PAVK: psychologie samenvatting
Inleiding
1. Psychologie als wetenschap:
Psychologie = ervaringswetenschap
≠ Dagelijkse kennis
bestaat uit reeks opvattingen, veronderstellingen en verwachtingen
Heeft enkele beperkingen:
Niet systematisch
Niet objectief, wel subjectief
Niet controleerbaar
= wetenschappelijke kennis
verkrijgt men via strikte methoden en is meestal betrouwbaarder en
nauwkeuriger dan dagelijkse kennis
Systematisch
Objectief
Controleerbaar
2. Object van de psychologie
Psychologie is aanwezig in ons dagelijkse leven
onze relaties, studiekeuze, bij sollicitaties,….
Definitie psychologie:
Psychologie is een wetenschap waarbij zowel het gedrag van mensen
wordt bestudeerd als de gevoelens en gedachten die mensen hebben bij
het ervaren van hun gedrag en de omstandigheden waarin dat
plaatsvindt.
3. Begripsverwarring
Psycholoog
Basisopleiding ‘Master in de psychologie’ of ‘Bachelor in de
toegepaste psychologie’
Niet verbonden aan een bepaald beroep
Houdt zich bezig met alle vormen van gedrag
,Psychiater
Basisopleiding ‘Master in de geneeskunde’
+ Vervolgopleiding ‘Master in de specialistische geneeskunde
(psychiatrie)’
Mag medicatie voorschrijven (+ lichamelijk onderzoek doen)
Psychotherapeut
Volgt na basisopleiding (Bachelor of Master in de psychologie,
pedagogie, toegepaste psychologie, sociaal werk, …) nog een
vervolgopleiding
Vervolgopleiding = opleiding binnen bepaalde therapeutische
stroming (gedragstherapie, systeemtherapie, client-centered
therapie, psychoanalytische therapie, …)
Kan psycholoog of psychiater zijn
= Een beroep
Psychoanalyticus
Heeft na basisopleiding de vervolgopleiding ‘Psychoanalytische
therapie’ gevolgd
4. Holistisch mensbeeld
Holistisch mensbeeld =
Mens wordt als bio-psycho-sociale en spirituele eenheid beschouwd
Mens wordt bekeken vanuit 4 dimensies
o Biologische dimensie
o Psychologische dimensie
o Sociale dimensie
o Spirituele dimensie
In de praktijk wordt dit vertaald in een integraal zorgconcept
Biologische dimensie
= lichamelijke, anatomische, fysiologische aspect
= klacht waarmee de patiënt komt
Psychologische dimensie
= gedragingen, gevoelens, gedachten, verwachtingen, motivaties
= zowel zichtbare gedragingen als verborgen, onderliggende psychische
processen
Sociale dimensie
= sociaal systeem/ netwerk waartoe iemand behoort
= vb: gezin, familie, buurt, school, werk
,= ruimer gezien: socio-economische, maatschappelijke en culturele
context
Spirituele dimensie
= levensbeschouwing en religieus functioneren
Mensen kunnen een houvast vinden in het geloof
Mensen kunnen dit zien als een straf van het geloof
Vb: Echtgenote en moeder van twee lagere schoolkinderen verneemt dat
ze borstkanker heeft
biologisch dimensie = borstkanker
psychologische dimensie: depressie
sociale dimensie: eenzaam voelen
spirituele dimensie: houvast vinden in geloof
Kanker is een biologische dimensie maar dit kan ook psychologische
dimensie met zich meebrengen zoals angst, bang voor wat er gebeurt met
haar kinderen als ze sterft, depressieve gevoelens, motivatie, … Maar ook
sociale dimensie. Ze kan zich eenzaam voelen omdat de familie niet op
bezoek komt.
Interactie:
tussen de 4 dimensies bestaan ook tal van mogelijke interacties
de dimensies beïnvloeden elkaar
, Oefening holistisch mensbeeld:
Casus 1:
Een meisje van vier jaar wordt in het ziekenhuis opgenomen om haar
amandelen te laten verwijderen. Ze komt samen met haar mama. Het is
de eerste keer sinds haar geboorte dat ze in een ziekenhuis is.
biologische dimensie: amandelen moeten verwijderd worden
psychologische dimensie: ze is bang om geopereerd te worden,
spannend omdat het allemaal nieuw is, verlatingsangst bang dat haar
mama er niet meer gaat zijn na de operatie
sociale dimensie: ze is gerustgesteld omdat haar mama mee is
spirituele dimensie: vertrouwen (kan ook psychologisch zijn)
Casus 2:
Een man van 73 jaar wordt op spoed binnengebracht. Hij is van de trap
gevallen en kon niet meer opstaan. De postbode heeft hem horen roepen
en de hulpdiensten verwittigd.
biologische dimensie: hij kan niet meer opstaan, vermoedelijk iets
gebroken
psychologische dimensie: angst om terug te vallen
sociale dimensie: hij is blij om in het ziekenhuis te zijn want hij ziet hier
veel mensen
spirituele dimensie: angst voor de dood
Casus 3:
Een koppel komt bij de gynaecoloog voor een (vermoedelijk) laatste
consultatie. Hun eerste kindje werd te vroeg geboren en moest nog twee
weken in een couveuse in het ziekenhuis blijven.
biologische dimensie: zwanger
psychologische dimensie: angst dat het opnieuw gebeurt, stress
sociale dimensie: steun van haar man, van haar gezin
spirituele dimensie: gerustgevoel door kleren van het kindje