volledige samenvatting gebaseerd op notities doorheen de les cursus
enkel de te kennen leerstof is hier in verwerkt :))
3c zit hier niet in omdat dit enkel grafieken zijn en ik geen slides erin mag zetten (sorry !!)
ik had 16/20 in 1ste zit dus is echt voldoende voor te slagen voor dit vak
...
- Eerste geneesmiddelen → meestal van plantaardige oorsprong
o Gevonden op empirische basis (trial and error)
▪ Zoeken naar nieuwe voedingsbronnen
o Oudere volkeren → gebruik van natuurproducten als
▪ Geneesmiddelen
▪ Rituele of religieuze redenen
Van generatie op generatie doorgegeven
- Egypte → Ebers papyrus
- Griekenland
o Hippocrates: “vader van de geneeskunde”
▪ Ziekte = natuurlijke ipv bovennatuurlijke oorzaken
o Dioscorides
▪ Schreef “de Materia Medica” = alle kennis over geneesmiddelen
▪ 600 medicinale planten
▪ Gebruikt tot ver in de Middeleeuwen
- Europa
o Rembert Dodoens
▪ Schreef “Cruydt boek” → Mechelen
o 16-17de eeuw → ontdekkingsreizen
▪ Bv. Kina bast
mijlpalen
begin 19de eeuw : van ruwe natuurproducten → opgezuiverde actieve bestanddelen
- Isolatie van morfine uit opium (1803) door Sertürner
- Isolatie van kinine uit kina bast (1820) door Pelletier en Caventou
Farmacognosie
- Beschreven door Seydler
- studie van natuurproducten gebruikt als geneesmiddel, voor de productie van
geneesmiddelen, of voor de ontdekking van nieuwe geneesmiddelen
, Natuurproducten
- volledig organisme (plant, dier , micro-organisme)
o geheel of deel (wortel , bladeren )
- extracten
- zuivere (geïsoleerde) producten
Fytochemie
= studie van de chemische bestanddelen van planten
Fytotherapie
= gebruik van plantenpreparaten omwille van hun geneeskrachtige werking
voor beter begrip op toxiciteit, werking, …
Moderne geneesmiddelen
- producten van microbiële oorsprong
o antibiotica (penicilline )
- producten van dierlijke oorsprong
o insuline → pancreas van varkens / runderen
o groeihormoon → menselijke hypofyse
Ethnofarmacologie
= studie van geneesmiddelen gebruikt in volksgeneeskunde of traditionele geneeskunde
- TCM = traditionele Chinese kruidengeneeskunde
- Ayurvede = traditionele geneeskunde van Indiase subcontinent
- Unani = Perzisch-Arabisch traditionele geneeskunde
Een ethnofarmacologisch onderzoeksprogramma
1. Observeren van traditionele genezer (medicijnman , kruidendokter)
2. Uitgevoerde behandelingen door ervaren klinische farmacoloog
a. Goed gediagnosticeerde aandoening
3. Extracten gemaakt met respect voor bereidingswijze
4. Isolatie en identificatie van farmacologisch actieve inhoudsstoffen
, Drogerijen
Ruwe bestandsdelen meestal gedroogd = de “drogerij”
- Als zodanig gebruikt worden
- Als uitgangspunt voor bereiding (thee, droog extract)
- Om zuivere producten te isoleren
→ kwaliteitscontroles !!!
- Staan beschreven in monografieën van de Europese Farmacopee
Monografie
- Definitie
o Oorsprong van plantenmateriaal
- Karakteronderzoek
o Organoleptische testen → kleur, geur, smaak
- Identificatie
o Macroscopisch & microscopisch onderzocht
o Morfologische structuren in detail bekeken
o Representatief staal vergeleken met referentiestaal
o Dunne laag chromatografie op plantenextract
- Testen
o Zuiverheid van drogerij bepalen
o Bepalen van vreemd materiaal, drooggewicht, …
- Kwantitatieve bepaling
o Concentratie actieve componenten nagegaan
- Bewaring
o Meestal ruwe drogen gestockeerd in goed afgesloten containers
Chromatografie
Vloeistof → mengsel van organische oplosmiddelen
Poreus dragermateriaal → silica-gel (SiO2)
Worden gescheiden naargelang hun polariteit
Chromatografie = schrijven met kleuren
Kolom-chromatografie: wanneer vloeistof van boven naar onder gaat lopen (zwaartekracht)
, Extractie-methoden
= inhoudsstoffen extraheren met een solvent
Maceratie Plantenmateriaal laten trekken in solvent
Percolatie Solvent doorheen plantenmateriaal laten lopen
Bv. Bereiding koffie
Infusie Kokend water op plantenmateriaal gieten
Bv. Zetten van thee
Decoct Plantenmateriaal intensief laten opkoken in water
Bv. Afkooksel
Extract concentreren
= solvent verwijderen
Rotavapor Solvent verwijderen (afdampen) onder verminderde druk
Eventueel gevolgd door :
Droogfase Bij 60-80˚C
Sproeidrogen Vernevelen met warme lucht
Vriesdrogen Bevroren materiaal in vacuüm
(= lyofilisatie) Watermoleculen sublimeren
Vast → gasvormig
Soorten extracten
Vloeibare extracten Extracta fluida
Zachte extracten Extracta spissa 15-25% residueel water
Droge extracten Extracta sicca Solvent verwijderd
Tinctuur Vloeibaar extract met alcohol en water
Drug/Extract Ratio
= DER
Verhouding hoeveelheid startmateriaal tegenover hoeveelheid eindproduct
Bv. 100 g plantenmateriaal geeft 20 g droog extract : DER = 5: 1
Bv. 100 g plantenmateriaal geeft 1000 g tinctuur : DER = 1: 10
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper farmaciee. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,89. Je zit daarna nergens aan vast.
