2 Begripsomschrijving:
Wetenschap of studie van het psychisch lijden:
Wat is geestelijk lijden? → uiting
Hoe kan het begrepen worden? → ontwikkeling
Hoe kan het verklaard worden? → oorzaken
“psycho”pathologie
-Te eenzijdig + vaak nog verengd tot “brein”
-Te eenzijdig want ook lichaam
Signaleert vaak vlugger dan psyche
‘Je lichaam is je beste vriend’
Kan je lichaamssignalen (h)erkennen?
3 (Ab)normaliteit: niet eenduidig en perspectiefafhankelijk:
de grens tussen normaal, afwijkens, erg afwijkend,.. is een dynamische grens.
Niet eenduidig:
Wat is normaliteit?
Welke zijn de criteria om te spreken van normaliteit of
abnormaliteit?
Wie bepaalt die criteria?
Liggen die criteria vast of zijn ze variabel?
Is abnormaal zijn altijd negatief?
Het is Perspectiefafhankelijk! Hier de verschillende persppectieven:
- Statich perspectief
- Psychosociaal perspectief
- Psychologisch of subjectief perspectief
- Juridisch perspectief
- Sociologisch perspectief
- Medisch perspectief
Statich perspectief = iets dat vast staat
= relevante afwijking tussen gedrag individu en gemiddelde (‘typische’)
gedrag groep waartoe het behoort
geen waardeoordeel: uitzonderlijke talenten óók abnormaal
Kwantiteit i.p.v. kwaliteit
Vb: curve schoenmaten
,Psychosociaal perspectief
= afwijking van standaard of norm in maatschappij: sociaal wenselijk of niet, sociaal
(on)aanvaardbaar
Sociaal-culturele en maatschappelijke normen zijn dynamisch: normen van vandaag
verschillen van normen met 50j geleden.
Abnormaliteit is dus erg afhankelijk van de omgeving en het tijdskader waarin het
leeft. Wat op een bepaald tijdstip normaal is kan later abnormaal zijn.
- waardeoordeel met omgevingsnorm als referentie: gedrag dat irriterend,
irrationeel, storend of onbegrijpelijk is voor samenleving
→ Wie of wat bepaalt maatschappelijk norm? Cfr. ideologische discours
Normen anders in verschillende samenlevingennormaliteit ligt
Normen verschillend in de tijd niet vast
Vb: homoseksualiteit (ab)normaal doorheen de tijd
Psychologisch perspectief of subjectief perspectief
=zichzelf een waardegevoel geven. De wijze waarop iemand zichzelf beleefd, hoe hij naar
zichzelf kijkt er ervaart.
Het verschil met sociaal culturele visie op (ab)normaliteit is dat het individu zelf zijn eigen
subjectieve norm van (ab)normalietiet hanteert.
Kijken naar zichzelf = steeds kijken naar zichzelf ‘door de ogen
van de reële of zelf geconstrueerde/gefantaseerde ander’
Gevolg: wie door de samenleving wordt beschouwd als ‘volkomen normaal’, kan zichzelf
‘heel abnormaal’ voelen... en omgekeerd.
Juridisch perspectief
= psychosociaal perspectief, vastgelegd in wetgeving
, - koppelt (ab)normaliteit aan (on)toerekeningsvatbaarheid:
Strafbaar gedrag ‘onder invloed van’ pathologie
Juridisch onvermogen onderscheid tussen juist of verkeerd
- Niet toerekeningsvatbaar, dan ‘internering’ (i.p.v. ‘opsluiting’)
Opsluiting: straf
Internering: geen straf, wel verplichte behandeling (FPC) van (on)bepaalde
duur
Niet toerekeningsvatbaar= niet aansprekelijk of verantwoordelijk voor eigen gedrag
Medisch perspectief
= ziek zijn of gezond zijn
twee accenten:
Enerzijds: syndroom (opgebouwd uit vaste groep symptomen
met duidelijke biologische afwijking) → zie DSM-classificatie
Anderzijds: symptoom (pathologische varianten van normale
psychische functies: waarneming, bewustzijn, denken,...) →
visuele hallucinatie is pathologe variant op zien wat er is
Sociologisch perspectief
= welke maatschappelijke rol je inneemt
Vertaling: behoor je tot een doelgroep of niet?
Enerzijds: (behoefte aan) innemen van maatschappelijk erkende
rol als ‘zieke’ of ‘patiënt’ (diagnostiek)
Anderzijds: verwachting van oplossing door raadpleging
deskundige (rol als hulpverlener) en ‘rechten’ die ermee gepaard gaan
Enkele conclusies: rond de perspectieven
- De grens tussen normaal en abnormaal is niet scherp te trekken en verschilt sterk
naargelang het het gezichtspunt van waaruit naar abnormaliteit gekeken wordt.
- Abnormaal betekent niet noodzakelijk ‘ziek’. Men kan buitengewoon begaafd zijn,
men kan abnormaliteit zelf cultiveren of zicht te onderschijden van anderen,..
- Normaliteit betekend niet noodzakelijk ‘gezond’. Wie in alle terreinen normaal zou
zijn zou ‘doodnormaal’ zijn: normaal maar kleurloos en doods
4 Psychisch ziek – gezond:
Gezondheid is geen statisch gegeven. Gezonheid is voortdurend in beweging en dus
dynamisch.
(afhankelijk van verschillende omstandigheden:
biopsychosociaal)
Het vermogen tot adaptatie (= zich aanpassen, flexibel zijn,...)
Overdreven competent: verlies van eigen identiteit
Het vermogen creatief te zijn (= out of the box, brainstormen,...)
Overdreven competent: realiteitsverlies, eigen wereld/waan/fantasie
psychisch gezond gepast evenwicht adaptatie en creativiteit)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper joranverhulst. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.