TAB 3.3: Pediatrie – Ellen Van Gerwen
CASUS 1: Doorkomen van tandjes
Als de tandjes doorkomen, verandert de samenstelling van het speeksel. Geeft
irritatie aan de poep rauwe poep.
Kind dat kan plassen kleine kans op dehydratatie.
Koorts!!
Dehydratatie ingezakte fontanel, kind goed laten drinken, ijsbokjes, koude lepel,
koude komkommer, koude bijtring MAAR let op comfort.
Goed opvolgen d.m.v. vochtbalans
Via siroop, geen suppo’s want diarree. Geen vochtige doekjes, poepje laten weken.
Hoe observeren?
Algemene indruk
Reflexen
Bewustzijn
Huis
Aangeboren afwijkingen
Temperatuur
Ademhaling
Hartfrequentie
Kleur
Gastro- intestinaal
vochthuishouding
Algemene indruk
o Rustig, ontspannen , hypertoon (overactief of overprikkelbaar)
o Opisthotoon (= hoofd helemaal naar achter gestrekt)
o Onrustig, gespannen gelaatsuitdrukking, geagiteerd
o Suf, slap
o Huilen
o Mimiek van het gezicht
o Abnormale bewegingen: verlamming, fracturen, spasmen, convulsies, trilleng,
fladderig
o …
Reflexen
- Zuigreflex
- Slikreflex
- Pupilreflex
- Grijprefex
- Moro-reflex
- Stapreflex
,Bewustzijnsniveau
Slaperig, sloom, suf
Reageert bij fel licht (oogjes dichtknijpen)
Reageert op geluiden (harde geluiden = schrikreactie)
Veel wakker (ogen open)
Reageert op pijnprikkels (huilen)
Prikkelbaar
Aanspreekbaarheid, reactie op aanspreken, alertheid
Huid
acrocyanose (enkel handjes en voetjes))
Cyanose
Mond/ vuurrood
Icterus, lage afbraak billirubine -> sclerose
Petechiën (= niet wegdrukbare rode velekjes = kleine bloeduitstortingen in
de huis = mogelijke vasuclitis)
Rash
Varicella
Turgor (oedemen <-> deshydratatie)
Hematomen
Ontvellingen
Geïrriteerde huid
Wondjes
Necrose
Erythema neonatoma: goedaardige rode uitslag evt met puistjes
Abnormaliteiten door congenitale afwijkingen: bv. Hemangiomen,
mongolenvlek
Hemangioom:
= goedaardige tumoren
“aardbeienvlekken” indien ze op de huid liggen
Prevalentie bij 4-10% van de neonaten
Risico’s: meisjes > jongens, vroeggeboorte > A term kind, laag geboorte
gewicht > gewoon geboortegewicht
Vaak nog niet aanwezig bij de geboorte, wel eerste weken na de geboorte
Groeit gemiddeld een 3 tot 9 maanden
Verdwijnen soms van zelf, soms behandeling nodig
Mongolenvlek:
= archipelvlek = aangeboren goedaardige blauw- grijze pigmentvlek
In eerste levensjaar worden vlekken donkerder
In de jaren nadien worden de vlekken lichter
Meestal op kleuterleeftijd verdwijnen de vlekken
Prevalentie 1-15% blij blanken kinderen
Risico: jongens > meisjes, donkere kinderen > blanke kinderen
Zichtbaar aangeboren afwijken
Gespleten verhemelte (schisis)
, Hazelip
Laagstaande oortjes (=> nierproblematiek)
Klompvoetjes
Heupluxaties
Spina bifida
…
Spina bifida
= open ruggetje
Risico wordt verminderd door inname van Foliumzuur door de vrouw wanneer
men zwanger wilt worden
Temperatuur (rectaal <3jaar)
Normale temp: 35,5-37,5°C
Koorts vanaf 38; 5°C
Rectaal is beste
Stuipen
Rillen
Hoelang al?
Ademhaling
Ademarbeid
Normale ademhaling en ademhalingsfrequentie obv leeftijd
Manier van ademhalen (bv rustig, oppervlakkig)
Neusvleugelen
Aanwezigheid van tirage (intracostaal, sternaal, suprasternaal)
AH frequentie = 30-60 /min
Geluiden tijdens het ademen? Stridor, whezzing, reutelen, kraken, kreunen,
…
Periodische ademhaling bij neonaten = adempauzes (=/= apneus)
Apneu
Saturatie > 94%
Hartfrequentie
Hartfritme = 100-120 sl/min
Bloeddruk enkel tijdens OK, hoe kleiner kind hoe lager BD
Normale hartfrequentie: afhankelijk van leeftijd van het kind
Tachycardie (in rust bij huilen /manipulatie)
Bradycardie
Hartgeruis bij ausculteren (shunts?)
Verschoven harttonen
Kleur
Bleek
Grauw
Mooie rode kleur
, Plethorisch: hoog rood => vaak gevolgd door bilirubine
Gemarmerd- gebloemd
Geel => icterus
Brond => leverproblemen
Harlekijnverkleuring ( 1 kant lichter als de andere , onschuldig)
Gastro- intestinaal
Aanwezigheid van navel- / liesbreuk
Lucht in de maag (bij maagsondes)
Residu en pH bepaling (maagsonde)
Slijmerig stoelgang-> snot
Kleur stoelgang
Kleur van het abdomen (bv neonaten: blauwe verkleuring -> NEC!)
Volume van abdomen: opgezet, soepel, hard en darmlissen
Ontlasting: spontaan, meconium, diarree, kleur, slijm, bloed
Melenae = bloed in de kak
Wormen
Braakneigingen
Buikpijn VOELEN (hard, pijngevoelig)
Geur
Vochthuishouding
Oedeemvorming
Gewichtscontrole
Gewichtstoename: oedeem??
Deshydratatie
Urine (2cc/kg/uur): spontaan, heoveelheid, geconcentreerd, troebel,
glucosurie, proteinurie
Vochtbalans bijhouden: pampers wegen, kind wegen
Behandelen van procedurele pijn bij
kinderen
PEWS
CASUS 2: meisje 10m komt binnen via speod met acute LWI (bronchiolitis) verhoogde
ademarbeid
PEWS: scoresysteem om de ernst v/d ziekte van het kind te kunnen inschatten, maat
om bedreiging van de vitale functies vast te stelen. Om op tijd in te grijpen bij een
kind dat acuut verslechterd. Te gebruiken door artsen en verpleegkundige. De score
bepaald welke actie ondernomen moet worden. Bv. Contact met arts, transfereren
naar picu, meer intensievere monitoring en opvolging parameters
Te gebruiken op pediatrische eenheden of bij opname spoed. Niet te
gebruiken op PICU’S, aangezien alle kinderen daar. Hoogste score zullen
krijgen.
Indien kind klinisch verslechterd -> vroeg ingrijpen is essentieel