Dit is een samenvatting van het van oncologische behandeling aan de Hanzehogeschool in Groningen voor de minor oncologie. Alle hoorcolleges zijn hier ook in verwerkt.
,Week 1 + 2: Kanker, diagnostiek en stadiëring
1900: Kanker op plek 17 op ranglijst doodsoorzaken.
tuberculose/infectieziekten waren een groter probleem, door antibiotica en
vaccinaties kwamen maligniteiten op de voorgrond.
Kanker ontstaat als gevolg van genetische veranderingen in lichaamscellen die
daardoor veranderen in tumorcellen.
NKR: Nederlandse Kankerregistratie, maakt het kankervraagstuk in NL inzichtelijk.
Meest voorkomende soorten kanker:
1. Huidkanker(nr. 2 bij man en vrouw)
2. Longkanker(nr. 3 bij man en vrouw), meeste doden
3. Borstkanker(nr. 1 bij vrouwen)
4. Prostaatkanker(nr. 1 bij mannen)
5. Darmkanker
De oorzaak van kanker is nog onbekend, maar exogene en endogene factoren
kunnen het risico op kanker beïnvloeden preventie is van groot belang.
- Primaire preventie: gericht op het voorkomen van het ontstaan.
- Secundaire preventie: gericht op het zo vroeg mogelijk ontdekken + adequate
behandeling.
- Tertiaire preventie: gericht om de gevolgen + eventuele tweede tumor te
beperken.
Exogene factoren: Roken, voeding, overgewicht, bewegen, alcohol, zonlicht,
beroepsrisico, geneesmiddelen, infecties, milieu.
Endogene factoren: Hormonale invloeden, genetische factoren(mutatie), gevolg
andere ziekten(hepatitis, levercirrose, Crohn).
Chemopreventie: De toediening van (genees)middelen, vitaminen of andere stoffen
met het doel het risico op kanker te verminderen/vertragen/herhaling te voorkomen.
Celdeling gaat in de volgende fasen:
- G0; rustfase
- G1; groeifase tot volwassenheid
- S; synthese DNA
- G2; groei tot rijpheid + fouten hersteld
- Mitose
Kanker: Verstoring in de evenwichtssituatie tussen celgroei en celdood.
Carcinogenese: Proces van ontstaan van kwaadaardige tumoren.
- Oncogenen: Gemuteerde variant van een “proto-oncogen”; met abnormale
activiteit ongecontroleerde celgroei.
- Amplificatie: Toename van kopieën van gen in de cel.
- Deletie: Afwijking in het gen waarbij genetisch materiaal afneemt.
- Insertie: Extra stukje gen.
- Tumorsuppressorgenen: Coderen eiwitten die een remmende invloed hebben
op de celgroei, onderdrukken hierdoor celdeling.
2
,Benigne tumor: Goedaardige tumor; goed ingekapseld en respecteert anatomische
begrenzingen, lipoom, fibroom.
Maligne tumor: Kwaadaardige tumor; verstoorde celdifferentiatie; metastasering,
Verschillende typen maligne tumoren:
- Carcinoom: Tumor ontstaan uit epitheelcellen(huid, binnenkant darm + luchtweg)
- Plaveiselcelcarcinoom; plaveiselcellen
- Adenocarcinoom; klierweefsel.
- Sarcoom: Ontstaan uit steun- en bindweefsel van het lichaam
- Hematologische maligniteiten: Maligniteiten van de bloedbereidende organen
en lymfeklieren; leukemie, multipel myeloom.
Hematogene metastasering
- Vena porta / Lever poort ader(darmen/maag lever)
- Vena cava / Holle ader(lever / gonaden / nieren longen)
- Vena pulmonalis / Long ader
Diagnostiek: Proces van handelen dat leidt tot het onderkennen van het ziektebeeld
en de uitgebreidheid van het ziekteproces.
Stadiëring: Het bepalen hoe uitgebreid het ziekteproces is; waar vindt de tumor
plaats. Dit gaat via de TNM-classificatie:
- T: Grootte van de tumor
- N: Mate van aantasting regionale lymfeklieren
- M: Metastasen via de bloedbaan
De diagnostiek en stadiëring samen bepalen de prognose + te geven behandeling.
Pathologisch onderzoek
- Cytologisch onderzoek: Microscopisch onderzoek van losse cellen dmv
pleuravocht, uitstrijkje, beenmergpunctie.
- Histologisch onderzoek biopten: Klein stukje nemen als biopt/weefsel; huidbiopt,
bronchusbiopt, incisiebiopt met fysiologisch zout in paraffine.
- Histologisch onderzoek operatiepreperaten: Om een nauwkeurige diagnose te
stellen, stadiëring te bepalen en te bepalen of de snijranden van het
operatiepreperaat vrij zijn van tumor.
- Moleculaire pathologie: DNA/RNA uit tumorcellen wordt geïsoleerd en onderzoek
gedaan naar genetische veranderingen in de tumor, welke doelwit zijn voor
behandeling targeted therapie.
- Whole genome sequencing: Het gehele tumor-DNA wordt in 1x in kaart gebracht
met alle mogelijke informatie.
Radiologische diagnostiek
- Röntgenfoto
- Röntgenfoto na inbrengen contrast: Contrast bevattende vloeistof ingebracht, wat
op een foto zichtbaar wordt. Maag-darm kanaal moet vaak gespoeld worden.
- CT-scan: Röntgenbuis - + detectiesysteem draaien rondom patiënt waardoor
dwarsdoorsnede wordt gemaakt. Vaak contrastmiddel ingespoten.
- MRI: Magnetic resonance imaging, gebruik gemaakt van atoomkernen. Door het
sterke magneetveld geen metalen voorwerpen in de scan.
3
, - Echografie: Geluidsgolven worden afgegeven die terugkaatsen en worden
afgebeeld.
Nucleair geneeskundig onderzoek: Patiënt krijgt een radioactief isotoop
toegediend waarna met een gammacamera opnamen worden gemaakt om te zien
waar dit materiaal zich heeft opgehoopt.
- Skeletscintigrafie/Botscan: Ophoping radioactieve stof kan duiden op metastasen.
- Sentinel node-procedure: Schildwachtklier wordt verwijderd.
- PET-onderzoek: Stofwisselingsprocessen in het lichaam worden zichtbaar gemaakt
door via een infuus radioactieve stoffen toe te dienen.
- Klinisch-chemisch onderzoek: Analyse van bloed of serum.
- Algemeen bloedonderzoek: Analyse samenstelling bloed + onderzoek van
elektrolyten.
- Tumormarkers: Bij bepalen stadiëring of na de kankerbehandeling.
- Enzymen: Aanwezigheid of verhoogde enzymspiegels kunnen wijzen op een
kwaadaardige tumor.
Performance status: Vitaliteit + mate van klachten die het gedrag van een patiënt
beïnvloeden. Biedt voorspelling of een patiënt de behandeling aankan.
Vb; KPS: 0-100 schaal, 0 is overleden, 100 is niet ziek.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper femkepauzenga. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.
