è LESINHOUD
1. Inleiding (DSM-5)
2. Inleiding (vervolg)
3. Neurocognitieve stoornissen
4. Middelengerelateerde stoornissen
5. Schizofrenie
6. Stemmingsstoornissen
7. Angst- en eetstoornissen
8. Ontwikkelings- en gedragsstoornissen
9. Slaap- en seksuele stoornissen
10. Persoonlijkheidsstoornissen
è INLEIDING
à Psychopathologie/psychiatrische stoornis
• Wetenschap of studie van het geestelijk of psychisch lijden’
• Twee benaderingen:
o Syndroombenadering: psychologie van het pathologische (gegroepeerde
entiteiten); samenhangend geheel van klachten en symptomen
− Patiënt in zijn totaalbeeld bekijken
o Symptoombenadering: pathologie van het psychische (algemene psychische
processen en functies)
− Voor handelsgerichte behandeling, plan op maat
à 2 typen diagnosen:
• Syndroomdiagnose of descriptieve diagnose: deze diagnose is alleen beschrijvend en
geeft geen informatie over de redenen en manier van ontstaan
• Structuurdiagnose: deze diagnose geeft naast een beschrijving van de symptomatologie
aan waardoor en op welke wijze het syndroom ontstaan is
o Factoren die iemand kwetsbaar maken
(predisponerende of voorbeschikkende factoren)
o Factoren die de stoornis uitlokken
(precipiterende of uitlokkende factoren)
o Factoren die de stoornis uitlokken
(perpetuerende of onderhoudende factoren)
• ‘Abnormaal’ verschijnsel
o Afwijkend van de sociale norm of van wat in de cultuur als ‘normaal’ gedrag geldt
• Veroorzaakt ongemak, lijden of bezorgdheid bij de betrokkene en/of de omgeving
à Gaat voornamelijk over ongemak, lijden, bezorgdheid bij betrokkenen
à Waar het lijden niet aanwezig is à kan je enkel spreken over een psychiatrische aandoening,
niet van klachtenà klachten ook niet gaan psychiatriseren
à Medisch model (‘disease’)
• Etiologie (ontstaan)
o Oorzakelijke factoren (predispositie)
o Uitlokkende factoren (precipitatie)
o In stand houdende factoren (perpetuatie)
• Pathogenese (ontwikkeling)
à Psychologisch model
• Ziektebeleving (‘illness’)
à Sociologisch model
• Ziekterol
è CLASSIFICATIE
à Doel
• Orde scheppen
• Fenomenen groeperen
• Gemeenschappelijke taal ontwikkelen
à Ideaal
• Perfecte representatie van onderliggende realiteit en diversiteit
• Voorspelt verloop, oorzaken, reacties op behandeling
à Nuttig
• Communicatiemiddel
• Registratiemiddel
2
,à Diagnostic and Statistical Manual for Mental Disorders (DSM)
• American Psychiatric Association (APA)
o 1952: DSM-I
o 1968: DSM-II
o 1987: DSM-III
o 1994: DSM-IV
o 2000: DSM-IV-TR
o 2013: DSM-5.0
à International Classification of Diseases (ICD)
• World Health Organisation (WHO)
o 1900: ICD-1
o 1910: ICD-2
o 1921: ICD-3
o 1930: ICD-4
o 1939: ICD-5
o 1949: ICD-6
o 1958: ICD-7
o 1968: ICD-8
o 1979: ICD-9
o 1999: ICD-10
o 2022: ICD-11
è DSM: VOOR-EN NADELEN
à Positief:
• Research is verbeterd
• Communicatiemiddel tussen onderzoekers en behandelaars
• Betrouwbaarheid (bv. interbeoordelaarsbetrouwbaarheid)
à Negatief
• Koppeling hulpverlening (hulpverlening pas verkrijgbaar wanneer diagnose gesteld is)
• Koppeling verzekeringsmaatschappij (DBC)
• Koppeling psychofarmaca
3
, • Validiteit (meet het wel wat we willen meten? à wat als niet al deze symptomen
aanwezig zijn? à bv. constructvaliditeit)
à Kritisch zijn tegenover classificatiesystemen
è DSM: GESCHIEDENIS
• DSM-I/II: “Freud” model
• DSM-III/IV: “Kraepelin” model
o Schizofrenie
o Bipolaire stoornis
o Schizoaffectieve stoornis
• DSM-5: “Neurowetenschappen” model
è DIAGNOSTIEK
• Classificerende (beschrijvende) diagnostiek
• Handelingsgerichte (verklarende) diagnostiek
• Afkappunt normaal – abnormaal
o Bv. lengte
è VERSCHILLEN TUSSEN CLASSIFICATIE EN DIAGNOSTIEK
à Vaak zegt men dat classificatie een onderdeel is van het diagnostisch proces
è GLOBALE VERANDERINGEN DSM-5
• Het belang van ontwikkelingsaspecten die met de stoornissen samenhangen
o Volgorde hoofdstukken ~ levensloopbenadering
o Ontstaan, ontwikkeling en beloop van de stoornis
o Leeftijdsgerelateerde factoren
o Sekse/gender en cultuuraspecten
• De samenvoeging van de autistische stoornis, de stoornis van Asperger en de
pervasieve ontwikkelingsstoornis (PDD-NOS) tot 1 stoornis, de
autismespectrumstoornis
• De integratie van wetenschappelijke bevindingen uit het meest recente genetisch
onderzoek en onderzoek met beeldvorming van de hersenen
o Genetische en fysiologische risicofactoren
o Prognostische indicatoren
o Veronderstelde biologische markers
• Een gestroomlijnde classificatie van bipolaire- en depressieve-stemmingsstoornissen
o Alle deelcriteria zijn opgenomen in de criteria voor elke stoornis
o Nieuwe specificaties: ‘met angstige spanning’, ‘met gemengde kenmerken’
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper emmafrateur. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.