Dag allemaal! Vorig jaar nam ik "Publieke Financiën" op als keuzevak. De Professor heeft voor dit vak geen bijhorend handboek, wat het studeren van de leerstof vrij lastig kan maken. Ik kwam er al snel achter dat je deze materie het best leert aan de hand van een overzichtelijke begrippenlijst.Mi...
- Indifferentiekromme: naarmate iemand meer heeft van product A is hij bereid meer
van dat product op te geven voor een extra eenheid van B
- Mogelijkhedenverzameling: uitdrukking van een budgetbeperking
- Optimum: waar de richtingscoëfficiënt van de indifferentiecurve gelijk is aan de
richtingscoëfficiënt van de budgetbeperking
Topic 0.1
- Overheid: creëert toegevoegde waarde en herverdeelt
- Overheidsbeslag: wanneer totale uitgaven van de overheid groter zijn dan de
toegevoegde waarde die gecreëerd is
- Richard Musgrave: “overheid heeft 3 functies: corrigeren marktfalen, herverdeling en
economische stabiliteit vrijwaren”
- Sociale uitkering: kinderbijslag, verzorging, invaliditeit, pensioen, werkloosheid, …
- Belastingdruk: omvang van de belastingen
- Deficit: wanneer overheidsuitgaven groter zijn dan overheidsinkomsten
- Fiscal federalism: bestudeert welke niveau van overheid welke bevoegdheden heeft
- Overheid: macht op verschillende niveaus
Supranationaal
Federaal
Regionaal
Lokaal
Topic 1
Topic 1.1 Welvaartstheoretisch kader
- Organische visie: ingrijpende overheid, volk is er voor de overheid (+- communisme)
- Instumentele visie: liberale visie, overheid is een middel en heeft minimale invloed
op de vrije markt.
- Welvaartseconomie: instrumentele visie, maakt afweging over de rol van de
overheid en die van de vrije markt, heeft 2 prominente objectieven: efficiëntie en
rechtvaardigheid
Normatieve analyse: doelstellingen verhelderen, wat is efficiëntie en
rechtvaardigheid?
Positieve analyse: gevolgen van beslissingen in kaart brengen, bijvoorbeeld:
wie draagt de echte kost van een beslissing?
- Pareto grens: verbindt alle Pareto efficiënte punten, maar zegt niets over de
verdeling. Een Pareto-efficiënt punt kan een zeer ongelijke verdeling hebben.
- Pareto efficiëntie: niemand kan zich nog verbeteren zonder dat een ander er slechter
uit komt. 3 modellen:
- Ruileffciëntie: geen productie, prijs (= ruilvoet) ontstaat enkel uit schaarste en
voorkeuren.
- Endowment: enkel voorkeuren, geen rekening houdende met goederenproductie.
Begrip gebruikt in ruilmarkten.
- MSV: marginele substitutievoet. Efficientie wordt bereikt wanneer de MSV voor
beide partijen wordt bereikt.
- Edgeworth box: grootte van de box geeft de totale beschikbare middelen van
goederen in een (ruil)economie weer, en heeft 4 assen. Voorstelling van hoe een
ruileconomie zich schikt naar een evenwichtsprijs. Stappen:
1. Wat hebben beiden nodig om zich te verbeteren
2. Hoe verandert de ruilvoet door deze wensen (bv Jan wilt meer kopen dan
Bert aanbiedt)
3. Prijzen veranderen in Edgeworth box
4. IC’s en MSV vallen samen, pareto efficiëntie is behaald.
- Productie efficiëntie: ongeveer hetzelfde als ruileconomie, maar dan met arbeid en
kapitaal.
- PMC: productiemogelijkhedencurve, geeft de maximale output van goed A gegeven
de productie van goed B. Geeft de marginale kost van een eenheid in termen van een
andere eenheid
- Output efficiëntie: welke combinatie op de PMC zullen we kiezen.
- Isokwanten: marginale technische substitutievoet
- Eerste welvaartstheorema: in een markt met perfect mededingen (= geen enkele
vorm van marktfaling) ontstaat pareto-efficiëntie wanneer alle spelers hun winst
maximaliseren
Topic 1.2 Publieke goederen
- Publieke goederen: geen rivaliteit en niet uitsluitbaar (bv. gevel van het stadhuis)
Globaal publiek goed: klimaatopwarming
Lokaal publiek goed: gevel van het stadhuis
Zuiver publiek goed: PG waarvan iedereen dezelfde hoeveelheid consumeert,
dit impliceert niet dat iedereen er dezelfde waarde aan hecht
- Privaat goed: rivaliteit en uitsluitbaarheid
- Clubgoederen: geen rivaliteit en uitsluitbaarheid
- Commons: rivaliteit en geen uitsluitbaarheid
2
, - Samuelson-regel: “MK=MO efficiëntie regel die opgaat voor private goederen is niet
van toepassing op publieke goederen”. De Samuelson-regel kijkt naar alle individuen
samen: er moeten zoveel publieke goederen verstrekt worden dat de MK kleiner of
gelijk is aan de som van marginale bereidheden tot betalen.
- MBB: Marginale bereidheid tot betalen of maatschappelijke bereidheid tot betalen
- Maatschappelijke bereidheid tot betalen: de som van individuele bereidheden
- Lindahl prijzen: een prijs op maat per persoon, want bij publieke goederen
consumeert iedereen hetzelfde (bv vuurwerk show) maar waardeert iedereen de
goederen anders.
- Vrijbuitersprobleem: problemen door foutieve informatie, verkeerde
voorkeursrevelatie, of sociaal parasiteren.
- Onder/over-revelering: kost en welvaartswinst hangen af van uitgedrukte
voorkeuren, mensen kunnen dus liegen. Als iedereen eigenbelang nastreeft en liegt
zal men uiteindelijk toch een inefficiënt resultaat bekomen. (Vb. sl 22, 24)
- Tragedy of the commons: door nastreven van eigenbelang zullen niet uitsluitbare
maar rivale goederen verdwijnen. Gevolg van rationeel gedrag.
- VCM spel: voluntary contribution mechanism, spel waarbij niet-cooperatie
voordeliger uitkomt dan cooperatie: elk individu heeft er individueel belang bij te
’tricheren’
- Groves-Clarck mechanisme: effect van mijn antwoord (revelering) verbinden met
mijn bijdrage om foute reveleringingen te verrekenen. Mechanisme waarbij niemand
er belang bij heeft te liegen. (grafiek niet duidelijk)
Topic 1.3 Externaliteiten
- Externaliteiten: positief/negatief gevolg van consumptie of productie die niet in de
marktprijs vervat zitten. Dit is een marktfaling omdat. De invididuele rationaliteit niet
samenvalt met de collectieve rationaliteit. Wanneer eerste welvaartstheorema niet
opgaat. Tragedy of the commons, overbevissing, is ook een negatieve externaliteit.
- SMK = sociale marginale kost (= MMK: marginale maatschappelijke kost), dit omvat
de MK en de ME.
- Positieve/negatieve externaliteit van productie: het verschuiven van de
aanbodscurve (M(M)K)
- Positieve/negatieve externaliteit van consumptie: het verschuiven van de
vraagcurve (M(M)B)
- Sociaal efficiënte output = het outputniveau waarbij de externaliteite verrekend zijn
- Horizontale spill-overs: voorbeeld van belastingen, effect van regio’s op elkaar.
- Verticale spill-overs: voorbeeld van belastingen, kost van belasting geheven door
egio’s wordt onderschat: regio’s delen eenzelfde belastbare basis met de federale
overheid. Belastingsbasis van de federale overheid wordt uitgehold.
- Ronald Coase: “Enige oplossing tegen externaliteiten (en dus tragedy of the
commons) is privatiseren of reguleren!” In het Coase-theorema maakt het niet uit
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper larspeeters1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
