Samenvatting
Samenvatting Levenswetenschappen Hoofdstuk 10: genetica mendel en daarna
- Instelling
- Universiteit Gent (UGent)
Samenvatting levenswetenschappen Hoofdstuk 10: genetica mendel en daarna
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 26 pagina's
Voorbeeld 3 van de 26 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
10. Genetica: Mendel en daarna10.1. De fundamenten van de genetica
- preformatietheorie: homonculus is reeds aanwezig in de zaadcel (Anton van
Leeuwenhoek)
- Lamarck’s theorie: veranderingen v somatische eigenschappen w doorgegeven aan de
nieuwe generatie
- Darwin’s pangenesis concept: in alle cellen werden deeltjes gevormd (gemulles,
plastitudes of pangenen) → naar bloed → voortplantingsorganen → in
voortplantingscellen
→ “Lamarckiaans” → geen kennis over erfelijkheidsmechanismen
→ Pangenesis: somatische variaties in kwaliteit & kwantiteit v pangenen
vastgelegd
→ bevruchting = versmelting/vermenging v geslachtscellen &
pangenen
→ Lamarckiaans → tegenwind in 20e eeuw dr Mendeliaanse genetici
→ 1930: Moderne Synthese (populatiegenetica) → Neodarwinisme
- kiemplasmatheorie: onderscheid tssn “kiemplasma” en “soma”
→ kiemplasma = 1 continue lijn sinds begin v leven: na elke bevruchting (n) →
kiemplasma
(germline) (2n) → geslachtscellen (n) & lichaam (soma) (2n)
→ kiemplasma (2n) = erfelijk materiaal voor volgende generatie & vormt
geslachtscellen na
meiose → variatie
→ mutaties in kiemplasma worden doorgegeven, niet die in soma
→ kiemplasma & gameten = continue lijn, soma = tijdelijke fase v seks. vplt.
→ tegenspraak met pangenesis concept (= erfelijke info wordt gevormd in
soma)
→ August Weissman was tegen overerving van verworven kenmerken
→ experiment met muizen: 68 muizen & 901 nakomelingen → 5 generaties de
staart
afsnijden → “verworven” eigenschap werd niet doorgegeven
- studies over overerving op dieren & planten (landbouw)
- 19e eeuw → Gregor Mendel: sierplantenteelt gebruiken voor experimenten over
erfelijkheid
→ inzichten werden eerst door wetenschappers als larie beschouwd
10.1.1. Plantentelers toonden aan dat beide ouders in gelijke mate bijdragen in de
overerving
- planten voor genetica
→ groot #nakomelingen in een korte generatietijd
→ 1 individu zowel mannelijk als vrouwelijk → meerdere manieren van
voortplanten
→ kruisen van planten is gemakkelijk onder controle te houden
→ penseel om pollen aan te brengen
→ schaartje om helmknoppen weg te halen (geen zelfbevruchting)
- Mendel gebruikte studies van Josef Gottlieb Kölreuter (18e eeuw)
1
, → afstamming van reciproke kruisingen
→ kruisen van planten met bepaalde eigenschappen naargelang het
geslacht
→ witte bloed (vr.) & rode bloem (man.) en omgekeerd
→ resultaat: beide planten dragen in gelijke mate, onafhankelijk bij tot
afstammeling
= concept van gelijkmatige parentale bijdrage
→ nog onduidelijk wat ouderlijke planten aan nageslacht doorgeven
→ concept van vermenging van overerfbare eigenschappen
→ blauwe bloem + rode bloem = paarse bloem (vermenging)
→ genetische vermengingstheorie
→ niet meer te scheiden (≈ verf)
10.1.2. Mendel introduceerde nieuwe methoden over overerving
- Mendel (19e eeuw)
→ Oostenrijkse monnik, geen academisch wetenschapper
→ geen diploma v lesgever → studies (elke wetenschap) unief van Wenen
→ multidisciplinaire achtergrond → bijdrage bij studie van erfelijkheid
(wiskunde)
→ fundamenten van overerving in 9 jaar vastgelegd, eerst publieke
voordracht & dan
een publicatie (120 bibliotheken & 40 kopieën naar lln)
→ eerst onopgemerkt & miskend → biologen geloofden niet in wiskundige
bewijs
→ Darwin geloofde ook niet terwijl hij gelijkaardige experimenten
(leeuwebekjes)
deed met dezelfde bevindingen maar miste inzicht dus geloofde in
vermengingstheorie
→ Mendel geloofde in “genera” maar geloofde ook dat dr kruising soorten
“hybriden”
konden ontstaan
→ weten hoe nieuwe soorten uit hybriden ontstonden
→ in traditie van bloemenkwekers te werk gaan → stabiele
eigenschappen
→ eig. gingen weg in F1 en kwamen terug in F2 (↔
vermeningstheorie)
→ biologen geloofden hem niet → haalde slechtste cijfers in dit vak → 30j
ongeloof!
→ 1900: meiose beschreven → Mendel zijn werk werd belangrijk door
onafhankelijk
experimenteel werk van Hugo De Vries, Carl Corresn & Erich von Tschermak
(pltngenetici)
→ kruisingsexperimenten met kwantitatieve gegevens over
nakomelingen
→ citeerden afzonderlijk Mendels werk
→ chromosomen & meiose → fysische verklaring voor Mendels
resultaten
2
, 10.2. Mendels experimenten en de wetten van de overerving
- voor meiose → door zijn methodologie
→ voorbereiding, keuze v experimentele materiaal, goeie uitvoering +
verwerking &
juiste interpretatie
- wiskundig deductieve werkwijze → experimenten om wiskundige werkelijkheid
te toetsen
aan experimentele werkelijkheid
- inductieve redenering → vanuit experimentele gegevens een algemeen
theoretisch kader
→ meestal in de natuurwetenschappen
10.2.1. Mendel ontwierp een grondig doordacht onderzoeksplan
- groene erwt (Pisum sativum) → eenvoud, gemak van controleren van bestuiving &
beschikbaarheid van variëteiten met verschillende eig. v/e kenmerk
→ controleerde de bevruchting met penseeltje
→ hermafrodiet (1-huizig)
- erfelijke kenmerken & eigenschappen identificeren
→ kenmerk/character → observeerbaar aspect (kleur)
→ eigenschap/trait → vorm van een kenmerk → witte kleur
→ overerfbare eigenschap van een kenmerk → van ouder naar nakomeling
- 7 kenmerken & bestudeerde van elk 2 duidelijk contrasterende eigenschappen
→ vorm van zaad (glad/gerimpeld), kleur van zaad (groen/geel), kleur van
bloem
(paars/wit), vorm van de peul (opgeblazen/plat), kleur van de peul (groen/geel),
plaatsing van de bloem (axiaal/terminaal) en hoogte van de plant (lang/kort)
→ voorouders zijn kweekvast (true-breeding) → standvastig over
generaties
→ erwten witte bloem onderling → enkel witte bloemen in volgende
generaties
- isoleerde stammen dr herhaalde inkruising & selectie dr onderlinge kruising van
identieken/zelfbevruchting en voor het onderzoek aan te gaan zorgen dat kweekvast zijn
→ daarna: pollen van 1 bloem op vrouwelijke waar stampers weggeknipt
zijn
→ pollendonor & ontvanger = P (parentes)
→ zaden gevormd & geoogst & gezaaid
→ nieuwe planten van 1e generatie = F1 (fillii 1)
→ eig van elke F1 plant onderzoeken, voor de 7 kenmerken
monohybride
kruisingen → frequentie van eigenschappen noteren
→ soms F1 zelfbevruchting & 2e generatie → F2 → frequentie
noteren
- goed georganiseerd wetenschappelijk plan → veel kwantitatieve gegevens
(nieuw in
biologie) → analyse v getallen: vaste relatieve verhoudingen tssn overerving v
eig. v. kenm.
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper FarmaseutBiochemist. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 73918 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen