Samenvatting
Samenvatting Differentiële Psychologie
- Instelling
- Vrije Universiteit Brussel (VUB)
Volledige samenvatting van de lessen + eigen notities (inclusief afbeeldingen)
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 113 pagina's
Voorbeeld 4 van de 113 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
Differentiële Psychologie (HOC)1. INLEIDING
è KLASSIEKE THEORIEËN
• De meeste ‘grote’ klassieke theorieën vertrekken vanuit een universele benadering:
fundamentele psychologische processen en kenmerken gelden voor alle mensen, of hoe
mensen in het algemeen beschreven kunnen worden
è HEDENDAAGS ONDERZOEK (NAAR PH)
• Legt meestal (i.t.t. de klassieke theorieën) de nadruk op individuele en groeps-
verschillen (à niet universeel)
• Elke onderzoeker vertrekt vanuit zijn eigen perspectief. Elk van de bestaande
perspectieven omvat delen van de waarheid
è KENNIS DOMEIN
• Is een gespecialiseerd gebied binnen de wetenschap van de psychologie van waaruit
psychologen zich richten op het leren over specifieke en beperkte aspecten van de
menselijke natuur
• Integratie nodig om “volledig beeld” van de persoonlijkheid te krijgen
è 6 KENNIS DOMEINEN
1. Dispositionele domein
• De aandacht wordt vooral gericht op manieren waarop individuen verschillend zijn van
elkaar. Dit domein doorkruist daardoor alle andere domeinen.
• Het centrale doel is om fundamentele disposities te identificeren (i.e. meest belangrijke
manieren waarop individuen verschillend zijn)
2. Biologische domein
• Mensen zijn in de eerste plaats verzamelingen van biologische systemen
• Die systemen zijn de bouwstenen voor gedrag, denken en emoties
3. Intrapsychische domein
• Mentale mechanismen van de persoonlijkheid, vaak niet op ‘bewust niveau’
• Persoonlijkheidspsychologie: Freud’s klassieke theorie en meer moderne benaderingen
van de psychoanalyse (onderdrukking, ontkenning, projectie, etc.); motieven voor
behoeften (power, achievement, intimacy) (TAT)
4. Cognitief en ervaringsdomein
• Aandacht voor cognitie en subjectieve ervaringen zoals bewuste gedachten, gevoelens,
overtuigingen, verlangens
o Zelf en zelfconcept
o Streefdoelen
o Emotionele ervaringen
o Intelligentie
5. Sociale en culturele domein
• Persoonlijkheid beïnvloedt en wordt beïnvloed door cultuur en sociale contexten
• Onderzoek naar culturele verschillen tussen groepen (bv. naar agressie)
• Individuele verschillen in culturen – Hoe komt persoonlijkheid tot uiting in een sociale
context?
6. Aanpassingsdomein
• Persoonlijkheid heeft een sleutelrol bij onze manier van ‘copen’ en aanpassen aan
gebeurtenissen in het dagelijks leven
1
,• Persoonlijkheid staat in verband met gezondheid en staat in verband met problemen bij
coping en aanpassing
• Persoonlijkheidsstoornissen
2
,2. PERSOONLIJKHEIDSTREKKEN OVER DE TIJD: STABILITEIT VERSUS VERANDERING
(Dispositionele domein à want kijkt naar trekken!)
è BELANGRIJKE VRAGEN
• Hoe evolueert persoonlijkheid doorheen iemands leven?
• Hoe stabiel zijn verschillen tussen mensen doorheen de tijd?
• Wat verandert er, wat blijft er stabiel?
• Kan je van kleinsaf al in verschillen tussen kinderen, latere verschillen zien in
volwassenheid?
à Sommige aspecten blijven dezelfde, “kern” blijft dezelfde, andere aspecten gaan (soms grote)
veranderingen door
à Besluit wat betreft persoonlijkheid: sommige dingen veranderen, anderen blijven
è CONCEPTUELE BEGRIPPEN
• Persoonlijkheidsontwikkeling
• Stabiliteit
• Verandering
è WAT IS PERSOONLIJKHEIDSONTWIKKELING?
• De samenhang, consistentie en stabiliteit van eigenschappen van mensen doorheen de
tijd, EN de wijzen waarop mensen veranderen over de tijd:
o Zie eigen vb
• Er zijn veel verschillende vormen van zowel stabiliteit als verandering
è TWEE VORMEN VAN STABILITEIT
1. Rangorde stabiliteit
o Je relatieve positie t.o.v. anderen blijft dezelfde doorheen de tijd
− Bv. lengte (degenen die vroeger in de klas de kleinste waren, zijn meestal
op hun 20 jaar ten opzichte van hen nog steeds de kleinste à relatieve
positie van eerst de kleinste te zijn blijft behouden van tiener naar latere
volwassen leeftijd)
− Bv. agressie (metingen agressie tussen 14 en 20 jaar oud, die dat dan
meest agressief zijn i.t.t. leeftijdsgenoten zijn dat ook meestal op latere
leeftijd)
− Als relatieve positie niet behouden word: rangorde wijziging
2. Gemiddelde niveau stabiliteit
o Bevolking blijft doorheen de tijd op hetzelfde niveau, ook al wordt de
bestudeerde populatie wel ouder
− Bv. gemiddelde niveau van agressie verandert niet
è VOORBEELD STABILITEIT
à Mohandas (Karamchan) Gandhi
• Officieuze leider van geweldloze opstand van Indiase volk tegen Britse koloniale
heerschappij
• Eenvoudig, bescheiden, zelfontzeggend, verzoenend, als kind en jongvolwassene
• Was een van de grote wereldfiguren en een van de grondleggers van de moderne Indiase
staat
• Bleef bescheiden, zelfontzeggend, verzoenend als volwassene, ondanks tumulteuze
gebeurtenissen rondom hem
• Werd met drie kogels vermoord in 1948 door fanatieke Hindoe
3
, è VOORBEELD VERANDERING
à Stanley “Tookie” Williams
• Oprichter van de straatbende “Crips” in LA
• Verantwoordelijk geacht voor verschillende moorden en geweldplegingen
• Gevat en ter dood veroordeeld
• Ook in gevangenis mededader van geweld: gewelddadig, koel, impulsief
• Maar werd vanaf 1992 vreedzaam, en werd een grote activist tegen straatbendes en
geweld
• Acteur van verschillende kinderboeken die waarschuwen voor straatbendes en geweld:
waarschuwen voor straatbendes en geweld: vredelievend, gewetensvol, minzaam
• Geëxecuteerd in december 2005
è PERSOONLIJKHEIDSVERANDERING: 2 DEFINIËRENDE KWALITEITEN
• Intern: de veranderingen zijn intern in de persoon, niet uitsluitend in de omgeving (in
een andere kamer gaan is geen verandering)
o Bv. andere omgeving, andere groep mensen, verschillend gedrag, maar intern
geen verandering
− Autoritaire PH stijl: dominant en agressief t.o.v. minderen, onderdanig en
meelopend t.o.v. anderen
• Aanhoudend: de veranderingen houden aan doorheen de tijd, zijn niet tijdelijk
o Bv. wel tijdelijk
− Als dronken: meer extravert, agressief
− Als goed nieuws: uitgelaten
− Bij slecht nieuws: somber, terneergeslagen
è DRIE NIVEAUS VAN ANALYSE
à Stabiliteit en verandering in PH kunnen bekeken worden op 3 verschillende niveaus
1. Populatie niveau: veranderingen of constanties (stabiliteit) over de tijd die voor
iedereen min of meer gelden
o Seksuele motivatie: neiging tot stijgen tijdens de puberteit bij zo goed als
iedereen
o Er is een algemene afname in impulsiviteit en risicogedrag naarmate men ouder
wordt
è DUS: algemene trends
2. Niveau van groepsverschillen: veranderingen (of stabiliteit) die anders of specifiek
zijn voor bepaalde groepen mensen
o Puberteit: mannen (risicogedrag) en vrouwen (empathie)
o Cultuurverschillen: in Amerika Europese vrouwen risico eetstoornissen, minder
risico voor Afrikaanse vrouwen
3. Niveau van individuele verschillen: veranderingen die specifieke individuen treffen
o Bv. verschillen tussen individuen die bepaalde veranderingen kunnen
voorspellen, zoals bv. wie een hoog risico heeft op een psychische decompensatie
op basis van eerdere persoonlijkheidsmetingen voorspellen, bv. vroege markers
van depressie zoeken bij individuen, voorspellen wie ‘mid-life’ crisis zal hebben
etc.
è STABILITEIT VAN PERSOONLIJKHEIDSTREKKEN OVER DE TIJD
• Hoe stabiel zijn “persoonlijkheidstrekken” gedurende de eerste levensjaren?
• Ouders: “Hij/zij was al zo vanaf kindsbeen af”…
• Verschillende opvattingen mogelijk, bv. :
o “Temperamentsmodel”: persoonlijkheid is biologisch bepaald (aangeboren en
“gipsmodel”), en verandert dus niet over de tijd
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper emmafrateur. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 84251 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen