Automatisatie in de klinische biochemie
Labo-aanvraag tot protocol
Waar automatisatie
Pré-analytische fase
Bloed- of staalafname Door huisarts of verpleegkundige Hulpmiddel: scanner met IR om aders te vinden
Transport naar labo Transportbode, intern buizensysteem Buizenpost, drones
Registratie vd aanvraag LIS (labo informatie systeem) Papieren inscannen, digitale aanvraag
Dispatch Verdeling vd stalen naar analysers Automatische centrifugatie, labeling en sorteren
mbv barcodes + decappig en aliquotering
Analytische fase
Uitvoering vd analyse ih labo Manueel of analyser Analytische automatisatie
Post-analytische fase
Analytische validatie door MLT Calibratie, herhalen, delta-check Mbv apparaat-software en LIS + recapping
controles
Urgente stalen/alerte waarden Telefonisch Telefoonlijst via LIS
rapporteren
Klinische validatie Rekening houden met klinische gegevens Validatie-software, klinische validatie mbv LIS
en volledige labo-aanvraag
Resultatenprotocols rapporteren Papier, elektronisch (geëncrypteerd) Elektronische protocols, GDPR
Protocols verdelen Post GDPR = general date protection regulation
Voordelen van digitale aanvragen
- Aanvraag kan op afstand aangemaakt en doorgestuurd worden voor afname van staal
- Eenvoudiger en sneller
- Bij-aanvragen kunnen snel elektronisch doorgegeven worden
- Juiste en voldoende tubes afnemen
- Staalidentificatie is correct en rechtstreeks gelinkt aan aanvraag
- Rapporten kunnen beveiligd per mail verzonden worden
- Individuele aanvraagsets op maat vd arts versnellen het aanvraagproces
Alert-waarde = afwijkende resultaten die klinisch belangrijk zijn
Delta-check = test afnemen om voorgaande resultaten van dezelfde patiënt te vergelijken
Aliquotering = secundaire tube maken vd originele voor transport naar andere labo’s
Nadeel van pippeteren door rubberen stop: kleine partikels rubber zorgen voor verstopping
Bloed- of staalafname
Serumtube (oranje)
- Clot activator zodat bloed sneller stolt
- Biochemische bepalingen op serum
- Gel-separator: veroorzaakt scheiding tss serum en stolsel –> C van vele stoffen in RBC hoger: bij hemolyse gaan
deze stoffen inmengen ih serum en zal C van die stoffen stijgen
EDTA-tube (paars)
- Irreversiebele chelatie van Ca waardoor stollingscascade geblokkeerd wordt
- Hematologische bepalingen op volbloed
Heparine-tube (groen)
- Heparine inhibeert trombine dmv antitrombine waardoor fibrine-vorming geblokkeerd word en bloed niet stolt
- Biochemische bepalingen op plasma (= serum + stollingseiwitten)
Citraat-tube (blauw)
- Reversiebele chelatie van Ca (door toevoegen Ca wordt stollingscascade terug geactiveerd)
- Stollingstesten op plasma
- Tube volledig vullen: juiste verhouding bloed/citraat
Fluoride
- Fluoride inhibeert de glycolyse (afbraak van glucose vertragen/tegen gaan)
1
, Post-analytische fase
LOINC = logical observation identifiers names and codes
- Medische std voor documenteren en coderen van aanvragen en uitslagen vh medische labo-bepaling
- Universele taal die een gegevensuitw en eenduidige interpretatie mog maakt
- Samengesteld uit 6 velden die een meting definiëren:
o Gemeten test (bv glucose)
o Kenmerk of type hoeveelheid
o Tijdcapaciteit vd afname
o Specimes (staal, bv bloed)
o Meetschaal
o Methode: enkel indien resultaat methode-afh is
Fouten: meeste gebeuren id pré-analitische fase en minste id analytische fase, meestal geen gevolg op patiënt
TAT = turn around time = tijd tss afname van staal en ontvangst vd labo-resultaten door arts
SLA = service level agreement = schriftelijke overeenkomst tss aanbieder en afnemer van diensten/producten waarin
afspraken worden gemaakt tss beide partijen
Analytische fase
Sample handler
- Voordelen: flexibiliteit, elimineert pre-sorting of aliquotering, STAT rack (= positie voor urgente tubes)
Vision systeem 360° barcode aflezen Efficient, minder barcode afleesfouten, minder
interventies door gebruiker
Automatische Posities in gekoeld compartiment: automatische Automatisch management, beperkte gebruikte
calibratie en QC en individueel openen en sluiten interacties, tijdswinst, verlengde onboard stabiliteit
Staaltransport Aanpasbare snelheid, bidirectioneel, optimale Voorspelbare TAT, sneller transport en bescherming
STAT en routine processing in dezelfde flow kostbare stalen
Planning Intelligente software optimaliseert Snelle en consistente STAT, maximaliseert troughput vh
staaltransport volledige systeem
Chemistry analyzer
- Voordelen: tijdwinst (geen onderhoud van ionselectieve elektroden), klein staalvolume, continue werking door
automatische calibratie
- Fotometrie/turbidimetrie
- Dual-Well reagens pack: onboard stabiliteit (on the fly reagens laden)
- Automatische dilutie
- Automatische rerun = automatische parameters vasteleggen, indien resultaten hierin liggen wordt er opnieuw
een meting gedaan door het toestel
- Automatische reflex = obv het resultaat van een test een andere test uitvoeren
Immunoassay analyzer
- Obv AG-AL reactie: reactie duurt langer omdat er zich een evenwicht moet stellen
- Innovatieve dual ring incubatie en wasopstelling
o AL id reagentia
o Na evenwicht spoelen om niet-geboden AL weg te wassen
o In dual ring wordt niet-gebonden reagens weg gewassen en keert daarna terug naar 1e ring
- Voordelen: toegenomen walk-away time en consolidatie, robust was en partikel-scheiding: pos impact op precisie
Modulair uitbreidbara systemen
Chemiemodule (c): fotometrie en ISE
Immunochemiemodule (e) en serologie: electro-chemieluminescentie
- Reagens- en incubator-carrousel
- ECL-technologie
o 3 reagens
Magnetische microbeads gebonden aan streptavidine
2
, Biotine gebonden aan AL of AG
Ruthenium gebonden aan AL –> veroorzaakt electro-chemiluminescentie
o Na incubatie: reactiemengsel in meetcel gepippeteerd en door magneet worden magnetische microbeads
vastgehouden –> wassen van microbeads en wegspoelen overmaat reagentia –> spanning op PT-
electrode brengen –> clean cell voor kuisen
- Doodvolume = volume onderaan cupje waar men niet aankan
Sandwich techniek
- Aan staal wordt gebiotineerd AL tegen AG toegevoegd en ruthenium gebonden aan AL (genereert signaal)
- 2 reagens binden op AL –> AG als sandwich tss 2 reagens
- Na incubatie: streptivine toegevoegd en bindt aan biotine
- Hoe meer AG, hoe meer vorming sandwiches, hoe groter signaal, hoe groter C
- Singaal: partikels die door magnetisme op wand achterblijven
Competitieve techniek
- Aan staal wordt gebiotineerd AG toegevoegd en ruthenium gebonden aan AL (genereert signaal)
- AG treedt in competitie met gemerkt AG (biotine) om te binden met ruthenium
- Na incubatie: streptivine toegevoegd en bindt aan biotine
- Hoe meer AG, hoe minder gemerkt AG, hoe kleiner signaal, hoe groter C AG
Consolidatie van toestellen in het labo
Carry-over = overdragen van het staal van de ene cuvet naar de andere cuvet (kan leiden tot vals-verhoogde resultaten)
- Indien reagentie/staal van vorige meting nog aanwezig is wordt deze meegenomen naar volgende meting
- Pippeteren van reagentia met pippetors (naalden)
- Oplossing: wegwerpbare tipjes en cuvetten of extra wasprocedure voor herbruikbare cuvetten
Kwaliteitsvolle resultaten
- LLD (liquid level detection): controle voor juiste hoeveelheid staal
- FD (foam detection): controle of er geen schuim aanwezig is
- CD (clot detection) controleren of er geen klonters aanwezig zijn
- Chemiemodule
o Carry-over evasion program: extra wasprocedure voor herbruikbaar materiaal
o Ultrasonic mixing of sample en reagent
o HIL-index: kijken of staal kwalitatief in orde is voor testen
H = hemolyse (aanwezigheid veel hemoglobine)
I = icterie (aanwezigheid veel bilirubine)
L = lipemie (aanwezigheid veel vetten)
- Immunochemiemodele (carry-over is uitgesloten): single-use assay tips en cups
Automatisatie pré- en post-analytische stappen
- Onvoldoende staal: enkel prioritaire testen
- Workflow (onderdelen)
o Camera unit met barcode lezer
o Selectieve decap en recap unit
Schroefdop: rotary gripper (draaisysteem)
Rubberen dop: lifting gripper (lift systeem)
o Specificaties
Continue laden van stalen tijdens routine
Verschillende racks: neutrale racks, centrifuge houders en staal carriers van versch analyzers
o Decapper unit
o Aliquoter en barcode printer
Wegwerpbare pipettips: CD en LLD
LDD via capaciteitsmeting (drukmeting staal vs lucht) of staal image (foto van staal)
Barcode gereproduceerd en nagekeken met 2e scanner
o Sorting eenheid
Continue afladen tijdens routine
Verschillende racks: neutrale en archiveer racks, en staal carriers van versch analyzers
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper AnetteVDB. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.