Onderwijskunde 2.1
1. DOELGERICHT WERKEN IN HET KOV
STAP 1: DE DOELEN
Doelgericht werken = werken aan de ontwikkelings-, leerplan- en concrete
doelen
Officiële documenten (werken in basisonderwijs Vlaanderen):
- Werken aan ontwikkelingsdoelen en eindtermen
o Opgelegd door Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap
o Gecontroleerd tijdens doorlichting
Leerplan katholiek onderwijs: ZILL
Leerplan van het OVSG (onderwijs secretariaat van de steden
en gemeenten van de Vlaamse gemeenschap)
Leerplan van het gemeenschapsonderwijs
KRACHTLIJNEN VAN HET ZILL-LEERPLAN
KRACHTLIJN 1: OKB en de katholieke dialoogschool als fundament
Opdrachten voor het Katholiek Basisonderwijs in Vlaanderen (5 opdrachten voor
leraren en -teams die werkzaam zijn in het basisonderwijs):
A. Werken aan de schooleigen, christelijke identiteit
o Sterk geloof in groei en ontwikkelingskracht van kinderen
Sterk streefdoel: het waartoe – waar willen we uitkomen?
Uitkomst onderwijs: intrinsiek gemotiveerde kleuters die
goesting hebben in leren en leven en leren en leven betekenis
geven
Identiteit: werken met respect voor de eigenheid van elke
kleuter vanuit de christelijke traditie
Dialoog: veelheid en andersheid in multiculturele en diverse
samenleving niet zien als bedreiging maar als kans
o 3 niveaus binnen de persoonsgebonden ontwikkeling
Jij – relationele niveau
Wij – groepsniveau
Ik – persoonlijk niveau
o Betekenisvol leren is leren over en in de wereld vooropstellen
Ordeningskader ZILL – binnen- en buitencirkel
B. Werken aan geïntegreerd onderwijsinhoudelijk aanbod
o Harmonische ontwikkeling staat centraal
o 10 ontwikkelingsvelden met onderliggende ontwikkelingsthema’s,
generieke doelen met onderliggende leerinhouden en leerlijnen
o Een samenhangend onderwijsaanbod – opdracht van de leerkracht
Verbanden leggen tussen verschillende ontwikkelingsvelden
en -thema’s
Verbinding tussen persoons- en cultuurgebonden ontwikkeling
Voldoende en herhaalde kansen bieden om onderliggende
doelen in voldoende maten te realiseren
o Verticale en horizontale samenhang is van belang
1
,Onderwijskunde 2.1 2022 - 2023
o Leren om te leven
Geloven in groei- en ontwikkelingsmogelijkheden van elke
kleuter
Functie van de te verwachten leeruitkomsten bij de
ontwikkelvelden en -thema’s = groeien tot rijke personen die
alle velden en thema’s ontwikkeld hebben
C. Werken aan een stimulerend opvoedingsklimaat en een doeltreffende
didactische aanpak
o Zorg voor een krachtige leeromgeving
Een positief en veilig leerklimaat
Leerlijn met brede ontwikkelingsstappen en ruime
referentieperiodes op basis van leeftijd – tussen 2,5 en
5 moet kind dit kunnen
Geduldig zijn, kleuters mogen op eigen tempo vorderen
Werkelijkheidsnabij onderwijs
Werkelijkheid is het vertrekpunt van basisonderwijs –
WERO (wereld leren kennen)
Schepping is ook vertrekpunt van basisonderwijs –
gekregen geschenk waar je zorg voor moet dragen
Een gezonde leerambitie
Leerverwachtingen afstemmen op mogelijkheden en
behoeften van elk kind
Rijke ondersteuning en interactie
Kinderen uitnodigen en ondersteunen tot interactie
Kinderen uitnodigen tot coöperatief samenwerken
Benutten van de leerkracht
Kleuters bewust maken van eigen mogelijkheden,
ontwikkel- en leerkracht (kracht van leren)
Een begeleidende leerkrachtenstijl
Leerkracht is de mentor die talenten ontdekt,
ondersteunt, uitdaagt en begeleidt
Ordeningskader is bril om talenten en
ontwikkelingskansen te ontdekken
o Kijken naar generieke doelen en leerlijn om
volgende stap in ontwikkeling te ontdekken
Effectiviteit van leren
Kleuter bewust maken van vordering en opvolgen
Zone van naaste ontwikkeling opzoeken
D. Werken aan de ontplooiing van elk kind vanuit een brede zorg
o Verscheidenheid binnen leerlingengroep
Analyse van beginsituatie
Hulpmiddel = de leerlijnen met ontwikkelingsstappen
Een gedifferentieerde aanpak
Leerlijn en ontwikkelingsstappen – vorderingen van
kleuters evalueren – knipperlichtfunctie (geef tijd,
ruimte en stimuleer als de kleuter niet vordert – als
kleuter niet vordert probleem zoeken)
Een complementaire, teamgerichte aanpak
Verschillende leerkrachten met talenten en
mogelijkheden
2
, Onderwijskunde 2.1 2022 - 2023
E. Werken aan de school als gemeenschap en organisatie
o Gezamenlijke doelgerichtheid
Schooleigen pedagogisch project ondersteunen
kwaliteitsvol onderwijs
In dialoog gaan met alle betrokkenen
o Beleidsvoerend vermogen
Schoolleiding is verantwoordelijk voor implantatie van ZILL +
leerplandiscours in de school (hoe het loopt in de school)
De dynamiek in de katholieke dialoogschool
- Iedereen verwelkomen en op inclusieve wijze zorgen voor unieke talenten
van elke kleuter, met bijzondere aandacht voor wie het moeilijk heeft
- Iedereen wordt gastvrij verwelkomt – ongeacht levensbeschouwelijke of
religieuze achtergrond
KRACHTLIJN 2: De harmonische ontwikkeling van elke leerling staat voorop
Leven en leren op school is gericht op de harmonische ontwikkeling van de hele
persoon (hoofd, hart en handen laten ontwikkelen)
Doel dat ZILL vooropstelt: Investeren in ontwikkeling van kennis, vaardigheden,
attitudes en inzichten die ze nodig hebben om zelfredzaam en gelukkig te
functioneren.
Om kleuters te laten ontwikkelen:
- Persoonsgebonden- en cultuurgebonden ontwikkeling combineren
- Alle ontwikkelingsvelden hebben elkaar nodig (4 PG en 6 CG)
KRACHTLIJN 3: De school is eigenaar van het leerplan
- Breed gedragen leerplan op maar van de praktijk (afgetoetst en
bijgestuurd – veel mensen staan erachter en kunnen zich erin vinden)
- Een gemeenschappelijk curriculum bouwstenen (ontwikkelveld, -thema,
leerlijn en -stap) liggen vast
- Leerplandiscours teams zelf aan de slag – in discussie gaan en zien hoe
ze alles op elkaar zullen afstemmen
Eigenaarschap:
- De school maakt zelf uit of en in welke mate zij de leerinhouden in
samenhang aanbiedt
- De school beslist zelf over de besteding van haar onderwijstijd (behalve
lich.opv., godsdienst en Frans)
- Vanuit ZILL adviseren ze een organisatie die toelaat om in voldoende mate
aan elk aspect van de harmonische ontwikkeling te werken
Schooleigen invullen:
- Discrepantie tussen het bedoelde leerplan en het uitgevoerde leerplan zo
klein mogelijk houden
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper BUGA2122. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,90. Je zit daarna nergens aan vast.