Parkinson
Klinisch beeld
Situering en definitie
= het is een degeneratieve aandoening (syndroom) waarbij er doorgaans een
aanwezigheid is van de typsiche TRAP symptomen: tromor, rigiditeit, akinesie en
posturale stoornissen. Bradykinesie (vertraging van de beweging) is hierbij het
kernsymptoom en neemt toe bij het uitvoeren van dubbeltaken en in complexe
situaties. Hierbij wordt ook akinsie (onmogelijkheid om beweging te starten en
stoppen zonder dat er een verlamming is) en hypokinesie (verkleining van de
bewegingsuitslag) gekoppeld.
De man/vrouw ratio is 1.5/1
5% van de gevallen is jonger dan 40 jaar
Aanwezigheid van bradykinesie en min 1 ander kenmerk is nodig om de diagnose
te stellen.
Het begint unilateraal en is chronisch en progressief. De inname van dopamine
heeft een positieve invloed op bradykinsie, rigiditeit en tremor.
Symptomatologie
Motorisch
Bij de posturale instabiliteit heeft de patiënt een voorovergebogen houding en
holt hij soort van achter zijn eigen lichaamspunt aan tijdens het wandelen.
Hierdoor gaat de patiënt kleinere en snellere passen zetten (hierdoor soms
freezing en vallen ten gevolg). Ook retropulsie komt vaak voor bij patiënten en
kan bv gezien worden wanneer de p plots uit evenwicht getrokken wordt
(retropulsietest). De PI wordt in de hand gewerkt door houdingsveranderingen,
vertraagde balansreactie, rigiditeit, freezing en dubbeltaken.
Rigiditeit (lodenbuis- of tandrad-rigiditeit) situeert zich vooral in de flexoren en
in de romp en komt door een verlies van het ontspannen van de spieren.
Uitgelokt door dubbeltaken.
50% heeft rusttremor dat toeneemt bij emotie. Houdingstremor en
intentietremor kunnen ook aanwezig zijn.
Niet motorisch
Deze kunnen al 10 jaar voor het verschijnen van motorische symptomen
optreden:
- Obstipatie
- Verlies van de reukzin
- Episodes van depressie
- Verminderde REM-slaap
- Cognitieve functiestoornissen
- Later in het ziekenhuis komen de beperkingen in het psycho-cognitief en
affectief functioneren
1
, Getroffen hersengebieden
Extrapiramidale aandoening, dus een aantasting van de basala ganglia dat
subcordiaal en bilateraal gelegen is. Ze beïnvloeden de motoriek aan de
heterolaterale zijde.
De basale ganglia ontvangen afferente info van veel corticale gebieden. Info
bereikt het striatum (nucleus caudatus en putamen). Globus pallidus,
subthalamische nucleau en substantia nigra thalamus motorische cortex
basale ganglion
De klinische symptomen ontstaan wanneer de neuronale degeneratie optreedt
thv de gepigmenteerde cellen van de substantia nigra past compacta. Bij 70-
80% vernietiging beginnen de symptomen.
Functie basala ganglia:
- Controleren van automatische, intern gegenereerde bewegingen en dus
bewegingssequenties. Bij parkinson p’en zijn deze bewegingen meer
afhankelijk van aandachtscontrole en wordt het uitvoeren van een
dubbeltaak moeilijker.
- Ze staan ook in voor de soepele overgang van een in gang zijnde
beweging naar een nieuwe bewegingstaak in een andere situatie. Te
vergelijken met een DJ die vloeiend over gaat naar een nieuwe song.
- De basale ganglia zijn onmisbaar voor het leren en automatiseren van
bewegingsvaardigheden.
- Regulatie van de houdingstonus
Theorie van braak: het onderzoek van pathologische celstructuren met
abnormale eiwitaggregaties, leidde tot het indelen van de evolutie van parkinson
in 6 stadia van Braak
- Stadia 1 en 2: De schade wordt opgemerkt in de zenuwcellen thv de
medulla oblongata, de bovenzijde van de pons en de bulbus olfactorius
(verklaart presymptomatische klachten)
- Stadia 3 en 4: substantia nigra wordt getroffen optreden van
motorische symptomen
- Stadia 5 en 6: de neocortex wordt aangetast door Lewy-bodies
bemoeilijken de interactie met prikkels uit de omgeving.
De schade van alle vernoemde structuren nemen allemaal toe doorheen de
stadia.
Etiologie:
- Interactie tussen omgevingsfactoren (bv pesticiden; nicotine is een eerder
gunstige factor) en genetische factoren
- Genetische mutaties in 5-10%
- Microbioom (de vele micro organismen die zich in ons lichaam bevinden)
Subtypen
- Personen die “tremor-dominant” zijn: trager ziekteproces, lager risico op
depressie en gemoedsstoornissen
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper romycavelier. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.