Oriëntatie op de wereld: basis- en verdiepende kennis
Dieren
= meercellige organismen (levend wezen)
- Bestaan uit meerdere cellen die celkern en membraan bevatten (geen wand)
- Ze maken niet zelf voedsel aan -> eten andere organismen (suiker=brandstof)
- Kinderen kijken vaak enkel naar visuele kenmerken om iets als dier te benoemen:
vorm en grootte
Classificatie van dieren
A. Sponzen: kolonie van cellen
= meercellige dieren zonder weefsels en organen
- Cellen die samen een lichaam vormen en waterstroom laten ontstaan
- Spons: skelet uit kiezelnaalden en hoornvezels
- Alle cellen nemen zelf voeding- en zuurstof op
- Geven Co2 en afvalstoffen af (cel kan op zichzelf leven)
- Geen zenuwen, bloedvaten of zintuigen
- Planten geslachtelijk en ongeslachtelijk voort
B. Neteldieren: een darmzak en tentakels
= kwallen, anemonen, koralen en poliepen
- Echte weefsels en organen -> zenuwen en spiervezels
- Oogjes en evenwichtsorganen
- Symmetrisch zonder skelet
- Darmzak: verteerd eten
- Rond mond/anus: netelcellen=harpoenen met gif, kunnen vijand vangen
- Planten geslachtelijk en ongeslachtelijk voort
C. De ringwormen
= bloedzuigers, regenwormen en zeepieren
- 2zijdige symmetrische organismen (voor- en achterkant)
- Geen skelet, wel ademhalings- en bloedvatenstelsel (kunnen doodbloeden)
D. Weekdieren: een week lijf met of zonder huis
= week lichaam met kalkachtig skelet ter bescherming
- Tweekleppigen (mossel), buikpotigen (slak), koppotigen (inktvis)
- Geen wervelkolom: water (kieuwen), land (longen)
- Mantel die schelp aanmaakt en voet om voort te bewegen
, Oriëntatie op de wereld: basis- en verdiepende kennis
E. Geleedpotigen
= insecten, schaaldieren, spinnen, schorpioenen, duizenpoten
- Uitwendig skelet met poten door gewrichten
- Skelet aan buitenzijde: vervellen om te groeien
- Water (kieuwen), land (tracheeën)
- Insect 3delig: kop, borststuk, achterlijf (6 poten en vleugels)
- Spinnen: 2 delen + 8 poten
F. Stekelhuidigen
= zeester en zee-egel
- Stekelig, hard kalkskelet
- 5 identieke delen rond centrale schijf
- Volwassen: symmetrisch, larven: tweezijdig
- Bovenste laag: kalkplaatjes die tegenover elkaar bewegen
G. Chordadieren en de gewervelden
= vissen, amfibieën, reptielen, vogels en zoogdieren
- Elastische steunstaaf die wervelkolom vormt
Vissen:
o Leggen eieren waarbij bevruchting uitwendig gebeurt
o Huid bedekt met tandige schubben of gladde overlappende schubben
o Koudbloedig: houden lichaamstemperatuur niet zelf op peil
(omgevingstemperatuur)
Amfibieën:
o Jongen leven in water, volwassenen niet
o Keren wel terug naar water om voort te planten
o Legen eieren met geleiachtig omhulsel
o Vochtige omgeving nodig, kunnen door huid ademen
Reptielen:
o Krokodillen, schildpadden, hagedissen, slangen
o Leven op het land
o Leggen eieren met hoornachtige schaal (tegen uitdroging)
o Huid bezet met hoornschubben
o Koudbloedig: liggen in zon om energie op te doen
Vogels:
o Eieren met kalkschaal tegen uitdroging (luchtdoorlatend)
o Constante lichaamstemperatuur: warmbloedig
o Er zijn ook loopvogels (kip), en zwemvogels (pinguïns)
Zoogdieren:
o Baren levende jongen (levendbarend)
o Warmbloedig
o Zogen jongen met melk (melkklieren)
Organismen hebben niet altijd zelfde uitzicht = gedaanteverwisseling (kikkers en vlinders)
Waarom voortplanten? Elk organisme moet sterven ->elk organisme plant zich voort met als
doel het doorgeen van genen aan de volgende generatie
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper yentllammertijn. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,89. Je zit daarna nergens aan vast.