Voedingsleer: Hoofdstuk 20
Dieet bij dialyse
Wat doen de nieren
o De nieren hebben verschillende functies
o Verwijderen van afvalstoffen uit het bloed
o Verwijderen van een teveel aan vocht
o Gezond houden van het beenderstelsel
o Controleren van de bloeddruk en de productie van rode bloedcellen
o Wanneer de nieren helemaal niet meer functioneren (eindfase nierfalen), wordt de
nierfunctie overgenomen door dialyse of een niertransplantatie
o Dialyse vervangt de nierfunctie nooit volledig, maar verbetert wel de
algemene conditie
Het belang van een aangepast dieet bij dialyse
o Bij nierfalen kan er ook een teveel aan mineralen zoals kalium, natrium en fosfaat
onvoldoende verwijderd worden
o Opstapeling van afvalproducten en mineralen kan:
o Jeuk, gewrichtspijn, vermoeidheid, hartritmestoornissen of gebrek aan
eetlust veroorzaken
o Op lange termijn kan dit ook leiden tot problemen zoals ernstige
botontkalking
o Dieet bij dialyse is afhankelijk van:
o Soort dialyse
o Het aantal dialysesessies per week
o Eventuele andere aandoeningen
o Gewicht, lengte en fysieke activiteit
VB: werk, sport
o De dagelijkse urineproductie
o De bloedwaarden
VB: ureum, kalium, fosfor, …
Een uitgebalanceerde voeding
o Niet alle voedingsmiddelen bevatten alle voedingsstoffen
o VB: vlees bevat ijzer en melk niet
o Variatie nodig om alle noodzakelijke voedingstoffen op te nemen
o Voor de mensen met dialyse is een aanpassing van de voedingsdriehoek nodig
o Nood aan extra energie en eiwitten + beperking van kalium, fosfor en vocht
o Beperking van drank, groenten, fruit, melk en melkproducten + zoutbeperking
, Het dieet stap voor stap
KALIUM
o Zeer belangrijk mineraal
o Helpt hart goed te functioneren
o Te veel aan kalium wordt niet verwijderd en stapelt zich op te hoge kaliumwaarde
in het bloed risico op hartstilstand
o Voedingsmiddelen rijk aan kalium vermijden!
o Granen en graanproducten: volkoren producten, muesli
o Aardappelen: chips, gekochte frieten, aardappel in de schil
o Peulvruchten: gedroogde bonen, spliterwten
o Fruit: gedroogd fruit (rozijnen, dadels, vijgen, …)
o Noden, zaden en pitten
o Dranken: sterke koffie, alle verse of kant en klaar gekochte groenten of
vruchtensappen
o Varia: producten op basis van cacao, zoutarme dieetkazen, …
o Essentiële voedingsmiddelen rijk aan kalium maar beperkt te gebruiken:
o Aardappelen, groenten en fruit zijn niet weg te denken uit onze dagelijkse
voeding. Boordevol vitaminen maar ook mineralen zoals kalium
o Door een goede keuze, portiegrootte en correcte bereidingswijze zijn ze best
in het dialysedieet in te passen
Aardappelen: max 150g of kies witte rijst, witte deegwaren, couscous,
…
Groenten: 1 portie gekookte groenten of rauwkost van max 150g
Soep: max 1 koffietas van 1,5dl
Fruit: 125g opgelegd fruit (zonder sap) – 150g vers fruit
o BESLUIT: Aardappelen zijn de grootste aanbrengers van kalium. Wie meer
fruit of groenten wil gebruiken kan best de aardappelen vervangen door
kaliumarme alternatieven zoals rijst en deegwaren
o Vermijd koken in de microgolf, stoomoven, snelkookpan, wokken of bakken in de
oven
