Drie gelijkenissen uit verhaal Annemie (broer vermoord) en restorative justice:
(1) het staat neemt een conflict af
(2) Staat reageert reactief
(3) Staat reageert in heel ingewikkelde termen
Overzicht
1. De maatschappelijke context
2. Het concept
3. Programma’s
4. Beperkingen, uitdagingen en onbeantwoorde vragen
Inleiding
https://www.youtube.com/watch?v=loHUQc7vLho
Vraag: wat zouden jullie doen als jullie daar getuige van zijn?
Ontferm je u over slachtoffer of loop je achter dader aan?
o Minderheid loopt achter dader aan
Terwijl de staat achter de dader aanloopt!
Vreemd dat wij ons als samenleving minder ontfermen over de slachtoffers,
terwijl wij dat niet zo denken
Vanwaar komt dat? Van AR: sociaal contract met verplichtingen
Als er een duidelijke inbreuk is, dan mag de Staat u straffen = dat is de eerste incentive van
strafrechtsbedeling
o Wij kijken naar daders, niet naar slachtoffers
o Cf. getuigenis Annemie
(1) Zij was slachtoffer en had geen agency meer
Ze moest braaf zijn in de rechtbank, wachten, u inhouden etc.
(2) Annemie ging vrijwillig naar de SURB als slachtoffer
Slachtoffer wordt niet naar SURB geleid
o Ze moest zelf de rechtbank maar zoeken, aan haar lot
overgelaten
Toont aan dat staat zich niets aantrekt van slachtoffers
(3) Als je het volledige assisenproces etc. doorloopt daarna kan je niet
beginnen helen, niet iedereen heelt na zo’n proces.
Dat is een heel wereldvreemd proces
173
, Het is pas als je soms agency geeft aan slachtoffers, dat die kunnen
beginnen helen
o Dor bemiddeling ga je dat wel doen
MAAR ook familie van de dader zijn slachtoffers!!
o Heel veel stigma etc.
o Ook zij moeten geïnformeerd worden
dus samenleving kijkt naar de dader en gaat conflict uit handen van slachtoffer nemen
o Maar vanaf jaren 60 werkt dat niet meer
o We zien de crime raise: increase
Heel sterke curve in geweld etc.
o Hoewel we welvarender werden, bleef de criminaliteit toch stijgen
o De staat slaagde er niet in om recidivisme tegen te gaan
o Men begon meer en meer in te zien dat gevangenissen scholen werden voor criminelen
en dat dat criminaliteit in gvsmeer werd
In jaren 60: hippiebeweging tegen Vietnamoorlog
o Studenten die protesteren
o De politie reageert averechts, met geweld
o Heel het strafrechtelijk systeem komt onder druk te staan
Ook oliecrisis in 70
o Staat maakt enorm veel schulden
o Interesten beginnen te stijgen
o Staat verarmt, men moet beginnen privatiseren
In die context: als strafrechtsbedeling er niet in slaagt om criminaliteit in te tomen, begint men
zich vragen te stellen
1. De maatschappelijke context
Reacties op het nieuw sociaal verweer
Oud sociaal verweer:
Maatschappij moet preventief beschermd worden tegen criminele mensen die niet in staat zijn
zich aan het sociaal contract te houden
Maar gevaarlijk
o Cf. eugenetica, joden etc.: die mensen preventief uit maatschappij halen
Ook eerste keer nadenken over internering
o Mensen die geestesziek zijn moeten we uit maatsch halen
Nieuw sociaal verweer:
We moeten ons inderdaad beschermen tegen bepaalde mensen, maar het nieuwe aan het
sociaal verweer is dat we dat nu doen met respect voor de mensenrechten (vb. advocaat etc.)
o Maar ook dat is een illusie
o Nog altijd veel mensenrechtenschendingen
Vb. overbevolking in gevangenissen
174
, Periode vanaf eind jaren 1960:
Groeiend verzet tegen overgereglementeerde voorbeeldmaatschappij .
o Vb. tegen politie etc.
Ideaal van welvaarstaat weinig realistisch door economisch minder gunstig klimaat.
Beginselen klassieke strafrecht in gedrang:
Geloof in maakbaarheid van de samenleving (en resocialisatie) in vraag gesteld
o Als criminaliteit stijgt en recidive hoog is, waar zijn we dan mee bezig?
Vb. mensen komen slechter uit gevangenis
We geloven er niet meer in dat mensen kunnen verbeteren, dat ze maakbaar zijn
o Individualisering ~ grote beleidsvrijheid autoriteiten ~
legaliteitsbeginsel/proportionaliteitsbeginsel
Individualiseren van de straf
o Enorme toename strafbepalingen ~ SR primum remedium ~ subsidiariteitsbeginsel
Vroeger was SR ultimum remedium
Na WOII heeel veel strafbepalingen bijgekomen
Het strafrecht wordt geïnstrumentaliseerd
o Alternatieve vormen van bestraffing: net-widening (ook samengang justitie-HV)
Vb. ET, werkstraf etc.
Men gaat groter net over samenleving plaatsen en meer mensen
straffen dan ervoor
Vb. Garland – culture of control
We gaan naar punitieve samenleving
Jaren 60 en 70 problemen
Verschillende stromingen die zeggen dat het niet meer klopt: zie hieronder:
175
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper samcrimi. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.