Hoofdstuk 15) Het ademhalingsstelsel
Wat zijn de 5 basale functies v/h AH-stelsel?
Vormt groot opp. voor gaswisseling tussen lucht en bloed.
Verplaatsing lucht van en naar gaswisselingsoppervlak in longen.
Bescherming alveolaire opp. tegen uitdroging, temp. verandering en binnendringende MO.
Vorming geluiden voor spraak, zang en andere communicatie mogelijkheden.
Reukzin bevorderen.
Wat zijn de luchtwegen?
Te verdelen in:
o Deel voor geleiding lucht:
Ingang neusholte
Farynx-larynx-trachea
Bronchiën en grote bronchiolen
o Deel voor gasuitwisseling:
Kleine bronchiolen
Alveoli
Niet enkel transport van lucht maar ook: filtreren lucht, verwarmen lucht, bevochtigen lucht
pathogenen verwijderd, vochtigheid en temperatuur binnen nodige grenzen.
respiratoire slijmvliezen: respiratoir epitheel (dekweefsel) dat slijmcellen, trilharen en een ondergelegen losmazig
bindweefsel bevat en zo buizen bekleedt.
Hoe is de bouw v/h ademhalingsstelsel?
Neus Neus: neusgaten/nares, vestibulum nasi (opening nares), neustussenschot (septum basale)
Neusholte:
3 neusschelpen (conchae): Met slijm beklede botranden waarin lucht komt doel: verwarmen, bevochtigen en
filtreren lucht.
Bekleed met respiratoire mucosa:
o Beschermende functie + slijmen omgeven en MO doorslikken naar maag.
o Verwarmen ingeademde lucht +aanwezigheid oppervlakkig capillair vatbed.
o Bevochtigen + verdamping traanvocht + afgifte vocht neusslijmvlies.
o Zuivering door trilharen en kleverig slijm.
Neusbijholten (sinussen): Functie verwarming ademlucht en stemvorming
o Bovenkaakholten (sinus maxillares).
o Voorhoofdsbeenderen (sinus frontales).
o Wiggebeenholten (sinus sphenoïdales).
o Zeefbeenholten (sinus ethmoïdales)
Farynx Loopt vanaf inwendige neusopeningen naar toegang larynx en oesophagus.
Bestaat uit:
o Nasofarynx:
Verbonden met neusholte via inw. neusopeningen tot zacht gehemelte.
Achterwand bevat keelamandelen + doorgang naar Buis van Eustachius.
o Orofarynx:
Vanaf zacht gehemelte naar tongbasis (os hyoideum).
Laterale wanden bevatten gehemelte amandelen.
o Laryngofarynx :
Vanaf niveau os hyoideum tot begin oesophagus.
Bekleed met gelaagd plaveiselepitheel.
Larynx/ Ingeademde lucht komt via glottis (stemspleet) in larynx.
strottenhoofd Opgebouwd uit 9 kraakbeen delen (alleen belangrijkste):
o Ringvormig kraakbeen
o Strottenklepje: bij slikken vouwt epiglottis over stemspleet voorkomt verslikken.
o Schildkraakbeen:
Vormt groot deel voorste en laterale delen larynx.
Scherpe rand vooraan voorste oppervlak = adamsappel.
Beschermt de stemspleet en toegang tot de trachea.
, Aanhechtingsplaats spieren en banden van larynx.
Bevat kleinere kraakbeenstukjes.
Bevat twee paar banden:
Valse stembanden (BK) + Stug Preventie:
- vreemde voorwerpen in trachea.
- Bescherming ware stembanden.
Ware stembanden (OK):
- Bevatten elastische ligamenten.
- Kleine spieren bewegen kraakbeenstukken & heeft invl. spanning elastische ligamenten.
Stembanden en vorming van geluid:
o Hoe regulatie toonhoogte:
Spanning o/d membraan wordt mede bepaald door skeletspieren.
Meer spanning hogere toonhoogte.
Afgenomen spanning lagere toonhoogte.
o Verdere versterking stemgeluid in farynx, mondholte, neusholte en sinussen.
o Lucht die de stembanden passeert stembanden trillen.
o Bepalend voor toonhoogte:
Diameter tussen stembanden.
Lengte stembanden.
Spanning o/d stembanden.
Trachea Taaie buis van ± 2,5cm diameter, ± lengte 11cm.
Begint t.h.v. C6 aangehecht aan ringvormig kraakbeen.
Eindigt t.h.v. T5 splitsing in L en R hoofdbronchus.
Versteviging wanden door 15-20 kraakbeenstukken:
o U-vormig
o Beschermende functie
o AK kraakbeenstukken verbonden door el. Lig. & m. trachealis samentrekking = nauwe diameter.
Bronchiën Vertakking trachea in L en R hoofdbronchus:
o Bouw= trachea en primaire bronchiën + trilhaarepitheel en kraakbeenstukken.
o R primaire bronchus grotere diameter en minder scherpe hoek naar long.
Vertakking hoofdbronchus in beide longen vorming bronchusboom.
o Binnengaan primaire bronchiën in longen splitsen tot secundaire bronchie.
o Secundaire bronchie splitsen in 9-10 tertiaire bronchie.
Trachea primaire bronches secundaire bronchiën tertiaire bronchiën bronchioli.
Bouw wand :
o Kraakbeenstukken secundaire bronchiën vrij groot naarmate diameter afneemt worden kraakbeenstukken
kleiner tot ± 1mm.
o Vanaf bronchioli circulair glad spierweefsel.
Glad spierweefsel bronchioli:
o Weerstand luchtstroom en verdeling naar delen v/d longen wordt geregeld door diameter te wijzigen.
o Ontspannen wijding = bronchodilatatie.
o Samentrekking vernauwing = bronchoconstrictie ; extreem? Astma.
GASWISSELINGSGEDEELTE LUCHTWEGEN:
Bronchiolen: Vertakken in smalste transportbuizen – terminale bronchiolen.
o Vervoert O2 naar longlobje begrensd met bw tss-schotten en krijgt lucht v. 1 terminale bronchiole.
o Omgeven door vertakkingen van longader en longslagader.
Ductus alveolares en alveoli: De bronchioli eindigen in ductuli alveolares.
o Deze eindigen in longtrechtertjes (gezamenlijk compartiment met vele afzonderlijke alveoli).
o Alveoli vormen gaswisselingsoppervlak longen + Epitheel = zeer dun eenlagig plaveiselepitheel.
o Tussen epitheelcellen in alveoli liggen pneumocyten produceren surfactant; dit verlaagt oppervlaktespanning
en voorkomen uitrekking dunne wanden alveoli.
Respiratoire membraan:
o Hier vindt de gaswisseling plaats.
o Bestaat uit:
Plaveiselepitheelcellen (bekleden alveoli).
Endotheelcellen van de wand van een aangrenzende capillair.
Versmolten basaalmembranen (tussen cellen alveolus & endotheelcellen).
o Op sommige plaatsen is afstand tussen lucht in alveoli en bloed 0,1μm.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper iremgurbuz. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,69. Je zit daarna nergens aan vast.