Hoofdstuk 5 : moraalfilosofie
en morele psychologie
1. Inleiding
Wat moeten we doen om een goed leven te leiden?
3 posities in de moraalfilosofie
1. Utilitarisme => moraliteit hangt samen met de gevolgen v/e handeling. hoe meer geluk
een handeling veroorzaakt , hoe groter haar morele kwaliteit
2. Deontologie => moraliteit hangt samen met de intentie die aan de handeling voorafgaat
3. Deugdethiek => moraliteit hangt samen met een goed karakter : een dispositie om op een
goede manier te handelen gecultiveerd tijdens de opvoeding
5.1. Utilitarisme: rekenwerk
The trolley problem (Foot): een moraal filosofisch gedachte-experiment
Overgrote meerderheid trein wisselen
Waarom? Liever 1 man dood dan 5 mannen (verschil in totaal aantal doden)
Deze intuïtie komt overeen met het basisprincipe v/h utilitarisme
Utilitarisme
= de morele waarde v/e handeling wordt bepaald door de som v/h geluk van alle mensen die door de
handeling worden beïnvloed.
Beste handeling = handeling die het grootste aantal mensen gelukkig maakt
Trolley-probleem: meer mensen gelukkig als je de wissel gebruikt vanuit moreel oogpunt
= betere optie
1
Merel Praet
, Samenvatting Wijsbegeerte hoofdstuk 5
Basisprincipes utilitarisme
Maakt deel uit v/h consequentialisme = gebaseerd op de stelling dat de morele waarde v/e handeling
te maken heeft met de gevolgen van die handeling
- De morele waarde v/e handeling hangt specifiek samen met haar nut
Jeremy Bentham : Britse filosoof + grondlegger v/h utilitarisme
Utilitaristisch basisprincipe: “ de maatstaf van goed en kwaad is het grootste geluk voor het grootste
aantal” (The greatest hapiness fort he greatest number)
- Nut = de eigenschap in eender welk object, die de neiging heeft om voordeel, het goede of
geluk te veroorzaken
- Volgens Betham : voordeel , genot, geluk, afwezigheid van lijden = synoniemen
Problemen
Voor utilitaristen => moraliteit gebaseerd op een kosten-batenanalyse
- Niet vanzelfsprekend
- Hoe meet je en vergelijk je geluk, genot, pijn en lijden? Wiens geluk telt? En hoe voorspel je
geluk?
- Bv. Veelbelovende trompettiste geneeskundestudent
- Er is te weinig tijd om een grondige rekensom te maken (zie trolley-scenario)
Verdediging utilitaristen = zelfs in buitengewoon ethische situaties zijn we zelfs in staat om op een
haast instinctieve wijze beslissingen nemen die overeenkomen met de voorspellingen v/h utilitarisme
5.2. Deontologie: de plicht roept
The Fat
Man (Thompson) : één van de vele Trolley-varianten
Basissetting is dezelfde als bij figuur 1
Nu: niet mogelijk om te wisselen maar je kan de “dikke” man van de brug duwen
Antwoord v/d meeste mensen: de dikke man NIET v/d brug duwen hoe komt dit?
Antwoord : deontologie
2
Merel Praet
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper merel2405. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,29. Je zit daarna nergens aan vast.
