Psychische diagnose = mensen in hokjes duwen (POS: geeft grip op de werkelijkheid)
1. Inleiding: Wat is afwijkend gedrag?
1.1 Afwijkend gedrag
Symptoom = kenmerk dat past bij een psychische stoornis
Diagnostisch criterium = symptoom op bepaalde manier, duur…
Vb. Stemmen horen
1.2 Stigmatisering van ‘gekte’
Taboe op psychische problemen
‘Stigma is ene van de belangrijkste problemen die mensen met een psychische
aandoening ervaren en een van de meest bepalende elementen in de beleving van
psychiatrische patiënten.’
2.2 Criteria afwijkend gedrag
Uitzonderlijk
Sociaal afwijkend
Foute perceptie of interpretatie werkelijkheid
Aanzienlijk emotioneel lijden van de persoon
Ongepast of contraproductief gedrag
Gevaar
2.3 Abnormaal?
Intensiteit van gedrag
Kenmerken van de persoon
Tijd en plaats van het gedrag (vb. Lachen op een begrafenis)
Waarden en normen van heersende cultuur
o Uiterlijk, slavernij, homoseksualiteit, stemmen horen, genderdysforie…
2.4 Waardengeladenheid
Bo Van Spilbeeck of masturbatie
2.5 Psychische stoornis DSM5
= betreft een gezondheidstoestand die
gekenmerkt wordt door overduidelijk
disfunctioneren van de cognities, emoties of het
gedrag van het individu.
Gevolg van een verstoring in psychische,
biologische of ontwikkelingsprocessen die de
grondslag vormen van psychisch functioneren
Sommige stoornissen kunnen pas vastgesteld worden als zij duidelijk waarneembaar
lijden of verstoring van het functioneren teweeg hebben gebracht.
Psychische stoornis is NIET:
, Een gebruikelijke of cultureel aanvaarde reactie op een specifieke gebeurtenis
zoals het overlijden van een geliefd persoon.
Cultureel afwijkend gedrag (zoals politiek, religieus of sexueel)
Conflict tussen een individu en de maatschappij, tenzij het afwijkende gedrag of
het conflict voortkomt uit het disfunctioneren van een persoon zoals boven
omschreven.
MAAR: oranje cirkel wordt groter Toename
aantal diagnoses + versoepeling diagnoses
2.6 Culturele aspecten
Ziekte – gezondheid verschillen in
culturen
o Indianen
Symptomen kunnen zich verschillend
uiten
o Angsten, depressie
Termen kunnen verschillend zijn + symptomen kunnen gelijkend zijn
Belang transculturele psychiatrie
2.7 Controverse afwijkend gedrag (pg. 11 in
handboek!)
Geen objectieve meting
Enkel klinische diagnostiek
o Oordeel op basis van gedrag
o Geen uitkomst van objectieve fysieke test
o Geen feiten
Sterke waardengeladenheid
3. Historische visies op afwijkend gedrag
3.1 Klassieke oudheid
Hippocrates ging kijken naar biologische oorzaken. Heeft een theorie uitgewerkt i.v.m.
lichaamssappen (onevenwicht hierin zorgt voor psychische problemen)
3.2 Arabische psychiatrie
Mensgerichte benadering
3.3 Middeleeuwen
Bezetenheid exorcisme
Straf van God inquisitie
3.4 Evolutie psychiatrie
= vanaf de 17de eeuw
Opkomst geneeskunde
Krankzinnigheid, zenuwziekten
Eigen classificatiesysteem
Van asielen ziekenhuizen, enkel bewaren
3.5 1800
Na opsluiting, hier meer menselijke benadering! Letterlijk mensen uit kooien bevrijden en
dagbesteding bieden.
Dr. Guislain
3.6 1900
FREUD: gaat met mensen praten en daardoor genezen ze! Meest voorkomende
aandoening is hysterie.
3.7 1960
Ontwikkeling psychoparmaca. Medicatie tegen depressie, angst en psychose
, 3.8 1970
Antipsychiatrie, afzetten tegen medische psychiatrie. Mensen die uitvallen zijn probleem
van de maatschappij, niet van de persoon zelf. (wereld is zot geworden)
3.9 Experiment Rosenhan
Opzet
o 8 gezonde proefpersonen inclusief Rosenhan zelf
o Psychiatrische voorzieningen verspreid over USA
o 1 symptoom: een stem horen die ‘Thud’ zei
Resultaat
o Allen werden toegelaten
o Nadien gedroegen ze zich normaal maar werden niet vrijgelaten
o Kregen zware medicatie
o Enkele tot 2 maanden verblijf
o Enkel vrijlating als ze ziekte-inzicht toonden
Na vrijlating: bekendmaking experiment
Vervolg:
o Grote verontwaardiging
o Ongeloof in psychiatrie
o Vraag om ‘recht van antwoord’ met nieuw experiment
Verloop 2e fase
o De volgende weken minder diagnoses
o Vermoeden van 14 fakes wordt gemeld
o Rosenhan maakt bekend dat hij geen enkele proefpersoon gestuurd heeft
Bewijs tegen psychiatrie nog krachtiger!
3.10 Kritiek op de psychiatrie
Geen objectieve criteria voor bepalen van psychiatrisch stoornis
o Geen medische, lichamelijke vaststelling
o Afgaan op gedrag
o Niet eenvoudig om weer van label af te komen
Wat stelt de psychiatrie voor? Wat is het meer dan gewone mensenkennis?
3.11 Anti-psychiatrie
Gevolgen:
Meer ambulante zorg
Subsidiariteit – vermaatschappelijking
Patiëntenrechten
Lange traditie in Geel
, 3.12 Hedendaagse trends
Participatiesamenleving, vermarkting van de zorg, eigen kracht (empowerment),
ervaringsdeskundigen, herstelbenadering, registratiedruk, veiligheidsdruk (isolatie),
kwartier maken/inclusie/vermaatschappelijking
3.13 Evidence Based Medicine (pg. 17 in handboek)
= streven naar best beschikbare bewijs bij het maken van een keuze voor de behandeling
van een patiënt.
Ook in ons beroep steeds meer eis van EBP:
Onderzoeksresultaten
Ervaring
Voorkeur van de gebruiker/patiënt
Haalbaarheid en beschikbaarheid
3.14 Kritieken EBM en EBP
Absence of evidence is not evidence of absence
o Geen bewijzen voor het effect is niet een bewijs voor het niet effectief zijn van
een aanpak
Effectiviteit voor groepen zegt niet alles over effect voor individuele patiënt
o Nadeel sterke behandelprotocollen in Nederland
ETHIEK IN ONDERZOEK PG. 19 NIET KENNEN
Kritisch denken
Blijf sceptisch
Denk na over definities en terminologie
Weeg de aannamen van uitspraak af
Correlatie is geen causabiliteit
Overweeg aard van de bewijzen
Simplificeer niet te sterk
Generaliseer niet te sterk
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lynnversweyveld. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.