INTERN RECHT: PERSONEN- EN FAMILIERECHT
Inhoudsopgave
ALGEMENE INLEIDING.................................................................................................................................... 4
INLEIDING...................................................................................................................................................... 4
RECHTSBEKWAAMHEID................................................................................................................................. 5
VRIJ – ONVRIJ.........................................................................................................................................................5
Romeinen: slavernij...........................................................................................................................................5
Middeleeuwen: horigheid.................................................................................................................................5
Vandaag............................................................................................................................................................5
INBOORLING – VREEMDELING....................................................................................................................................6
Bij de Romeinen................................................................................................................................................6
Romein - peregrini........................................................................................................................................................ 6
Verkrijging..................................................................................................................................................................... 6
Soorten vreemdelingen................................................................................................................................................6
Evaluatie....................................................................................................................................................................... 6
Na de Romeinen...............................................................................................................................................7
Wie is een vreemdeling?...............................................................................................................................................7
Hoe kan je burger worden?..........................................................................................................................................7
Wat is het statuut van de vreemdeling?.......................................................................................................................8
BEVOORRECHT – NIET-BEVOORRECHT..........................................................................................................................9
HANDELINGSBEKWAAMHEID....................................................................................................................... 10
VROUWEN........................................................................................................................................................... 10
Inleiding...........................................................................................................................................................10
Voor Napoleon................................................................................................................................................10
Privaatrecht................................................................................................................................................................10
Ongehuwde vrouwen.............................................................................................................................................10
Gehuwde vrouwen.................................................................................................................................................11
Overige rechtstakken..................................................................................................................................................12
Publiekrecht...........................................................................................................................................................12
Strafrecht............................................................................................................................................................... 12
Sociaal recht...........................................................................................................................................................12
Napoleon.........................................................................................................................................................12
Napoleontisch model..................................................................................................................................................12
19e eeuw: succes napoleontische model....................................................................................................................13
Jaren 1880: de mislukkingen van Laurent en Popelin.................................................................................................13
Beperkte verwezenlijkingen eerste feministische golf (+-1900)..................................................................................14
Arbeidsrecht...........................................................................................................................................................14
Strafrecht............................................................................................................................................................... 14
Conclusie................................................................................................................................................................14
Interbellum: voor- en achteruitgang...........................................................................................................................14
Vooruitgang............................................................................................................................................................14
Maar algemene mentaliteit verandert niet............................................................................................................14
Achteruitgang......................................................................................................................................................... 14
Impact van WOII......................................................................................................................................................... 15
Positief...................................................................................................................................................................15
Maar algemene mentaliteit verandert niet............................................................................................................15
Negatief..................................................................................................................................................................15
Doorbraak rond 1970..................................................................................................................................................15
Burgerlijk recht.......................................................................................................................................................15
Sociaal recht...........................................................................................................................................................15
Strafrecht............................................................................................................................................................... 15
Publiekrecht...........................................................................................................................................................15
Verklaring voor de doorbraak.................................................................................................................................15
Het recht als vriend in de plaats van vijand................................................................................................................16
1
, Essentiële probleem...............................................................................................................................................16
Recht tegen vrouwendiscriminatie.........................................................................................................................16
Soms ook achteruitgang.........................................................................................................................................16
Nieuwe uitdaging voor de toekomst...........................................................................................................................16
Besluit..............................................................................................................................................................16
KIND...................................................................................................................................................................17
Meerderjarigheidsleeftijd................................................................................................................................17
Romeinen................................................................................................................................................................... 17
Ons oude recht........................................................................................................................................................... 17
Vanaf 1804..................................................................................................................................................................17
Burgerlijk Wetboek van 1804.................................................................................................................................17
1990.......................................................................................................................................................................18
Toekomst?..............................................................................................................................................................18
Afstamming.....................................................................................................................................................18
Romeinen................................................................................................................................................................... 18
Ons oude recht........................................................................................................................................................... 18
Franse Revolutie......................................................................................................................................................... 20
Burgerlijk Wetboek van 1804......................................................................................................................................20
Arrest Marckx en de wet van 1987.............................................................................................................................20
Toekomst.................................................................................................................................................................... 20
Adoptie............................................................................................................................................................21
Romeinen................................................................................................................................................................... 21
Ons oude recht........................................................................................................................................................... 21
Burgerlijk Wetboek van 1804......................................................................................................................................21
Vanaf 1940..................................................................................................................................................................21
Heden......................................................................................................................................................................... 22
Vaderlijk/ouderlijke macht/gezag..................................................................................................................22
Romeinen................................................................................................................................................................... 22
Ons oude recht........................................................................................................................................................... 23
Burgerlijk Wetboek van 1804......................................................................................................................................23
Na 1804...................................................................................................................................................................... 24
Voogdij............................................................................................................................................................24
Romeinen................................................................................................................................................................... 24
Ons oude recht + vanaf 1804......................................................................................................................................24
Conclusie – rode draad....................................................................................................................................24
HUWELIJK.................................................................................................................................................... 26
ROMEINEN...........................................................................................................................................................26
GERMANEN..........................................................................................................................................................26
Officiële huwelijk.............................................................................................................................................26
Tweederangshuwelijk.....................................................................................................................................27
KERKELIJK HUWELIJKSRECHT.....................................................................................................................................27
Opkomst en doorbraak...................................................................................................................................27
Contract..........................................................................................................................................................27
Voor Trente................................................................................................................................................................. 27
Huwelijkssluiting.....................................................................................................................................................27
Grond- en vormvereisten.......................................................................................................................................27
Grondvereisten..................................................................................................................................................28
Vormvereisten...................................................................................................................................................28
Dispensatie.............................................................................................................................................................28
Vanaf Trente: plechtig contract..................................................................................................................................28
Verzet van de familie......................................................................................................................................29
strafrechtelijke maatregelen.......................................................................................................................................29
Erfrechtelijke maatregelen.........................................................................................................................................29
BURGERLIJK HUWELIJK............................................................................................................................................29
Voor verlichting...............................................................................................................................................29
Verlichting en Jozef II......................................................................................................................................31
Franse Revolutie..............................................................................................................................................31
BW van 1804...................................................................................................................................................31
Na 1804...........................................................................................................................................................31
2003................................................................................................................................................................31
2
, TOEKOMST VAN HET HUWELIJK................................................................................................................................31
ECHTSCHEIDING........................................................................................................................................... 32
ROMEINEN...........................................................................................................................................................32
GERMANEN..........................................................................................................................................................32
KERK...................................................................................................................................................................32
Onontbindbaarheid van het huwelijk.............................................................................................................32
Vroege kerk................................................................................................................................................................. 32
Middeleeuwse kerk.....................................................................................................................................................32
Omzeilen van het echtscheidingverbod..........................................................................................................32
Substituten voor de echtscheiding..................................................................................................................33
FRANSE REVOLUTIE EN BW....................................................................................................................................33
Franse Revolutie: de promotie van de echtscheiding.....................................................................................33
BW van 1804: de conservatieve tegenreactie................................................................................................33
EVOLUTIE NA 1804...............................................................................................................................................34
Echtscheiding 1804 – 2007.............................................................................................................................34
Sinds 1/9/2007................................................................................................................................................34
NOOD AAN VERDERE HERVORMINGEN.......................................................................................................................34
Toekomst.........................................................................................................................................................34
Maar wijzigingen na 2007 blijven beperkt.....................................................................................................34
CONCLUSIE.......................................................................................................................................................... 34
Mogelijke oplossingen....................................................................................................................................34
3
, ALGEMENE INLEIDING
Extern recht = Wie maakt het recht?
Intern recht = Wat houdt het recht in? Wat houden de rechtsregels in?
Kort overzicht intern recht:
> Personen- en familierecht
> Zakenrecht
> Verbintenissenrecht
> Erfrecht
> Huwelijksvermogensrecht
Huwelijksvermogens- en erfrecht = patrimoniaal familierecht = familiaal vermogensrecht
INLEIDING
Personen- en familierecht = de rechtsregels die de rechtspositie van de persoon als zodanig en in de relatie tot
zijn echtgenoot en verwanten betreffen (enge zin) of definitie in de enge zin + huwelijksvermogens- en erfrecht
(brede zin)
> niet in geld waardeerbare rechten
> niet vervreemdbaar
! Bij de Romeinen waren sommige personen-en familierechten wel vervreemdbaar
> Weinig invloed van het Romeins recht
Vermogensrecht
> in geld waardeerbare rechten
> vervreemdbaar
> invloed Romeins recht (idem voor zakenrecht en verbintenissenrecht)
Rechtssubjecten = mensen, onderwerpen van het recht, die rechten en verplichtingen hebben
Rechtsobjecten = dingen, die geen rechten en verplichtingen hebben
Theorie rechtssubject-rechtsobject heeft 2 problemen:
> Dierenrechten: art. 3.39 BBW bepaalt dat dieren een aparte categorie vormen (geen mens, geen voorwerp)
> Rechtspersonen: afgezonderd vermogen of groep van personen dat rechten en verplichtingen heeft en
waarvan het recht het als rechtssubjecten ziet.
Juridische persoonlijkheid = het geheel van die rechten en verplichtingen
> Rechtsbekwaamheid = de bekwaamheid om rechten te hebben
> Handelingsbekwaamheid = de bekwaamheid om rechten uit te oefenen
vb. een baby van 1 jaar is rechtsbekwaam, maar niet handelingsbekwaam
Feiten = bepaalde gebeurtenissen
> Gewone feiten: een gebeurtenis dat voor het recht niet belangrijk is, het brengt geen juridische gevolgen met
zich mee
> Rechtsfeiten: een gebeurtenis waaraan het recht juridische gevolgen koppelt
- Gewone rechtsfeiten: rechtsfeiten die niet gesteld zijn om de rechtsgevolgen te doen geschieden
- Rechtshandelingen: rechtsfeiten die gesteld zijn om de rechtsgevolgen te doen geschieden
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper KLBG. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
