Dit document bevat de leerstof van het vak Justitieel Welzijnswerk gegeven aan de PXL hogeschool. De info in de samenvatting komt uit PowerPoints die gebruikt werden in de les en eigen notities.
- “Oog om oog, tand om tand” (wel enkel bij slagen en verwondingen)
Ontwikkeling publiek strafrecht
Verlichting
- Legaliteitsbeginsel
- Subsidiariteitsbeginsel
- Proportionaliteitsbeginsel (Straffen moeten in proportie zijn met daad)
- Rechten van verdediging
Publiek strafrecht
- Monopoly strafrecht ligt bij de overheid, zij geven de straffen
- Parket komt tussen
- België is zo geregeld
1
,Privaat strafrecht
- bloedwraak
- je legt de bevoegdheid om te sanctioneren bij jezelf (eremoorden)
- Parket komt niet tussen
- Kanun = bloedwraak = wettelijk
- Mag niet in België
- Albanië doet dit (Tom Waes is hier geweest)
Het huidige Belgische strafrecht
- Strafwetboek: beïnvloed door Verlichting
- Wetboek van Strafvordering
- 1998: grote hervormingen (Dutroux)
o Wet Franchimont
Bv. zowel de verdachte als SO en hun nabestaanden kunnen het
strafdossier inkijken
o Octopusakkoord
Bv. grote politiehervorming: geïntegreerde politiedienst gestructureerd op
twee niveaus (lokale en federale politie
Recente en toekomstige vernieuwingen
- Potpourri II-wet: quick wins: oa.
o Guilty plea (van Amerika verdachte kan zichzelf schuldig verklaren in ruil voor
strafvermindering)
o Invoering van het ET als autonome straf
o Inperking nietigheid bij lichte vormgebreken
Commissies tot hervorming van het strafrecht en van het
strafprocesrecht => nieuw Strafwetboek en Wetboek van
strafvordering: fundamentelere wijzigingen
- Meer accuraatheid, coherentie en eenvoud brengen in het strafrecht
- Voor de minder ernstige strafrechtelijke inbreuken zijn de gevangenisstraf
of de vrijheidsbeperkende straf onder elektronisch toezicht niet langer de
maatstaf, maar het ultimum remedium
Nieuw strafwetboek (ingang 2025)
- Nieuwe misdrijven
o ‘Ecocide’ of het milieu ernstige en blijvende schade toebrengen op
grote schaal (vb: bomen kappen)
o Aanzetten tot zelfdoding
o Lijkschennis
o Beschikken over een verborgen compartiment in een auto om
illegale zaken te verstoppen
2
, o “Verheerlijken van terrorisme” (bv. op internet) => tot 15j GVS
“Gedeeltelijke toerekeningsvatbaarheid”: een ‘behandeling
onder vrijheidsberoving’ wordt voorzien die minder lang is
dan de gevangenisstraf op hetzelfde niveau
Discriminatie wordt voor alle misdrijven een verzwarende
omstandigheid
1. Indien je straf 5 jaar is, maar er komt bijvoorbeeld
discriminatie ter sprake dan kan je straf verhoogd
worden
Acht Strafniveaus
- Niveau 1 lichtste straffen - niveau 8 zwaarste straffen
- Een hoger strafniveau betekent een verhoging van de minimale en
maximale straffen
- Opdeling van overtredingen, wanbedrijven en misdaden wordt afgeschaft
- Assisenzaken = alles waar 5 jaar of meer voor gestraft kan worden, maar
in praktijk is dit niet zo omdat assisen veel geld kost (jury, opleiding, klein
verlet,…)
o Men gaat correctionaliseren men gaat van een misdaad een
wanbedrijf maken om dit voor de correctionele rechtbank te laten
komen (vb: diefstal met braak)
Kan alleen als er verzachtende omstandigheden zijn (vb:
blanco strafblad, moeilijke jeugd,…)
1.3. Waarom moeten misdrijven bestraft worden?
Sanctionering kan verschillende functies hebben (Examen: leg functie
werkstraf uit, wat is de functie van herstel, functie geven en kunnen zeggen welke
sanctie het is,…)
- Vergelding (repressief)
- Verzoening (bemiddeling tussen slachtoffer en dader (kan niet tegen wil
in))
- Herstel : (schade herstellen, link met samenleving herstellen, werkstraf,
bemiddeling tussen slachtoffer en dader om relatie te herstellen)
- Afschrikking (boete, gevangenis,… In Jakarta doden ze drugsdealers aan een kraan
in de straat waar ze drugs verkocht hebben)
- Beveiliging van de SL (iemand achter slot en grendel zeten, rijbewijs
intrekken,…)
- Resocialisatie (werkstraf, enkelband)
- SL bepaalt welke functies doorwegen obv heersende theorie(ën) door te
stemmen op partijen (sommige partijen zijn voor zwaardere straffen)
3
, 1.4. Huidige uitdagingen in het strafrechtsysteem
- Informatisering van justitie
- Overbevolking in gevangenissen
- Net-widening (net verbreden om zoveel mogelijk visjes te vangen meer
zaken strafbaar stellen wil zeggen dat je meer mensen in het
strafrechtsysteem krijgt)
- Personeelstekorten en besparingen
- Globalisering
- Onbegrip bij de bevolking over strafproces, strafmaat & “straffeloosheid”
o Idee van straffeloosheid
Bakelmans (Julie van Espen) was op vrije voeten na verkrachting
omdat dit niet anders kon. Hij ging in beroep waardoor ze hem niet
in de gevangenis konden houden. Enkel bij vluchtgevaar kan je
iemand onmiddellijk aanhouden.
2. Bronnen van het strafrecht
Internationaal recht
- De grondwet is bij ons het belangrijkste
- Internationale bronnen staan boven de grondwet
- Mensenrechten
o EVRM
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper charlottekaes99. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
