Samenvatting
Samenvatting stemstoornissen
- Vak
- Stemstoornissen
- Instelling
- Universiteit Gent (UGent)
Uitgebreide samenvatting van de volledige lessenreeks stemstoornissen
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 63 pagina's
Voorbeeld 4 van de 63 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
STEMSTOORNISSENDE ONTWIKKELING VD STEM DOOR HET LEVEN HEEN
1. DE ONTWIKKELING VD LARYNX EN STEM
Beïnvloedende factoren
• Groei van beenderen, spieren en kraakbeenderen
• Hormonen (vnl. andro- en oestrogenen) tijdens adolescentie
• Algemene gezondheidstoestand
• Stemgebruik
o Professioneel, vrijetijd
• Levensstijl
o Roken, alcohol, rustig…
• Omgeving
o Droog, stoffig, druk
• Psychologische status
• Culturele factoren
o Sociaal en familiaal stemgebruik
• Degeneratieve veranderingen
o Ademhaling, zenuwstelsel…
Eerste levensjaren
• Kinderlarynx ≠ miniatuur volwassen larynx!
• Kenmerken kinderlarynx
o Hoog in hals: onderkant cricoïd tussen C2-C3
o Trechtervorm
o Kleiner
• Geen geslachtsverschillen tot puberteit
• Kraakbeenderen: zacht en plooibaar
• Stemplooien
o Korter
o Minder spiermassa
• intrinsieke larynxspieren: 9-14% gewichtsmassa van volgroeide musculatuur
karakteristieken van kinderfonatie
• Geboorteschreeuw: start ademhaling
• Uitdrukken van toestand/emoties a.d.h.v. huilen, schreeuwen, …
o ! Geschreeuw gezond kind ≠ ziek kind
• Abnormale fonatie ➔ belangrijke diagnostische factor!
o Indicatie neurologische, respiratorische of structurele afwijkingen
o Afwezigheid prelinguïstische vocalisaties ➔ algemene ontwikkelingsachterstand, socio-
economische deprivatie, verwaarlozing
1
,Preverbale vocale ontwikkeling
Kinderjaren
• Daling larynx (tot C5)
• Toename biomechanische stabiliteit door ontwikkeling vocaal ligament en lamina propria
• Toename stemplooi SP-lengte (met 6,5 mm) en -massa
• Gevolg: ↓ fo
Invloeden op fonetogram
• Pathologie significante invloed
• Leeftijd: verschillend effect bij meisjes en jongens op vlak van performantie
• Meisjes: geleidelijke veranderingen
• Jongens: < 8 jaar vs. > 8 jaar
o Androgenen spelen rol in start mutatie
Adolescentie
• ↑ secretie androgenen/oestrogenen
o ↑ geslachtsverschillen: veranderingen in dimensies
vnl. bij jongens merkbaar
o Bv.: hoek thyroïd prepuberaal 120° → 90° bij mannen
(=adamsappel)
• Daling larynx tot C6
• : typische mutatiestem door
o Groei larynx: invloed op lengte SP en fo
o Histologische veranderingen lamina propria
o Androgenen veroorzaken onomkeerbare daling van fundamentele frequentie
Volwassenheid
• Volgroeiing larynx:
o
2
, • Grote interindividuele variatie in larynxgrootte ( > )
• Overige veranderingen t.g.v. veroudering:
o Verbening kraakbeenderen ( > )
o Daling efficiëntie glottisweerstand
▪ Afname in glottissluiting
▪ Onregelmatigheden in glottisoppervlakte
▪ Verstoring in collageenvezels
o Microscopische veranderingen in epitheel SP
o Verdunning elastische vezels van SP
o Involutie m. thyroarytenoideus
▪ Het terug normaal worden ve orgaan na een fysiologisch proces
o Daling neuromusculaire controle
o Verandering werking intrinsieke spieren
De ouder wordende stem
• Veroudering verschillende lichaamssystemen
o Vanaf 60-70 jaar erg merkbaar
o Invloed op stemproductie en –kwaliteit
o = Normale leeftijdsgebonden ontwikkeling
• Perceptueel akoestische kenmerken van de ouder wordende stem
o Veranderde toonhoogte (↑ bij ,↓ bij na menopauze)
o Ruwheid, heesheid, wilde lucht
o Trillend/onstabiel
•
o Bowing: niet enkel door veroudering
2. ONTWIKKELING VD LENGTE EN STRUCTUUR VD STEMPLOOIEN
Lengte en structuur SP
• Middelste laag lamina propria MLLP
• Diepe laag lamina propria DLLP
Structuur SP bij kinderen
• Squameuze epitheel: geen significante verschillen
• Lamina propria
o Zeer dik in vergelijking met SP-lengte
3
, o Vrij uniform in structuur
o Geen ligamentaire structuur
o immatuur ligamentum vocale tussen 1-4 jaar
▪ Differentiatie lagen rond 6-12 jaar
o Einde adolescentie: drielagige structuur lamina propria duidelijk
Structuur SP bij ouderen
• Zeer individueel verschillend
• Epitheel: geen belangrijke veranderingen
• Superficiële laag lamina propria SLLP: oedemateuze verandering
o Verdikking
o Afname densiteit fibroblasten, collageen en elastische vezels
• Middelste laag lamina propria MLLP
o Atrofie en daling sterkte elastische vezels
o Verdunning van laag en verlies contour
• Diepe laag lamina propria DLLP
o Collageenvezels dikker en denser → verdikking
• Histologische veranderingen
o
3. ONTWIKKELING VAN F0, VC EN MFT
Ontwikkeling fundamentele frequentie F0
• Toonhoogte = belangrijke leeftijdsindicator
• Kinderen: 340 – 470 Hz
o Vanaf 9 jaar eerste subtiele verschillen -
o Vanaf 11 jaar grotere verschillen:
•
Ontwikkeling vitale capaciteit VC
• Tot 10 jaar geen geslachtsverschillen
• Toename bij volwassenen
• Terugval bij ouderen
Ontwikkeling maximale fonatietijd MFT
• Toename tot volwassenheid
• Terugval bij ouderen (meest uitgesproken bij )
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper camilledecoster. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 56326 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen