Historische referentiekader
Inhoud
Omschrijving van geschiedenis...............................................................................................1
Een mogelijke definitie.........................................................................................................1
Verschillende domeinen......................................................................................................1
Geschiedenis doet een beroep op bronnen.........................................................................1
Soorten bronnen.............................................................................................................. 1
Archeologie: hulp voor de geschiedeniswetenschap........................................................2
Historie/ Prehistorie............................................................................................................. 3
Evolutie in de geschiedenis als wetenschap........................................................................3
Werken met de tijd.................................................................................................................. 4
Tijdrekening in de oudste tijden...........................................................................................4
Verschillende soorten jaartelling..........................................................................................4
Indeling in tijdvakken........................................................................................................... 4
Andere indeling in de geschiedenis..................................................................................5
Werken met de ruimte............................................................................................................. 6
Beroep op hulpwetenschappen...............................................................................................7
Historische referentiekader.....................................................................................................7
Een overzicht....................................................................................................................... 7
De prehistorie tot ca. 8000 v.Chr......................................................................................7
De prehistorie vanaf ca. 8000 v.Chr.................................................................................8
Het Nabije Oosten vanaf 4000/3300 v.Chr.......................................................................8
De klassieke oudheid 800 v.Chr. – 476............................................................................8
De middeleeuwen 476 – 1453/1492.................................................................................9
De nieuwe tijd 1453/1492 – 1789.....................................................................................9
De nieuwste tijd 1789 – 1945.........................................................................................10
De Eigen Tijd (of ook de Hedendaagse Tijden) 1945 – nu.............................................10
Besluit................................................................................................................................ 10
Bijlage 1: Ötzi........................................................................................................................ 11
Wie was Ötzi?....................................................................................................................11
Hypotheses over de dood van Ötzi....................................................................................12
Bijlage 2: Ljoeba.................................................................................................................... 12
Ontdekking........................................................................................................................ 12
Sterfoorzaak...................................................................................................................... 13
Info over Ljoeba.................................................................................................................13
Bijlage 3: Sagalassos............................................................................................................ 13
, Kort overzicht geschiedenis...............................................................................................13
De verschillende soorten werknemers bij de opgravingen.................................................14
De verschillende soorten technieken gebruikt bij de opgravingen......................................15
Verdere weetjes over Sagalassos.....................................................................................15
Omschrijving van geschiedenis
Een mogelijke definitie
Geschiedenis is de kennis van wat gebeurd is, de kennis van het verleden. Een mogelijke
reconstructie van het verleden gemaakt op basis van bronnen.
Verleden is wat er gebeurd is.
Verschillende domeinen
In het politieke domein stellen we ons de vraag wie de macht heeft in een bepaald
gebied, regio, land, volk, staat.
Wie oefent gezag uit?
In het territoriaal domein wordt gekeken naar de grenzen van een staat, land, enz.
Hoe zijn die tot stand gekomen en hoe zijn ze geëvolueerd.
Hoe komt de mens aan een woongebied?
In het economisch domein kijken we naar hoe de mens in zijn levensonderhoud
voorziet.
Hoe overleef ik?
Binnen het sociaal domein kijken we naar het samenleven van mensen in kleine en
grote groep en verhoudingen binnen de maatschappij.
Hoe leef ik samen met anderen?
In het cultureel domein maken we onderscheid tussen wetenschap, religie en kunst.
o Onder wetenschap verstaan we het geheel van menselijke kennis.
o Bij religie stellen we ons de vraag hoe mensen in het verleden zin gaven aan
hun bestaan.
o Binnen de kunst kunnen we onderscheid maken tussen bouwkunst,
beeldhouwkunst, schilderkunst, edelsmeedkunst, muzische.
Geschiedenis doet een beroep op bronnen
Geschiedenis is de menswetenschap, die de mens bestudeert in de verschillende domeinen
van de mens in het verleden in een bepaald tijdvak en bepaalde ruimte via bronnen.
Soorten bronnen
Geschreven bronnen: alles wat ooit geschreven is kan dienst doen als bron, maar een
grondige selectie dringt zich wel op.
Ongeschreven bronnen:
Figuratieve (zoals schilderkunst)
Visuele (zoals foto’s)
Audio-Visuele (zoals een film met geluid)
Materiële (zoals gebouwen)
Auditieve (zoals een geluidsopname)
Alles kan dus een bron zijn, maar niet elke bron is van historisch belang. Hoe verder we
terug in de tijd gaan (op een tijdbalk), hoe minder bronnen we zullen vinden. Kennis van het
verleden is fragmentarisch, het hangt allemaal af van de hoeveelheid en kwaliteit van de
bronnen en van de interpretatie die historici eraan geven.
1
, Archeologie: hulp voor de geschiedeniswetenschap
Archeologie is de menswetenschap, die probeert de mens te kennen in het verleden via zijn
materiële sporen. Letterlijk betekent archeologie studie van het oude (dit komt uit het Grieks).
Op basis van archeologie maakt men een constructie van het verleden.
Er bestaan 2 soorten oorzaken voor het bewaard blijven van materiële sporen:
1. Door de natuur.
a. Woestijnklimaat en woestijnzand drogen uit.
Mummies
b. Poolklimaat, deze diepvriestechniek voorkomt de ontbinding van organische
stoffen (=permafrost).
Ötzi (zie bijlage 1), Ljoeba (zie bijlage 2)
c. Turf.
d. Hout in een permanent vochtig klimaat.
( zie onderwaterarcheologie)
e. Vulkaanuitbarsting.
Pompeji
Het Pompeji effect geeft een volledig verhaal van een heel beperkte
periode.
2. Door menselijke activiteit.
a. Opzettelijk in de grond steken.
b. Volledige uitzet in een graf.
c. Door toeval in de bodem verzeild geraakt.
d. Gebouwen kregen een andere functie.
Dateringsmethodes
Dendrochronologie:
Dendrochronologie of jaarring(en)onderzoek is de
wetenschapsdiscipline die zich bezighoudt met
het dateren van houten voorwerpen
of archeologische vondsten aan de hand van in de
voorwerpen herkenbare groeiringen.
Radioactieve datering (C-14 methode):
C14-datering of koolstofdatering is een methode van radiometrische
datering waarmee de ouderdom van organisch materiaal en ecofacten wordt bepaald
met behulp van de isotoop koolstof-14. De methode is bruikbaar voor materialen tot
circa 60.000 jaar oud.
DNA onderzoek in de archeologie
Via DNA onderzoek kan men eventuele verwantschap of afstamming aan proberen te tonen.
Conservering
Conservering is het opteren voor behoud en restauratie onderbrengen in musea of in situ
bewaren.
Experimentele archeologie
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper priscajochmans. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,09. Je zit daarna nergens aan vast.