Het beschreven boek is niet correct, deze samenvatting is gebaseerd op slides, voorbeelden in de les en het boek levenslooppsychologie van Maite Mallentjer. Ben zelf de 1ste keer geslaagd aan deze samenvatting. Het in ingedeeld op kleur, met paarse tekst als voorbeeldjes.
Kern Gen
= stuk op DNA streng dat verantwoordelijk is voor 1 kenmerk
+- 25 duizend genen
DNA = verzameling DNA-basenparen in een bepaalde zygote
= grondplan
= dubbele helix/wentel trap Zygote
(zijn verbonden) = nieuwe cel gevormd door bevruchtingsproces
= 1ste cel
Chromosoom verdubbeld zich door splitsing
= opgerold DNA
Gameten
= beschermt door tweeparen te hebben = geslachtscel moeder & vader (zaad -en eicel)
vormt een nieuwe cel tijdens de bevruchting
= 46 chromosomen
1 v/d vrouw
23 paren
XX 1 v/d man
23ste paar is speciaal
Vrouwen: XX
Mannen: XY
Mankeert 1 “been”, ze missen een stukje chromosoom
Kwetsbaarder, want hebben geen tweede paar
= verzameling van genen
Homozygote Heterozygote
- Bevat 2 dezelfde genen - Bevat 2 verschillende genen
(1 gen is dominant)
Bv. 2 allelen voor blauwe ogen Bv. 1 allel voor blauwe ogen & 1 voor bruine
Meerlingen
Monozygotische tweeling
= Zijn genetisch identiek en ontstaan uit 1 bevruchte eicel, die is gesplitst
zelfde geslacht
Dizygotische tweeling
1
,= Zijn verwekt doordat 2 afzonderlijke eicellen ongeveer gelijktijdig bevrucht worden door 2
afzonderlijke zaadcellen
Zaadcel bepaald geslacht van het kind
Basis erfelijkheid
Dominante eigenschap Fenotype
= kenmerk dat tot uiting komt = wat verschijnt, kenmerk dat tot uiting komt
Recessieve eigenschap Homozygote
= kenmerk dat niet tot uiting komt = Genotype & Fenotype komen overeen
Genotype Heterozygote
= Hoe je genetisch materiaal is = Genotype & Fenotype komen niet overeen
Autosomale chromosomen Polygenetische overerving
= Eerste 22 chromosomenparen = combinatie van meerder genenparen is verantwoordelijk
voor de productie van en specifieke eigenschap
Reactierange
X-gebonden genen
= welke mate de eigenschap tot uiting komt
= recessieve genen die zich alleen op het X-chromosoom
als gevolg van omgevingsinvloeden
bevinden
Bv. Allergie aan bijensteek, maar nooit
sommige eigenschappen bepaald door combinatie van
Gestoken worden. Hierdoor ontwikkelt
genen (niet 1 dominant)
De allergie zich niet verder
Bv. Bloedgroep AB, 2 verschillende kleuren ogen
Afwijkingen
1. Genafwijkingen (monogenische)
afwijking door mutaties (splitsingen)
mens heeft 6 à 8
Autosomaal dominante afwijking
1 exemplaar van het afwijkende gen is voldoende om tot uiting te komen
meestal kleine aandoening (behalve ziekte van Huntington)
kind 50% kans op overerving r r
minstens 1 ouder met deze
eigenschap r rr rr
R= aangetast gen R Rr Rr
Drager
Autosomale recessieve afwijking
enkel tot expressie door overerving van aangetast gen van de moeder en hetzelfde
aangetaste gen v/d vader
als 1 ouder het heeft wordt het soms doorgegeven r r
Ataxie van Friedrich r rr rr
r = aangetast gen
R Rr Rr
2
, Drager, maar geen uiting
(1 ouder heeft gen)
Dominant X-gebonden afwijking
mannen geven het door aan al hun dochters
zelden ernstige aandoening
Bv. Hypofosfatemische rachitis, ziekte van Alport
Recessief X-gebonden afwijking
vooral bij jongens ( erven slechts 1 X-chromosoom)
dochters zijn dragers
een man met dergelijk gen draagt het nooit over op zonen
Bv. Kleurenblindheid rood/groen, spierdystrofie van Duchenne
2. Afwijkingen waarbij meer dan 1 gen is betrokken
fysieke beschadiging door slijtage, toevallige gebeurtenissen of bij celdeling
verandering in DNA zonder aantoonbare redenen zijn ‘spontane mutaties’
afwijking in aantal chromosomen of in structuren
3. Afwijkingen in de structuur van chromosomen
Deletie:
(er ontbreekt een stuk)
Duplicatie:
(een stukje wordt gedupliceerd)
Inversie:
(een stukje staat omgekeerd)
Translocatie:
(2 stukjes wisselen van plaats)
Insertie:
(een stuk is van plaats veranderd)
4. Multifactoriële aandoeningen
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper janavaes. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,49. Je zit daarna nergens aan vast.