (glenoïd)fracturen
➢ belangrijk verplaatste fracturen van de glenoïdhals / laterale scapulapijler
➢ volledig verplaatste fractuur van de uitsteeksels
➢ floating shoulder

glenoïd: perfect anatomisch herstel en absolute stabiliteit gewrichtsfractuur
glenoïdhals: anatomische reductie en plaatosteosynthese (bridging) metafysaire fractuur
uitsteeksels: anatomische reductie en (absoluut) stabiele fixatie

nabehandeling conservatief
draagdoek 2 à 3 weken
actief geassisteerd mobiliseren
tot 6 weken: geen belasting

operatief
postoperatief meteen mobiliseren
in geval van gewrichtsfracturen (hier: glenoïd): tot 6 weken postoperatief geen belasting

, proximale humerusfracturen

diagnose

classificatie
(verplaatsing van) 4 fragmenten:

1. kop (fractuurlijn t.h.v. collum anatomicum)
2. tuberculum minus
3. tuberculum majus
4. schaft (fractuurlijn t.h.v. collum chirurgicum)

behandeling conservatief
onverplaatste proximale humerusfracturen
of
fracturen waarvan de verplaatsing de levenskwaliteit niet beïnvloedt

→ ondersteund met draagdoek/adductieverband
+ vroeg starten met actief geassisteerd oefenen

operatief
wanneer anatomische reductie en stabiele fixatie bereikt kan worden
indicatie voor operatie: Wanneer het verlies van functie ten gevolge van de verplaatsing van
een of meerdere fragmenten leidt tot een verlies van levenskwaliteit.
tegenargument voor osteosynthese: hoog risico op avasculaire necrose bij oudere patiënten

- plaatosteosynthese (hoekstabiel)
- intramedullaire nagel
- stevige hechtdraden (voor tuberculum majus en minus fracturen, meestal
combinatie met bovenstaande implantaten)

- prothese:
→ bejaarde ptn
→ als er groot risico op avasculaire necrose is
→ of als anatomische reductie en stabiele fixatie niet realiseerbaar z
❖ reversed prothese: kunnen bewegen zonder functionerende rotator cuff,
wel beperktere beweeglijkheid
❖ anatomische hemiprothese: bij jongere pt, waarbij een reconstructie
onmogelijk blijkt

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Focus op de essentie

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper fleuruyttersprot160402. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,99. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 68175 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen