Samenvatting
Samenvatting taalontwikkeling
- Vak
- Taalontwikkeling
- Instelling
- Universiteit Gent (UGent)
Uitgebreide samenvatting van de lessenreeks taalontwikkeling
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 44 pagina's
Voorbeeld 4 van de 44 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
TAALONTWIKKELINGOORSPRONG KINDERTAAL
Ontwikkeling van moedertaal op jonge leeftijd en met hoge snelheid
• Opmerkelijk aangezien de complexiteit van taal
• Welke prikkels/mechanismen doen een kind een taal leren?
o Theoretische vraag! ➔ zie theoretische modellen
o Therapeutisch belangrijke vraag
▪ Wnr kind deze prikkels niet krijgt, kan hij een taalachterstand of taalontwikkelingsstoornis
ontwikkelen
Behavioristische visie ➔ operante conditionering
• Denkrichting in psychologie die gedragingen terugvoert op operante conditionering
• Bestudeert enkel uitwendig waarneembaar gedrag
• Al de rest gebeurt in een ‘black box’
• Gedragsequens = geheel van stimuli en respons
o Reflex
o Aangeleerd
•
• Generalisatie S’:
• Taal werd gezien als ‘een gedrag zoals een ander’
• Skinner
• ‘verbal behaviour’ = taalontwikkeling in termen van stimuli, responsen, beloningen en straffen
• Gebrabbel baby
o Baby’s hebben van nature een bewegingsdrang, ook met spieren van ademhaling en mond-keel-
kanaal
o Toevallige spierbewegingen ➔ geluid
o Enthousiasme van ouders motiveert baby om verder te doen
• Opzettelijke imitatie:
o geluidsproductie met een toevallige gelijkenis, hoe gebrekkig ook, met een uiting van de volwassene
+ enthousiasme ouders
• Nazeggen:
o S=moeder zegt iets ➔ R=kind zegt ongeveer na
o Blijk van genegenheid ➔ vaker nazeggen
• Woordenschatontwikkeling
o Generalisatie
o S’=kind ziet beeld hond + S=moeder zegt “hond” ➔ R=kind imiteert spraakgeluid als [ɔ]
o Blijk van genegenheid ➔ zo leert kind dat geluid “hond” bij beeld “hond” hoort
• Kritieken
1
, o Theorie voor proefdieren (rat in skinner box)
o Brown & Hanlow
▪ Tussenkomsten ouders ➔ reageren enthousiast als kind iets juist zegt
▪ Waarheidsgehalte ➔ ouders reageren positief als inhoud van boodschap klopt
• BV kind ziet een koe en zegt ‘oe oe’ ➔ ouders reageren positief
• Kijken vooral naar inhoud en niet zozeer naar juiste grammatica
▪ Niet voor correcte uitspaak, grammatica
o Creativiteit?
▪ Neologismen
▪ Rijmpjes
▪ Grammaticaliteitsoordeel
• Basisidee: belonend optreden goed gedrag
o Toepassingen logopedische therapie
• Sommige taaluitingen: eenvoudig aanleer mechanisme
Nativistische visie ➔ aangeboren voorkennis en vaardigheden
• Noam Chomsky
o Amerikaanse taalkundige (°1928)
o Hypothese universele grammatica
o “aangeboren taal” eigen aan de mens
o verklaart taalovereenkomsten
o Abstracte basisregels toepasbaar elke taal
▪
▪ Oppervlakkig maken de talen een transformatie, MAAR hebben wel een zelfde basis
• Argumenten pro
o Neuropsychologische uitrusting is universeel
▪ Alle mensen gelijk (uitz. hersenletsels)
▪ Fundamentele gelijkenis tussen talen
▪ Beschreven onder vorm universele grammatica
▪ Aangeboren taalvaardigheden
o Language acquisition device
▪ aangeboren
▪ Taal uiterst complex
▪ Kinderen leren in sneltempo
▪ ondanks aanvankelijk beperkte mentale mogelijkheden
o Lenneberg & Pinker
▪ Hebben programma van taalontwikkeling bestudeerd in verschillende talen
▪ Volgen zelfde ‘programma’ bij verschillende talen
▪
o Genie
2
, o Wolfskinderen
▪ Geen milieu-inbreng op taalgebied ➔ geen taalaanbod
• Vb. verwaarlozing
▪ Gevoelige periode
• < 6 jaar: redelijke kans op herstel
• > 6 jaar nooit volledig herstel
• // tweedetaalverwerving
• // hersenbeschadiging
• ➔ biologisch vastliggend tijdschema voor de ontplooiing van de aangeboren
taalgaven
▪ Neurologische verklaring
• Geboren met synaptische verbindingen in hersenen
• Nemen sterk toe na geboorte
• Zeer veel als ze heel jong zijn
• Vanaf 5j pruning ➔ synaptische verbindingen worden ongedaan gemaakt
o Gebeurt spontaan
o Gevolg van het niet activeren van de verbindingen
o Originaliteit en creativiteit grammatica ➔ contra argument behaviorisme
▪ Overgeneralisatie
▪
o Pidgintaal en creolisering
▪ Vereenvoudigde taal die ontstaat wnr mensen met verschillende moedertalen elkaar toch
proberen te begrijpen
▪ Optreden van taalsystematiek in en door een (paar) generatie(s) ➔ creolisering
o Erfelijke taaldefecten?
▪ Specific Language Impairment SLI
• Kinderen van ouders met SLI hebben grote kans om ook SLI te ontwikkelen
▪ Familiale voorgeschiedenis
• Categoriale perceptie – Patricia Kuhl
o Spraakklankcontrasten
o Continuüm van kunstspraakprikkels aan baby's aanbieden
▪ vb. langzaam overgaan van een typische (Engelse, gebrouwde) “r” naar een “l”
▪ Varianten systematisch wijzigen in gelijke stapjes
▪ gepercipieerd als twee reeksen van gelijke klanken waartussen abrupt (niet geleidelijk)
overgeschakeld wordt
▪ Baby’s merken en negeren zelfde onderscheiden
• Ze gaan plots van ene klank naar andere
• Horen eerst een r en dan plots een l
▪ Voor spraakklankcontrasten van alle talen
▪ ➔ aangeboren fonetisch-fonologische vaardigheid
o Experiment: aandacht
van baby meten ➔ veel
zuigen op fopspeen →
aandachtig
3
, o Toch geen fonetisch-fonologische vaardigheid???? ➔ auditieve zintuiglijke mogelijkheden
• Onderscheidingsvermogen klankcontrasten voor andere talen stopt op 1jaar
o Nativistische verklaring:
▪ Aangeboren klankkenmerkdetectoren sterven af
▪ Door gebrek aan stimulering
▪ Gevoelige periode
o Andere verklaring:
▪ Merken de irrelevante klankcontrasten wel nog op
▪ Reserveren de aandacht voor de relevante
• Native Language Magnet-theorie NLM – Kuhl
o Kinderen merken fonetische contrasten op uit alle talen ➔ aard van het gehoor
o Leerproces
▪ Door parentese
▪ Aanscherpen of vervagen van fonetische detectiegave
o
▪ Transitionele probabiliteit: sommige klankcombinaties komen vaker voor dan andere
▪ AV = akoestische verschillen
▪ Bepaalde AV die vaak voorkomen worden overschat
o
▪ BV rode bollen horen we als R en blauwe als L
o
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper camilledecoster. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53340 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen