Samenvatting
Samenvatting spraak- en taalvaardigheden
- Instelling
- Universiteit Gent (UGent)
Samenvatting van de volledige lessenreeks spraak- en taalvaardigheden
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 32 pagina's
Voorbeeld 4 van de 32 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
SPRAAK- EN TAALVAARDIGHEIDStem en stemhygiëne
Functies van de larynx = strottenhoofd
• Begeleiden/controleren airflow
o Stoornis: respiratoire problemen
• Protectie van luchtwegen
o Stoornis: dysfagie = slikstoornis
• Productie van stemgeluid
o Stoornis: stembandstoornis, heesheid, afonie = geen stem, tremor = beven …
Anatomie van de larynx
• Omgeven door schildkraakbeen
• Daaronder ringkraakbeen
• Spieren die alles naar boven/beneden trekken
• Stemplooien = wit
o Ademen: lucht naar binnen dus stemplooien OPEN
o Praten: stemplooien DICHT
• Aryepiglottic folds: zorgt dat je een drukopbouw kan hebben (iets opheffen, kind baren)
Onderzoek van de larynx ➔ multidisciplinair
• NKO-onderzoek
o Indirecte laryngoscopie
o Flexibele & rigide endoscopie
o Videostroboscopisch onderzoek
o Directe laryngoscopie
Symptomen van stemstoornis
• Kwaliteitsveranderingen
o Heesheid
o Afonie
o Tremor
o Zwakte
o Timbreverandering
• Toonhoogteveranderingen
o Lagere/hogere stem
o Moeilijk om hoge tonen te treffen
• Intensiteitsveranderingen
o Minder draagkracht
• Subjectieve gewaarwording
o Pijn
o Prikkelgevoel
o Slijmvorming
Stemband noduli of zang/stemknobbeltjes
• Aan beide kanten
• Epitheelreacties door verkeerd stemgebruik of stemmisbruik
• Mucosale of fibreuze letseltjes
, o 1-4 mm (symmetrisch) thv anterieure 1/3 van de ware stemband
• 3 fases:
o Gelokaliseerde roodheid met gedilateerde bloedvaten ➔ reversibel
o Jonge/onrijpe knobbeltjes ➔ reversibel
o Plaatselijke verdikking van hyalinisatie en fibrose ➔ IRreversibel
• Vnl bij kinderen en vrouwen met spreekberoep
• Symptomen:
o Heesheid
o Wilde lucht
o Keelpijn
o Globusgevoel
o Anamnese: stemmisbruik, verkeerd stemgebruik
• Verkeerd stemgebruik VS stemmisbruik
o Verkeerde techniek VS roepen, tieren, zingen
te hoog/luid
• Therapie:
o Stemhygiëne + logo
o Chirurgie ➔ kan mucosale wave aantasten
Stembandpoliep
• Roze of bloedkleurige poliep (sessiel of gepediculeerd)
• Meestal unilateraal ➔ aan 1 kant
• Na acute bovenste luchtweginfectie of hevig stemmisbruik
• Symptomen:
o Opvallende heesheid
o Daling van toonhoogte
o Voorkomen van stembreuken
o Diplofonie = verschillende trillingsfrequentie van stemplooien
• Therapie:
o Microchirurgische fonochirurgie
o Post-operatieve logo
Oedeem van Reinke
• Vochtaccumulatie in losmazig subepitheliaal weefsel (ruimte van Reinke) van stembanden
• Stembanden: oedemateus, floppy transparant
• Etiologisch:
o Roken ➔ logo heeft geen zin zonder rookstop
o Chronische infectie: bovenste luchtwegen
o Al dan niet gepaard met langdurig stemmisbruik
• Symptomen:
o Matig/ernstige heesheid
o Lage stem
o Prikkelgevoel
• Therapie:
o Rookstop en stemhygiëne
o Chirurgisch
Chronische laryngitis
• Chronische supperatieve infecties van bovenste en onderste luchtwegen
• Etiologie:
, o Roken
o Stemmisbruik
o Purulente ontsteking bovenste luchtwegen
o Misbruik van mondspoelingen
• Symptomen:
o Diffuus rode larynxmucosa
o Mucosale hyperplasie → chronische polypoiede laryngitis
o Heesheid
o Lage stem
o Valse stembandspraak
• Therapie:
o Medicamenteus:
▪ Antiflogistica
▪ Antibiotica
▪ Aerosol
▪ Inhalatie
o Relatieve stemrust
o Logo bij valse stembandspraak
Functionele stemstoornissen
• Hyperkinetische dysfonie
o Overmatige spanning tijdens fonatie
o Stem: hees, zwak, soms afoon, globusgevoel, soms keelpijn, valse stembandspraak
o Therapie: logopedisch + psychologisch
o MTD = muscel tension dysphonia
▪ Te grote spanning van spieren
▪ Gepaard met S van G R B A S I
• Hypokinetische dysfonie
o Verzwakte stemgeving met stemvermoeidheid
o Glottisinsufficiëntie
o Therapie: logopedisch + injectie stembanden
o Stemplooien sluiten onvoldoende
▪ Krachtverlies
▪ Zwakke stem
• Mutatie-falsetstem
o Habitueel gebruik van hoge tonen door volwassen mannen of adolescenten
o Normale larynx
o Stem: stembreuken, mist resonantie hoge stem
o Therapie: logo + evt psychotherapie
o Men blijft vasthangen aan kinderstem
• Verlengde mutatie
o Stem langer instabiel dan normaal (>1j)
o Normaal uitgegroeide larynx
o Stem: stembreuken
o Therapie: logopedisch
Risicofactoren
• Fysieke factoren:
o Leeftijd
o Allergieën en infecties
o Astma: stoffen in puffer drogen keel uit
, ▪ Hoesten: bloedvaatjes kunnen springen
o Reflux: als je ligt kan zuur in luchtpijp terecht komen
o Hormonale veranderingen: stem is kwetsbaarder tijdens bepaalde momenten in menstruele cyclus
+ menopauze
o Vermoeidheid
o Medicatie
o Roken: tast slijmvlieslaag aan, kanker aan stembanden
o Alcohol: tast slijmvlieslaag aan, kanker aan stembanden
o Cafeïne: droogt stembanden uit
Stemhygiëne
• Beperken van stembelasting en/of elimineren van onnodige steminspanningen
o Beperk het zingen in koor
o Zing niet in een onaangepaste tessituur
o Beperk de duur van conversaties
o Vermijden van groepsdiscussies
o Beperk de duur van voordrachten en telefoongesprekken (meer emotie in stem want
gesprekspartner ziet je niet)
o Beperk stembelasting bij verkoudheden en keelontstekingen
o Beperk het bespelen van blaasinstrumenten (veel kracht zetten → je gaat valse stembanden
gebruiken)
o Maak gebruik van vocale siësta’s
• Identificeren en elimineren van stemmisbruik
o Keelschrapen en prikkelhoest
o Roepen
o Boven achtergrondlawaai praten
o Fluisteren
o Stemimitaties
• Het gebruik van stemsparende hulpmiddelen
o Gebruik van Voice Intensity Controller → hoe luid spreek je?
o Gebruik van stemversterker → bv fluitje
o Gebruik van andere kleine hulpmiddelen
o Gebruik van luchtbevochtiger
• Het toepassen van logopedische stemtechnieken
o Logopedische therapietrouwheid
o Warm-up en cool-down stemoefeningen
o Spreek met aangepaste luidheid, toonhoogte en snelheid
o Hoofd bij het spreken rechtop
o Gebruik maken van een grote mondopening tijdens articulatie
• Het optimaliseren van algemene gezondheid
o Omgevingsfactoren:
▪ Vermijden van droog of rokerig of stofferig milieu
▪ Stoominhalatie
o Persoonsveranderingen
▪ Alcohol, cafeïne en sterke kruiden vermijden
▪ Regelmatig rust- en slaappatroon
▪ Onderdrukte emoties detecteren
▪ Vermijd knarsetanden
Ontspanning en ontspanningsmethodes
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper camilledecoster. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67474 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen