Samenvatting
Samenvatting Mens en maatschappij: Hoofdstuk 3 - De maatschappij
- Instelling
- Arteveldehogeschool (Artevelde)
De lessen, de cursus en alle PPT's zijn hier samengevat.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 23 pagina's
Voorbeeld 3 van de 23 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 3: demaatschappij
1. Democratie en rechtstaat
MACHT
= invloed die je als actor kan uitvoeren op andere actoren.
Macht:
Intentioneel: doelbewust macht uitoefenen
Effectief: als macht tot resultaat leidt
Daad en Vermogen: uitvoeren macht = daad / iemand met macht het
vermogen heeft om daden uit te lokken = vermogen
Asymmetrisch: machthebbende meer overheersing heeft over
machtssubject dan machtssubject over machthebbende
Macht uitoefenen -> machtsmiddelen: dwang, geweld, maatschappelijke steun,
info, kennis,..
Latente macht= ‘sluimerend’, het hebben van macht, zonder deze uit te oefenen.
DEMOCRATIE
= het bestuur van, voor en door het volk
- Van = groep die ons bestuurt heeft macht over beslissingen die impact
hebben op ons
- Voor = de beslissingen in het parlement moeten bijdragen aan leven
van het volk
- Door = mensen die in bestuur zitten, behoren tot het volk. Volk kiest
deze mensen
Criteria democratie:
Sociaal contract = burgers geven macht maar in ruil moet burger
centraal in beleid staan
Regels & procedures = regels zodat staat macht niet misbruikt: W-U-R
macht
Respect voor individuele rechten =
DE 3 MACHTEN
Geïntroduceerd door Montesquieu (18e eeuw)
Soorten machten:
- Wetgevende macht
= maken wet
= (6) parlementen -> wetvoorstellen maken
- Uitvoerende macht
pag. 1
, = uitvoeren wetten
= (6) regeringen maar laatste tijd: meer wetten gemaakt door regering
en goedgekeurd door parlement ->uitvoerende macht veel feitelijke
macht
- Rechtelijke macht
= verantwoordelijk rechtspreek
Scheiding der machten
= basisbeginselen van democratie
= ingevoerd om machtsmisbruik en -willekeur te vermijden
VERKIEZINGEN
= vertaling democratische gedachten naar realiteit
Via verkiezingen: wil van het volk duidelijk gemaakt aan beleidvoerders
Evolutie verkiezingen België:
- Voor 1918: cijnzen, afh. of je belastingen kon betalen, mocht je als man
boven 21j stemmen
- 1918: algemeen stemrecht alle mannen
- 1948: vrouwen krijgen stemrecht
België heeft opkomstplicht -> één van de weinige landen in de wereld.
Belgisch kiesstelsel:
= evenredigheid: aantal zetels in verhouding met aantal stemmen die partij
haalt.
MAAR: wel kiesdrempel: bepaald aantal stemmen halen om te mogen zetelen
- Reden kiesdrempel: vermijden veel kleine partijen en moeilijker
meerderheid komen
Aantal niveaus:
- Gemeentelijk
- Provinciaal
- Regionaal -> 6 kieskringen (provincies)
- Federaal -> 11 kieskringen (10 provincies + B.H.G.)
- Europees -> 2 kieskringen & 3 kiescolleges (Vlaams, Franstalig &
Duitstalig)
Verkiezingen in praktijk
Voor verkiezingen
o Partijen stellen programma voor
o Partijen stellen lijsten met kandidaten op (hoe hoger op lijst, hoe
groter kans om verkozen te worden)
o Verkiezingscampagne
Dag van verkiezingen
o Geldig stemmen
pag. 2
, o Blanco stemmen: niets invullen
o Ongeldig stemmen: op meerdere partijen gestemd of tekeningen
gemaakt
Na verkiezingen
o Stemmen geteld & zetels verdeeld
o Winnaars nemen initiatief om toe overeenkomst te komen met
partijen
o Coalitie = meerderheid stemmen vertegenwoordigd door partijen
die overeenkomst hebben afgesloten
2. Mensen- en kinderrechten
MENSENRECHTEN
= rechten voor elke mens van fundamenteel belang zij om waardig leven
uit te bouwen
Ontstaan:
- Gewoonterecht: afspraken binnen gemeenschap, mondelinge traditie
waar iedereen van de groep zich aan moet houden
- Codificatie: regels en afspraken opgeschreven in boek, schriftelijk
vastgelegd
- Nu: code napoleon
Universele verklaring voor de rechten van de mens
- 1948 verschenen door algemene vergadering verenigde naties
- Basis voor Europees verdrag van de rechten van de mens, morele en
juridische standaard
3 groepen mensenrechten
Burgerlijke en politieke rechten:
o Recht op fysieke integriteit (zelfbeschikking over eigen lichaam
o Recht op vrijheid en veiligheid
o Recht op eerlijk proces
o Rechten als verdachte
Economische, sociale en culturele rechten:
o Principe geleidelijke realisatie
o Arbeidsrechten
o Recht sociale zekerheid
o Recht familieleven
o Recht behoorlijke levensstandaard
o Recht gezondheid, onderwijs en deelname cultureel
Solidariteitsrechten (ontstaan na dekolonisatiebeweging)
pag. 3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper louisedemey10. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67096 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen