Samenvatting
Samenvatting spraak- en oromyofunctionele stoornissen: articulatiestoornissen
Uitgebreide samenvatting van de volledige lessenreeks spraak- en oromyofunctionele stoornissen: articulatiestoornissen
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 24 pagina's
Voorbeeld 3 van de 24 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
SPRAAK- EN OROMYOFUNCTIONELE STOORNISSEN: ARTICULATIESTOORNISSENDyslalieën: articulatiestoornissen obv gewoontevorming of ontwikkelings-factoren
• synoniem: functionele articulatiestoornissen ➔ NU
Dysglossieën: articulatiestoornissen veroorzaakt door oraal-perifere afwijkingen bv. een te kort
tongriempje
• Tong heffen bij slikken en zuigen, spraakklanken ➔ tongriempje kan verankerd zijn tegen
mondbodem
• Hoe langer je hiermee loopt, hoe minder beweeglijk de tong
Dyspraxieën: stoornissen in het centraal programmeren van de spraakbewegingen
Dysartrieën: neurogene spraakproblemen: de uitvoering van de spraakbeweging is gestoord
Articulatiestoornis ➔ articulatiebeweging bij spraakklankproductie benadert de normale doelpositie
NIET
• BV tong gaat verkeerde kant uit, verkeerde lippositie, tanden op verkeerde plaats…
• Beschrijven vanuit auditief/ articulatorisch standpunt ➔ hoe klinkt het?
• Beschrijven vanuit kinesiologisch standpunt ➔ welke articulatiestructuren bereiken
doelpositie niet
Onderscheid
• Fonetische ontwikkeling: de vaardigheid om spraakklanken te produceren
o Motorisch!
o G/h-verwarring
o Rothacisme vibrans
• Fonologische ontwikkeling: het gebruik van klanken in betekenisvolle woorden
o Clustervereenvoudiging
o Gliding
o Ingaan op metalinguïstisch bewustzijn
▪ BV kind kan rrr gebruiken tijdens spelen MAAR zegt jood ipv rood
• ➔ verschillende behandelingen
Fonologische processen
• Syllabestructuurprocessen ➔ aantasting aan structuur van syllabe
o Weglating finale consonant (deu/deur)
o Clusterreductie (paat)/paard)
o Omissie onbeklemtoonde syllabe (vizi/televisie)
o Reduplicatie (keukeu/keuken)
• Assimilatieprocessen ➔ aanpassing aan naburige klanken ➔ articulatorisch makkelijker
o Regressieve assimilatie (blil/bril)
o Progressieve assimilatie (poploot)/potlood)
o Contactassimilatie (poklot)/potlood)
• Substitutieprocessen ➔ vervanging van klanken ➔ articulatorisch makkelijker
o Stopping (toep/soep) ➔ fricatief vervangen door explosief
o Fronting (soko/choco)
o Denasalisatie (deme/meme)
o Verwisseling liquidae (/r//l/, /w/,/j/)
• Minder frequente processen
o Metathesis (makser)/masker ➔ omwisselen van klanken
1
, o Coalescentie (stun/citroen) ➔ samenvoegen van distinctieve kenmerken
o Backing (kwe/twee)
• Deze processen zijn ok tot een bepaalde leeftijd
Etiologie
• Organische afwijkingen
o Te kort tongriempje, macroglossie (te grote tong), ontbrekende tanden, lip-kaak-
verhemeltespleet…
• Functionele belemmeringen
o Alles is anatomisch OK, maar kind heeft tijdens ontwikkeling een bepaalde gewoonte
gecreëerd waardoor klank niet juist wordt geproduceerd
o Interdentaliteit, addentaliteit
o Kan door imitatie van ouders
• Variabelen
o Chronologische leeftijd ➔ hoe ouder kind, hoe correcter
o Intelligentie en taal
o Culturele variabelen BV Spaans: lichte ad/interdentaliteit is normaal, afhankelijk van
setting
o Persoonlijkheid BV huig r is mooier
Variabelen
• Motorische vaardigheden BV lipkracht, hoe ouder hoe beter, ook schrijfvaardigheid,
zindelijkheid, kan het kind lopen…
• Orale structuren (anatomisch/fysiologisch)
• Ontwikkeling en gezondheid BV lange hospitalisatie: lichaam besteedt geen aandacht aan
articulatie en taal = achterstand
• Auditieve discriminatievaardigheden en geheugen ➔ kunnen discrimineren BV tussen p en b
• ➔ navragen in anamnese
Aard vd fouten tijdens fonetische ontwikkeling
• Omissies (tot 2-3j)
• Substituties (3-4j) ➔ kunnen moeilijke klank nog niet uitspreken, dus vervangen door andere
klank ➔ kind kan FONETISCH de klank niet vormen
• Distorsies (4-5j) ➔ proberen moeilijke klank uit te spreken, maar lukt nog niet helemaal
correct
• Addities (4-5j)
• ➔ Op deze leeftijd nog niet als stoornis gezien
Spraakverstaanbaarheid is ernstig gestoord bij fonologische stoornis BV ik zit op de koep (ipv stoep)
➔ leidt tot onverstaanbaarheid
Bij een fonetische stoornis blijft semantiek van het woord bewaard, distinctieve kenmerken blijven
gelijk ➔ BV ik zit op de stoep (met te slappe s) ➔ blijft verstaanbaar
Ontwikkeling van specifieke spraakklanken en hun verbindingen
• Normering bij 640 kinderen
• Tabel van Stes
o 75% VS 90% vd kinderen verwerven klank op specifieke leeftijd
o welke klanken en clusters moeten gekend zijn op welke leeftijd
o Wat wordt verwacht op welke leeftijd?
o Welke klank moet kind eerst verwerven in fonetische ontwikkeling?
2
, ▪ We volgen natuurlijke ontwikkeling in therapie
Normale articulatiebasis = gereedhouding vh articulatieapparaat voor klankuiting
➔ articulatiestructuren moeten reeds goedzitten bij articulatiebasis
• Lippen zonder spanning gesloten
• Tongpunt tegen processus alveolaris achter de bovensnijtanden
• Zijranden tong liggen tegen de binnenkant van de kiezen/steun tegen de druk van de
wangspieren
• Tong niet aangezogen tegen verhemelte (wel in rustpositie)
• Kiezen raken elkaar niet
• Articulatiebasis past zich aan aan de rusttoestand en primaire mondfuncties
• Afwijkingen rusttoestand en aanwezigheid van oromyofunctionele stoornis meestal
aanleiding tot afwijkingen normale articulatiebasis en afwijkende articulatie
Algemene articulatiestoornissen
• Het gebruik ve foutieve articulatiebasis
o Je moet exact weten op welk deel vh fonetisch proces je moet werken
o BV Wnr je tong al tijdens articulatiebasis tussen tanden zit, zal die ook zo zitten
tijdens articuleren
o Anamnese: zit kind voor tv met mond open, zijn er afwijkende mondgewoontes?,
• Foutieve articulatieplaats
o Plaats van afsluiting en/of vernauwing
▪ Te posterieur (meer keelspanning, minder orale resonantie,
stemstoornissen) ➔ ‘hot potato speech’
▪ Te anterieur (infantiel tongpersen, multipele interdentaliteit,…)
• Slappe articulatie
o Weinig beheersing van groot en klein mechanisme
• Gespannen articulatie
o Geen economische articulatie (spierbewegingen met teveel energieverbruik)
o Kan aanleiding geven tot stemstoornissen
o Hypotoon of hypertoon
Specifieke articulatiestoornissen
• Stoornissen van apico-alveolairen ➔ komt meest voor
o – /t//d//n/
o Sigmatismen
o Lambdacismen
o Rotacismen
• Stoornissen van bilabialen
• Stoornissen van labio-dentalen
• Stoornissen van palatalen
• Stoornissen van velaren
• Stoornissen van laryngalen
1. stoornissen van apico-alveolairen
• /t//d//n/: juiste vorming
o Tongpunt tegen bovenste alveole
o Tongranden sluiten aan
o Orale luchtstroom
o Explosief
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper camilledecoster. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 73918 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen