Samenvatting
samenvatting architectuurtheorie s3
- Instelling
- Hogeschool West-Vlaanderen (HoWest)
samenvatting met uitleg per gebouw + foto's
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 100 pagina's
Voorbeeld 4 van de 100 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Architectuurtheorie 22/09Renaissance in Italië 1420-1620
Kenmerken Renaissance:
geometrische vormen,
pilasters en lijsten (banden die uit de gevel komen)
voluten en rolwerk. Veel pilasters waren boven elkaar toegepast, gescheiden door
brede lijsten;
later in de Renaissance waren er veel brede doorlopende pilasters (vanaf begane
grond over meerdere verdiepingen, de zogenoemde "kolossale orde").
De symmetrie
Palazzi (grote herenhuizen) met binnenhoven (cortiles) en rondgaande galerij,
colonnades en soms bogen; het geheel ontsloten door een poort.
Rustica onderaan de buitengevel: zeer zware, ruw behakte blokken natuursteen
(geboiseerde natuursteen).
Halfronde bogen (rondbogen) boven de muuropeningen.
Lijsten in de vorm van o.m. waterlijsten en grote kroonlijsten, mede als visuele
onderbreking.
De middenpartij met portaal wordt krachtig uitgewerkt.
Er kwamen hogere ramen (Laat-Renaissance).
Sommige architecten hadden zeer strenge klassiek uitgangspunten (o.m. Palladio)
met een "laagsgewijze" opbouw.
In het Maniërisme (Laat-Renaissance) in Nederland worden al bekende Hollandse
kenmerken (horizontale belijning en banden, baksteen en spaarzaam natuursteen,
trapgevels, dunne ontlastingsbogen boven vensters) gecombineerd met klassieke
kenmerken: bijvoorbeeld trapgevels met rolwerk, voluten, bolvormige ornamenten,
en gebruik van andere versieringen zoals vrouwenfiguren.
In de Nederlanden is vaak een combinatie te zien van Gotiek en Renaissance in de
toenmalige bouwkunst, de zogenoemde Hollandse Renaissance.
Door sommige criticasters wordt de Renaissance beschouwd als een kunstvorm van
imitaties. Een uitspraak van Arild Rosenkrantz: "De Renaissance bereikte met
uiterlijke middelen (bijvoorbeeld via de studie van de anatomie) wat de Grieken
intuïtief hadden bereikt".
3 Periodes:
1. Vroeg renaissance
2. Laatrenaissance
3. maniërisme
Renaissance in Europa 1420-1620
Begin renaissance is ontstaan in Italië (vroeg renaissance 1420-1500)
De renaissance begint in andere landen pas later
Veel soorten renaissance van vroegrenaissance tot late of maniërisme
Renaissance = wedergeboorte
FR & I: Vroeg Renaissance, Bloeitijd Renaissance, Late Renaissance, Maniërisme
(overgang naar barok)
S: Platereske Stijl, Desornamentando
D: Vroeg Renaissance, Bloeitijd Renaissance, Maniërisme
, Renaissance bepaald door 3 onderlinge verbonden stromingen?
1. Humanisme (mens staat centraal in het wereldbeeld) (sacraal = ingetogener, -
decoratief, - glasramen, - dominant aanwezig in stadsbeeld -> centraal bouw) > ME =
meer theocratisch (verticaliteit), belang mens centraal Kentering A-stijl =
weerspiegeling verandering maatschappij
2. De reformatie en het begin van de contrareformatie (kerk hervormd) (rond 1517,
personen die kerk willen hervormen, Luther, Schwingel, Callefeyn), ontstaan
protestantse kerk, begin van contrareformatie
3. Het manierisme (cultuurhistorisch als homogene periode met renaissance,
kunsthistorisch als een afzonderlijke periode te beschouwen (maniera))
overgangsperiode binnen de kunsten richting barokperiode (eigenzinnige wijze, meer
sober naar weeldering, decoratief)
Historische achtergrond:
1. Uitvindingen en ontdekkingsreizigers
2. Opbloei wereldhandel
3. Opkomst steden en de burgerij
4. Opkomst van de absolute monarchie in Frankrijk onder Lodewijk XI
5. De reconquista (herovering kath. kerk) in Spanje
Renaissance= wedergeboorte = nieuw mensbeeld = uomo universalis (veelzijdige
ontwikkeling v lichaam en geest volgens Griekse opvatting)
Wedergeboorte van de mens (humanisme)
1. Renaissance staat voor een ‘nieuwmensbeeld’
2. Renaissance staat voor de herontdekking van de romeinse cultuur en kunst
(dia5)
Herwaardering klassieke cultuur?
Wedergeboorte van de mens -> centrale plaats in maatschappij =
eigenwaarde persoon belangrijk (voordien weinig namen architecten) Kritische
ingesteldheid / zelfbewustzijn
Naam kunstenaars, architect nu verbonden aan project = waardering
(bvb. Leonardo da Vinci, Michelangelo,…)
Herontdekking v Romeinse cultuur en kunst
Bronnenmateriaal v antieke schrijvers w onderzocht (10 boeken v
Vitruvius = handleiding ontwikkelen stad, zoals dimensies,
toegangspoorten, afvoer water, enz.)
Gestimuleerd door mecenaat (geldschieter, betaalt kunstenaars voor
privé opdrachten)
, Ware toedracht van ‘renaissance’ als ‘wedergeboorte
1. ‘Renaissance’ staat voor ‘een nieuw mensbeeld’
mens als universele maateenheid die de God van de ME vervangt
kritische instelling en zelfbewustheid
grenzeloze belangstelling voor de waarneembare werkelijkheid en een
natuurwetenschappelijke benadering van de kennis
nieuw mensbeeld = de ‘uomo universalis’ (veelzijdige ontwikkeling van
lichaam en geest volgens de Griekse opvatting)
2. ‘Renaissance’ staat voor de herontdekking van de Romeinse cultuur en kunst
werd gestimuleerd via het mecenaat
studie van het bronnenmateriaal van antieke schrijvers
Centraalbouw
Verhoudingen harmonieus
Weinig kleur
Klassieke elementen die terugkomen (halfzuilen)
Meer horizontaal georiënteerd
Geboorte van Venus - Renaissance
Sandro Botticelli
Galleria degli Uffizi Firenze
15e eeuw- 1484
TOEPASSING GULDEN SNEDE
Wedergeboorte mens en niet meer van god die centraal stond.
Proportioneel gezien is het lichaam van Venus volgens sommige theorieën te
verdelen volgens de gulden snede (in het latijn: 'sectio aurea'), een mathematische
verhouding die is ontleend aan de wiskunde van de klassieke oudheid. In de
renaissance zou volgens deze theorie de gulden snede als de ideale verhouding
worden beschouwd.
De man van Vitruvius
, Leonardo da Vinci
15e eeuw 1485
Renaissance
10 boeken van vitruvius (alle richtlijnen van een stad groottes van een mens perfecte
verhoudingen enz… ) handleiding voor architecturen…
De Mens van Vitruvius is een stelsel van lichaamsverhoudingen zoals Vitruvius
die beschreef in zijn De architectura. Een Vitruvius man is een afbeelding van een
man als demonstratie van de voorschriften van Vitruvius.
Spoedig afkeer van de Italianen tegenover de gotiek
1. Fitarete omschreef het in 1460 als knoeiwerk dat enkel barbaren naar Italië konden
brengen
2. Vasari noemde de gotiek de ‘stilo gotico’ referent naar de invasie van de gotiek in de
5e eeuw
3. Proto-renaissance (11de-12e eeuw) (pararelle met de gotiek) (bv san miniato al monte
en dom van Pisa)
Italië (Firenze) als bakermat van de renaissance
(proto-renasissance: ze hadden een hekel aan gotiek en zijn van romaans naar renaissance
gesprongen zo is de proto-renaissance gekomen)
Italië als bakermat van de renaissance
Firenze: middeleeuwse stad die het begin van de renaissance is
Firenze (Arno: rivier) Ponte vecchio: brug met winkeltjes op met pararelle boven
overdekt
Gangpad van het ene paleis naar de andere (pararelle) zodat ze droog konden
wandelen
Galerij tussen palazzo vecchio
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Student042022. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 73918 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen