Samenvatting
Samenvatting Burger en Bestuur: democratie en participatie
- Instelling
- Universiteit Gent (UGent)
Burger en Bestuur: democratie en participatie
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 25 pagina's
Voorbeeld 3 van de 25 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
BURGER & BESTUUR: DEMOCRATIE EN PARTICIPATIEA. Inleiding
B. Burger en bestuur
C. Veelvormige relatie burger met politieke, ambachtelijke en semioverheid
D. Verschillende burgerrollen: kiezer, partner en gebruiker/klager
» Als kiezer (via volksvertegenwoordiging) of partner (via participatie)
o Nood aan: openheid en participatie
» Als belastingbetaler/gebruiker
o Nood aan: organisatie dienstvernieling, klantgerichtheid, efficiëntie
» Als klager
o Nood aan: klachtenmanagement met billijke behandeling
E. Burgerschapsstijlen volgens Motivaction: B.P.A.A.
» Buitenstaanders: participeren niet
» Plichtsgetrouwen: participeren enkel bij vraag
» Afwachtenden: participeren enkel in eigenbelang
» Actieven: actief participeren voor algemeen belang
F. Dejaeghere & Hooghe (2006): "monitorial citizen"
» Burgerschapsstijlen o.b.v. politieke interesses, zelfvertrouwen en participatie
» Wanneer alle drie hoog (+): onderscheid o.b.v. welke participatie ze hanteren
o 'Monitorial citizen': participeert enkel in onconventionele vormen → BE: 9%
o Actieven in conventionele vormen → BE: 6%
G. Vlaams regeerakkoord '14: beloftes per burgerrol
» Slanke/performante overheid met beslissingen op meest geschikt niveau + tegen 2020
alle administratieve transacties langs digitale weg → belastingbetaler/gebruiker
» "Dorp" wordt gestimuleerd als niveau waar zelf initiatief wordt genomen om omgeving
leefbaar te houden, participatief beleid met ‘collectieve zelfredzaamheid’ → partner
H. Participatie
I. Burger is veranderd: partisan dealignment + cognitieve mobilisatie en ICT-revolutie
» Sociologische verandering: dealignment en individualisering
» Meer mogelijkheden tot participatie
o Cognitieve mobilisatie: scholingsgraad en info → politieke interesse en analyse
o ICT-revolutie en internet
J. Maatschappij is veranderd: civic culture en het toenemend belang van strong democracy
» Van bedreiging tot cruciaal element
o '30s: massabewegingen zorgden voor bedreiging stabiliteit
o Almond & Verba's “civic culture”= stabiel democratisch bestel bestaat uit:
institutionalisme + politieke cultuur van participatie, vertrouwen en legale
gehoorzaamheid
, o '60s: appreciatie voor participatie → adviesraden en hoorzittingen
o '80s: NPM met vooral focus op efficiëntie en klantgerichtheid
o '90s: interactieve en directe besluitvorming
Nu cumulatie alle vormen
» Barber (1984): representatieve (thin) is compatibel met directe democratie (strong)
K. Participatie & opvattingen over burgerschap: republikeins, communautaristisch en liberaal
» Republikeinse opvatting: uit burgerplicht/dienstbaarheid met oog voor algemeen belang
» Communautaristische opvatting: uit lidmaatschap van historisch gegroeide sociale
gemeenschap
» Liberale opvatting: bescherming individuele burgerrechten
L. Motieven voor bestuur: normatief, instrumenteel en wettelijk
» Normatief: democratisch ideaal dat burgers participeren
» Instrumenteel: legitimiteit, beleidsverrijking, breder draagvlak, sociale samenhang
» Wettelijk: het is verplicht
M. Classificatiemodellen
N. Soorten democratie: Hendriks (2006)
» Direct/indirect & aggregatief/integratief
o Aggregatief indirect: meerderheidssysteem met vertegenwoordiging
= PENDULEDEMOCRATIE
o Aggregatief direct: meerderheidssysteem met zelfbeschikking
= KIEZERSDEMOCRATIE
o Integratief indirect: deliberatief systeem met vertegenwoordiging
= CONSENSUSDEMOCRATIE
o Integratief direct: deliberatief systeem met zelfbeschikking
= PARTICIPATIEDEMOCRATIE
» In realiteit hybride vormen: België consensusdemocratie met invloeden van andere
O. Participatieladder: IRACoMZ
Eerste generatie participatie
» Geïnformeerde: burger als toehoorder zonder input→ bestuur beslist
» Geraadpleegde: burger als geconsulteerde zonder verbintenis → bestuur beslist
» Adviseur: problemen of oplossingen aanbrengen met meer waarde → bestuur beslist
Tweede generatie participatie
» Coproducent: probleemagenda wordt bevestigd en samen oplossingen zoeken
Derde generatie participatie
» Meebeslisser: beleidsontwikkeling en besluitvorming door burgers → burger beslist
» Zelfbestuurder: zelf initiatief nemen om in eigen beheer voorzieningen op te richten en
te onderhouden → burger beslist
P. Kritiek op participatieladder
» Niet iedereen participeert (in dezelfde mate)
» Variatie in concreet functioneren van instrumenten
o Sommige kunnen op verschillende treden gesitueerd worden (vb. volksraadpleging)
» Moet altijd gestreefd worden naar hoogste trede?
, » Eenzijdige focus op impact, geen aandacht voor representativiteit en intensiteit
Q. Alternatief: participatiekubus van Fung (2006) → invloed, deelnemers,
besluitvormingswijze
» Invloed: zoals participatieladder
» Deelnemers: van enkel bureaucraten tot gehele bevolking
» Besluitvormingswijze, burgers: luisteren / stemmen / delibereren / brengen expertise
R. Sociale participatie → sociaal kapitaal ↑ → burgerzin en -participatie
» Leidt tot cumulatie sociaal kapitaal: netwerkvorming onder burgers (structureel) met
interpersoonlijk vertrouwen en morele wederkerigheid (cultureel)
→ Burgerzin ↑
→ Burgerparticipatie ↑: zowel politiek (invited spaces) als civiel (invented spaces)
S. Vertrouwen & legitimiteit
T. Systeemmodel: input-, throughput-, en output-legitimiteit
» In publieke sfeer ontstaat feedback op outputs politiek systeem (beleidsbeslissingen)
met nieuwe inputs (voorkeuren, steun, vragen) van burgers richting politiek systeem,
o Input-legitimiteit → Government by the people
Inclusiviteit: toegankelijk voor, direct of indirecte, burgerinput?
Representatief: relevante stakeholders aanwezig?
o Throughput-legitimiteit: mate waarin procedures erin slagen om voorkeuren burgers
te linken aan beleidsbeslissingen bestuur
Legaliteit: deliberatie op wettelijke manier
Transparantie: deliberatie op transparante manier
Kwaliteit: deliberatie op kwalitatieve manier
o Output-legitimiteit: → Government for the people
Resultaat: is er een oplossing?
Effectiviteit: tevredenheid erover?
U. Vertrouwen: ratio (ervaring) + emotie (socialisatie → diffuse support)
» Rudimentaire definitie Baier (1986): A vertrouwt B met betrekking tot X
= B wordt macht toegekend over X, A vertrouwt er op dat B die macht competent en
goedaardig gebruikt
» Vertrouwen uit rationele overwegingen o.b.v. eerdere ervaring (zie bv link tevredenheid
met ordediensten en graad van politiek vertrouwen)
» Vertrouwen uit affectieve overwegingen via socialisatie
o Zie Easton's (1965) diffuse support = support for basic political arrangements of
politics and democracy
V. Belang legitimiteit/vertrouwen: naleving wetten brengt stabiliteit en vrijwaart democratie
» Aanvaarding beslissingen, al gaan ze in tegen principes en/of belangen
» Minder overtredingen en free riding
» Lage monitoring kosten
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper willemvanaquitanië. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,39. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67474 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen