LESVOORBEREIDING 1:
NAAM: / CYCLUS/LEERJAAR: 2e cyclus/4de leerjaar
LEERGEBIED/ Rooms-Katholieke LEERDOMEIN/ Openkomen voor symboliek,
ONTWIKKELVELD(EN): godsdienst ONTWIKKELTHEMA’S: geloofstaal, rituelen, vieringen
LESONDERWERP: DE UITTOCHT UIT EGYPTE
BEGINSITUATIE
Organisatie:
- De leerlingen zitten in een kring op de voorziene kussentjes.
Voorkennis:
Dit is de derde les binnen het leerplanthema.
De leerlingen kennen het verhaal over de geboorte van Mozes en de oproep van God om het volk te bevrijden.
Leerlingspecifieke gegevens: /
SITUERING IN HET LEERPLAN EN DE LEERGEBIEDOVERSCHRIJDENDE EINDTERMEN
Leerplan Rooms-katholieke godsdienst voor het lager onderwijs in Vlaanderen:
- Verhalenreeks uit de Bijbel. Jozef - Mozes
ZiLL:
RKlg2 Komen tot communicatie op levensbeschouwelijk, religieus en/of godsdienstig vlak, verbaal of niet-verbaal
→ Verkennen en aanknopingspunten zoeken in de eigen leef- en belevingswereld: contact maken met,
stilstaan bij, voelen, ruiken, horen, aanvoelen, meevoelen, zien, luisteren, lezen, in zich opnemen,
herkennen, bewust worden, bespreken met elkaar
→ Verdiepen: ontdekken, zich inleven in, gevoelig worden voor, kennis maken, aandacht opbrengen, het
nieuwe laten doordringen, in gesprek gaan, confronteren, zich laten interpelleren, begrijpen, vergelijken,
verschillen zien, zich een beeld vormen, voorbeelden geven, taal vinden om zich uit te drukken, zich een
basistaal eigen maken, lichamelijk ervaren van diepere betekenissen, gevoelig zijn voor symbolen
→ Verwerken: participeren, zich identificeren met, waarderen, bevragen, betekenis verlenen aan, erkennen,
inzien, beseffen, kunnen hanteren, toepassen op het eigen leven
RKlg3 In Bijbelverhalen, geloofsverhalen, geloofsbeelden en rituelen op het spoor komen wat christenen
beluisteren als Gods woord voor mensen vandaag. Het eigen verhaal hiermee verbinden
→ Levensbeschouwelijke elementen uit de actualiteit, eigen leven of omgeving herkennen in de Bijbel
→ In beelden en woorden in de tekst ontdekken wie God wil zijn voor mensen
→ Nadenken over wat het verhaal, ritueel of geloofsbeeld met het eigen leven te maken heeft
→ Geloofsverhalen actualiseren.
RKgs2 Openkomen voor de betekenis(sen) van en zich laten inspireren door Jezusbeelden, godsbeelden, Bijbel –
geloofsverhalen en andere levensbeschouwelijke verhalen
→ Tweede cyclus: Jozef, Mozes > De relatie kunnen zien tussen de onderwerpen die in de loop van het jaar
aan bod komen en aspecten ervan die in de verhalenreeks ter sprake komen
→ Tweede cyclus: Jozef, Mozes > Reflecteren op de betekenis van het verhaal voor mensen van vroeger en
nu en denken erover na hoe aspecten van de Bijbelse boodschap een invloed kunnen hebben op hun
eigen manier van denken, zijn en doen
→ Tweede cyclus: Jozef, Mozes > De tekst verstaan als uitdrukking van geloof, hoop en liefde, door te
ontdekken wat er gezegd wordt over de relatie tussen God en mens en tussen mens en wereld
SEiv1 Zich inleven in anderen, andere standpunten en situaties, zonder de eigen identiteit te verliezen
IKlg2 De eigen levensbeschouwelijke en spirituele kijk verruimen door in ontmoeting en in dialoog te treden met anderen
KERNDOEL
Kenvraag: Hoe verloopt het verhaal van de uittocht uit Egypte?
1. De leerlingen kunnen zich laten meeslepen in het verhaal.
2. De kinderen kunnen het verhaal van de uittocht uit Egypte en de doortocht door de Rode Zee navertellen.
3. De kinderen maken de link tussen het vluchten van Mozes en vluchtelingen vandaag.
,BRONNEN
Jeugdjournaal, N. (2018, 15 februari). Won Mjong en Won Jhok zijn gevlucht uit Noord-Korea [Video]. YouTube.
https://www.youtube.com/watch?v=1Usw1JSkky8&feature=youtu.be
Karrewiet. (2022a, februari 25). Ketnet. Ketnet.be.
https://www.ketnet.be/themas/karrewiet/wereld/tienduizenden-oekrainers-zijn-op-de-vlucht-voor-het-geweld-in-hu
Karrewiet. (2022b, maart 14). Ketnet. Ketnet.be.
https://www.ketnet.be/themas/karrewiet/rusland-oekraine/een-oekraiense-klasgenoot-dat-gaat-zo
Life.church. (2008). De Bijbel App voor kinderen (2.35) [Mobiele app]. App Store.
https://apps.apple.com/nl/app/de-bijbel-app-voor-kinderen/id668692393
Van Ketnet, K. (2019, 26 november). Salem vluchtte met zijn familie naar België [Video]. YouTube.
https://www.youtube.com/watch?v=OZcTN02PBi0&feature=youtu.be
Van Ketnet, K. (2021a, april 2). veel jongeren en kinderen uit Zuid-Amerika proberen naar de VS te vluchten [Video].
YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=4KaoLYRbdOA&feature=youtu.be
Van Ketnet, K. (2021b, mei 31). veel Congolezen vluchten naar Rwanda door een vulkaanuitbarsting [Video]. YouTube.
https://www.youtube.com/watch?v=pJUUgmxMOjw&feature=youtu.be
Van Ketnet, K. (2021c, augustus 12). Israr (13) moest vluchten uit Afghanistan, wat is daar aan de hand? [Video]. YouTube.
https://www.youtube.com/watch?v=xteFuw0Tq-M&feature=youtu.be
Wolde, E., & Schapendonk, J. (2002, 20 maart). De Uittocht – vluchten toen en nu. Radboud Reflects.
https://www.ru.nl/radboudreflects/terugblik/terugblik-2020/terugblik-2020/20-03-02-uittocht-vluchten-lezingen-
theoloog-ellen/
BIJLAGEN
o Krantenartikelen
o Prenten
, FASE 1: TERUGKOPPELING DE BRANDENDE STRUIK (ASSIMILATIE)
Concrete lesdoelen:
o De leerlingen kunnen prenten in de juiste volgorde plaatsen. Materiaal:
o De leerlingen kunnen het verhaal van Mozes en het mandje en de brandende struik o Prenten
navertellen aan de hand van prenten.
Werkvorm(en): instructievorm, opdrachtvorm Groeperingsvorm(en): klassikaal
LEERINHOUD:
Achtergrond voor de leerkracht:
Filmgragment: https://youtu.be/8BlOyJG1bxU
Leerinhoud voor de leerlingen:
Het verhaal: De Israëlieten werken als slaven voor de Farao. Ze zijn zo talrijk dat ze heel het land bevolken. De Farao is
hierdoor ongerust. Hij is bang dat wanneer er oorlog zou uitbreken, de Israëlieten hem kunnen verslaan. Hij denkt na en komt
op een idee om hen in aantal te verminderen. Zijn wil is wet en hij beveelt om alle pasgeboren jongetjes van de Israëlieten te
doden door ze in de Nijl te laten gooien. De jongens moeten verdrinken, maar de meisjes mogen blijven leven. In een
Israëlitisch gezin wordt een jongetje geboren. Zijn mama houdt hem maanden verborgen, want ze wil niet dat hij gedood
wordt. Op het moment dat ze hem niet langer kan verbergen, verzint ze een plan. Ze neemt een rieten mandje, legt haar
zoontje erin en laat het drijven op de Nijl. Miriam, de oudste dochter, blijft stiekem bij haar broertje. Ze wil weten wat er met
hem gaat gebeuren. De dochter van de Farao neemt een bad in de Nijl. Ze ziet het mandje drijven en vraagt aan haar slavin
om dit uit het water te halen. De slavin gehoorzaamt, neemt het mandje en opent het. Twee oogjes staren haar aan en vullen
zich met traantjes. Dan begint het jongetje zeer hard te huilen. Ze wist dat het een kindje was van de Israëlieten. Miriam
hoort het gehuil en komt nieuwsgierig kijken. De slavin biedt aan om iemand te zoeken die goed voor het kindje kan zorgen.
Ze gaat vlug haar mama halen en brengt haar naar de prinses. De prinses vraagt aan haar om het kind op te voeden en de
jongen op een latere leeftijd naar het paleis te brengen. Ze geeft het kind de naam Mozes want dat betekent: uit het water
gehaald. Mozes groeit op in Egypte en ziet hoe de Israëlieten worden mishandeld. Hij doodt een Egyptenaar uit woede en
vlucht weg uit Egypte. Nu vindt hij rust en wordt hij schapenhouder. Op een dag wandelt Mozes met zijn schapen en klinkt er
opeens de stem van God uit een brandende struik. God geeft aan dat hij Mozes heeft gekozen om zijn volk uit Egypte te
bevrijden. Mozes gelooft niet dat hij dat kan, maar God belooft hem (op) te helpen. Mozes gooit op vraag van God zijn staf
neer. Deze verandert in een slang. Als Mozes de slang weer opraapt, wordt het gewoon weer zijn staf. Ook steekt Mozes zijn
hand in zijn mantel. Wanneer deze eruit komt, is die bedekt met zweren. Wanneer hij zijn hand terug in zijn mantel steekt, is
die volledig genezen. Mozes moet dit aan de Farao laten zien zodat die schrik krijgt en de Israëlieten hun vrijheid teruggeeft.
TIMING ONDERWIJSLEERACTIVITEITEN
(De leerkracht print op voorhand de prenten af.)
10’
De leerlingen gaan in een kring zitten.
De leerkracht toont prenten en de leerlingen moeten deze in de juiste volgorde leggen.
Hierna vertellen ze aan de hand van de prenten wat ze nog weten van het verhaal.
De leerkracht vult aan waar nodig.
, FASE 2: HET VERHAAL (ACCOMMODATIE)
Concrete lesdoelen:
Materiaal:
o De leerlingen kunnen zich in het verhaal en de personages inleven.
Het vertel materiaal
o De leerlingen kunnen verwonderd naar het verhaal luisteren.
Werkvorm(en): WOESTIJNZAKVERTELLING Groeperingsvorm(en): klassikaal
LEERINHOUD
Achtergrond voor de leerkracht:
Filmgragment:
https://youtu.be/3vQULLuUP0s
https://youtu.be/LGgeePp8LGo
Leerinhoud voor de leerlingen:
Het verhaal: God geeft de opdracht aan Mozes om de Israëlieten uit Egypte te bevrijden. De Farao wil dit niet en verbiedt hem
te vertrekken. Doordat er veel vreemde, onverklaarbare dingen gebeuren, laat de Farao het volk toch gaan. Mozes vertrekt
samen met de Israëlieten en ze trekken naar de woestijn. De Farao krijgt spijt van zijn beslissing en gaat met zijn leger achter
het volk aan. Uiteindelijk kan Mozes de Israëlieten laten ontsnappen door het water van de zee in 2 te delen. Zo ontstaat er
een pad waarlangs het volk kan vluchten. Achter hen komt het water zeer snel terug samen waardoor alle Egyptische soldaten
die hen achtervolgen, verdrinken. Het Israëlisch volk is gered en kan nu verder in vrijheid leven!
TIMING ONDERWIJSLEERACTIVITEITEN
De leerkracht verzamelt het volgende materiaal/voorwerpen:
MOZES DE ISRAËLIETEN DE FARAO
Wit mannetje Houten mannetjes
Ikzelf
DE SOLDATEN GOD WOESTIJN
Rode mannetjes Handen
20’
Zand
ZEE PLAGEN
Blauw vilt
Bordjes met de plagen op