Geslaagd met 15/20. Dit is een samenvatting van de cursus van cultuur 1.2 van Frank De Groeve. Dit is de uitgebreide samenvatting met afbeeldingen. De samenvatting bevat de onderdelen: Hugo Häring, Le Corbusier, Otto Wagner, Frank Lloyd Wright, Josef Plecnik, Louis Khan, Erich Mendelsohn, Mies Van...
Samenvatting cultuur:
HOOFDSTUK 1: HUGO HÄRING (1882-1958):
1.1. INLEIDING:
Hugo Häring vormde een belangrijk tegenwicht voor de
International Style beweging die werd aangevoerd door Le
Corbusier.
Hij verbleef in de tweede wereldoorlog in Duitsland net zoals
architect Hans Scharoun. Daarom werden zijn opdrachten in
1933 met de verkiezing van Hitler allemaal stopgezet wegens te
Boerderij - 1924 Gut Garkau - Lübeck
avant-gardistisch.
(Duitsland).
Na de oorlog belandde hij in vergetelheid en werd pas terug
ontdekt na zijn dood (1958), in de jaren 1960 en 1970. Wanneer de kritiek op het modernisme
groeide.
Hugo Häring schreef de taal neer waar architect Hans Scharoun mee bouwde. Maar Hans Scharoun
(1893-1972) was geen leerling van Hugo Häring. Het was verbondenheid, broederschap die hen
samenbracht. Hugo Häring is een voorvechter voor organisch bouwen, net zoals Alvar Aalto en Frank
Lloyd Wright.
Hugo Häring had kritiek tegenover het ‘te abstracte en afstandelijke’ modernisme van Le Corbusier.
Ook Frank Lloyd Wright was ook tegen de ‘witte architectuur’ die weinig interactie onderging met de
plek door het materiaal en de planopbouw.
Waarschijnlijk gaf Frank Lloyd Wright ook Hugo Häring een belangrijke impuls in zijn zoektocht naar
organische architectuur. Frank Lloyd Wright was al verschillende keren (sinds 1910) in tijdschriften
gepubliceerd. Zijn kritische houding tegenover International Style van jaren 1920 was algemeen
bekend. Bij Frank Lloyd Wright heeft het ornament een betekenis en is uitvoerig gestileerd. Terwijl
Hugo Häring pleit voor een functionalistische maar ornamentloze benadering.
Egypte. Griekenland: Parthenon. Rome: Pantheon.
Barok: San Andrea - Bernini. Renaissance: Palladio / Alberti. Classicisme en Neo-
stijlen.
1
Architectuurgeschiedenis door de ogen van Hugo Häring: Maatschappijbeelden worden vertaald in
een passend geometrisch vormconcept – wisselende zoektochten naar het verenigen van binnen- en
buitenruimtes.
1.2. ‘WEGE ZUR FORM’:
Häring ontplooit in bv. Wege zur Form een unieke kijk op de architectuurgeschiedenis. In zijn ogen
moet het eindelijk bevrijd worden van de dominantie van geometrie. De bevrijding kan zich begin
20ste eeuw voltooien zegt Häring. De nieuwe moderne tijd kan de ontplooiing betekenen van een
geometrische vorm naar een organische.
De creatie van de vorm groeit voor Häring namelijk vanuit de functie.
Zoals in de natuur zijn er innerlijke krachten die de vorm en geometrie bepalen. Ontwerpen voor
Häring is ontdekken in een zo vrij en open mogelijke geest en niet zich laten dicteren door
geometrische wetmatigheden. Vorm is geen doel maar een resultaat, in de ogen van Häring.
Een prioritaire aangelegenheid voor Häring is zoeken naar het werkelijke leven. Zoeken naar
schoonheid is geen prioritaire aangelegenheid.
In Wege zur Form (1925) zegt hij dat onze bekommernis (er mee inzitten) rond functie niet in conflict
mag komen met onze nood aan emotie. Ze moeten zich allebei zij aan zij ontwikkelen. We moeten
niet proberen onze eigen individualiteit uit te drukken maar wél het individuele aspect van elk
element: de uitdrukking is zoals de dingen zijn, het leven zelf.
2
, Parijs - Frank O’Gehry. Tsuruoka . Sanaa.
Londen - Herzog & De Meuron . New York - Big Architects.
Oslo - Snöhetta. Lissabon - Amanda Levete.
1.3. GUT GARKAU - LÜBECK:
Häring heeft zijn plek in de architectuurgeschiedenis te danken aan de boerderij in Lübeck. Zelf heeft
hij ook nog een heleboel woningen en enkele appartementsgebouwen in Berlijn ontworpen.
De boerderij is gebouwd in 1924 in Lübeck. Het is progressief, traditioneel, avontuurlijk en
bescheiden. Hugo Häring realiseert maar 3 van de 7 gebouwen die hij in totaal voor de boerderij
ontwerpt: de koestal, de schuur en de machine loods.
De koestal heeft een complexe vorm, gedicteerd door het gebruik (voederen, ventileren, melken,..)
en relaties (boer/koeien, stier/koeien,…). Door het peervormige plan blijven de hoofden van de
koeien ver uit elkaar om ziektes te vermijden en ontstaat in het midden een zone voor het voederen
van hooi ( vanuit de hoger gelegen hooizolder). De stier krijgt zijn specifieke plaats aan de spits van
het plan. Om verwondingen te vermijden zijn de muren grotendeels afgerond. De koestal is een
boerderijtaal en daarom bouwt Häring als boer.
Het gebouw vermengt op spontane wijze houten bekleding met betonconstructies en
timmerhoutwerk, vanuit een grote gevoeligheid voor lokale bouwtechnieken. Hugo Häring is de
enige modernistische architect die zich nooit heeft laten verleiden tot de geijkte witbepleisterde
gevelarchitectuur van de jaren 1920.
Gelijktijdig wordt in Dessau de Bauhausschool gebouwd. Groter kan de tegenstelling met het
Bauhaus (1919-1933) niet zijn. Hoewel het Bauhaus ook start vanuit een organische en
3
, middeleeuwse beeldtaal en zal snel evolueren naar opnieuw een zoektocht naar primaire vormen om
ze snel te koppelen aan industrie en standaardisatie.
Als we de Bauhaus school in Dessau van Walter Gropius vergelijken met de koestal van Häring dan is
het duidelijk dat de geometrie weer zal overheersen ondanks alle pogingen van Hugo Häring.
De invloed van het Bauhaus zal niet te stuiten zijn en zeker na de tweede wereldoorlog zal opnieuw
geometrie de boventon voeren. Pas later in de jaren 1960, 1970 komt langzaam een tegenbeweging
op gang die de afstandelijkheid en het objectmatige van het modernisme in vraag zal stellen.
Koestal - 1924 Gut Garkau. Bauhaus - 1924 Dessau.
1.4. ‘NEUES BAUEN’ VERSUS ‘ARCHITEKTUR’:
Volgens Häring is de architect niet de alleswetende schepper, maar wel de vertolker. Hij voert uit wat
de opdracht hem vraagt, hij is de helper bij de geboorte, de verzamelaar van de innerlijke krachten
die door de vraag opgeroepen worden.
Heel bewust noemde Häring zijn visie ‘Neues Bauen’, in contrast met ‘Architektur’.
Häring maakte een duidelijk onderscheid tussen de
architectuur van de Renaissance en het Classicisme
enerzijds EN het middeleeuwse bouwen of regionale
architectuur anderzijds.
Zijn fascinatie voor de middeleeuwen vinden we terug in
de gotische spitsboog die hier en daar in zijn werken
opduikt: in het plan van de koestal, in doorsnede bij het
ontwerp van de loods.
Gut Garkau – loods.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper dorinevandewouwer. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
