SYSTEMATISCH DENKEN EN HANDELEN
Inhoudsopgave
1. de algemene systeemtheorie...............................................................................2
1.1 Systemisch werken – algemene systeemtheorie – systeem.................................................2
1.2 Ontstaan van de algemene systeemtheorie.........................................................................2
1.3 situering van de systeemtheorie.......................................................................................... 2
1.4 de AST: van een persoonsgerichte naar een relatiegerichte benadering: het belang van de
wisselwerking............................................................................................................................. 3
1.5 De AST: Van een lineaire oorzakelijkheid naar een circulaire oorzakelijkheid......................3
2. Kenmerken van een systeem................................................................................4
2.1 Een systeem van mensen is een open systeem...................................................................4
2.2 kenmerken........................................................................................................................... 4
2.2.1 totaliteit of niet-optelbaarheid.......................................................................................5
2.2.2 Interonafhankelijkheid.................................................................................................... 5
2.2.3 Gezamenlijk doel............................................................................................................ 5
2.2.4 Emotionele betrokkenheid............................................................................................. 5
2.2.5 het tijdselement............................................................................................................. 5
3. Kernbegrippen uit de A.S.T..................................................................................5
3.1 Omgangsvormen of interactiepatronen van systemen.........................................................5
3.2 Systeemregels..................................................................................................................... 6
3.2.1 Opvattingen................................................................................................................... 6
3.2.2 Moetens......................................................................................................................... 6
3.2.3 Mythen........................................................................................................................... 6
3.3 Informatie en feedback........................................................................................................ 7
3.3.1 Positieve feedback......................................................................................................... 7
3.3.2 Negatieve feedback....................................................................................................... 7
3.4 Homeostase en kalibrering................................................................................................... 7
3.5 Loyauteit of loyaliteit........................................................................................................... 8
3.6 Identiteit.............................................................................................................................. 8
3.7 Grenzen............................................................................................................................... 8
3.7.1 Extremen in permeabiliteit van grenzen: kluwen en los-zand........................................8
3.7.2 Grenzen en identiteit..................................................................................................... 9
3.8 Equifinaliteit en equipotentialiteit........................................................................................ 9
4. Het gezin als systeem........................................................................................10
4.1 Gezinnen anno 2020.......................................................................................................... 10
4.1.1 Op zoek naar een defintie............................................................................................10
4.1.2 Gezin in een maatschappelijke context........................................................................10
4.1.3 Gezin als een dynamisch samenlevingsverband..........................................................11
4.1.4 Gezin binnen de systeemtheorie (nabuurs M. 2021)....................................................11
4.2 De structurele SYSTEEMTHEORIE (S. Minuchin)..................................................................11
4.2.1 Kennismaking............................................................................................................... 11
4.2.2 Visie en werkwijze........................................................................................................ 12
, 4.2.3 Enkele pathologische patronen: de geperverteerde driehoek (vader, moeder, kind)...13
4.2.4 Rol van de begeleider volgens de structurele systeemtheorie.....................................14
4.2.5 Oefening: geperveteerde driehoek..............................................................................15
5. Interactiepatronen binnen systemen..................................................................15
5.1 AXIOMA 1: “je kan niet niet-communiceren.”.....................................................................15
5.1.1 Invloed en bedoeling.................................................................................................... 15
5.1.2 Invloedsbesef............................................................................................................... 16
5.1.3 De facetten van beïnvloeding: een leidraad voor gespreksvoering..............................16
5.1.4 Betrokkenheid en inzet................................................................................................18
5.1.5 Effect in communicatie................................................................................................. 18
5.2 Axioma 2: verbale en non-verbale taal...............................................................................18
5.3 Axioma 3: in alles wat ik zeg, zeg ik ook iets over hoe ik wil dat de ander met mij omgaat
(= de gelaagdheid in de communicatie)..................................................................................19
5.3.1 BETREKKINGSNIVEAU: OMSCHRIJVINGEN of betekenisverlening..................................19
5.3.2 Contextniveau van nader bekeken...............................................................................20
5.4 Axioma 4: “ieder zijn waarheid”......................................................................................... 21
5.4.1 Werkelijkheidsordening of betekenisverlening.............................................................21
5.4.2 Op zoek naar de betekenis voor mensen.....................................................................22
5.4.3 Herkaderen.................................................................................................................. 22
5.4.4 Werken met hypothesen..............................................................................................22
5.5 Axioma 5: wie heeft het voor het zeggen? Wie laat het voor het zeggen (symetrische en
complementaire relaties)......................................................................................................... 23
- Term ‘systeem’ = Samenstellen of bijeenplaatsen
- Ludwig Von Bertalanffy, definitie systeem: een aantal elementen die met elkaar ion
interactie staan. Geheel is meer dan de som van de delen.
- Systeem kan je niet horen of zien, het is een abstracte constructie
- AST maakt complexe gehelen ordenen mogelijk en overzichtelijk te maken.
1.2 ONTSTAAN VAN DE ALGEMENE SYSTEEMTHEORIE
- Afkomst in biologie, organismen als open systeem
- Holistische kijk: organismen bekijken in wisselwerking met hun omgeving
- In 1956 eerste artikel over disfunctie van mensen gezocht in omgeving en systeem ( niet in
individu)
- Pioniers AST: Watzlawicks, Bateson, Donald Jackson, Jay Haley – Grondlegger: Salvador
Minuchin
1.3 SITUERING VAN DE SYSTEEMTHEORIE
- Menselijk gedrag is complex gegeven
2
, - Reden van disfunctioneren mensen volgens systeemtheorie
gezocht in omgeving, systeem van individu en relaties en
interacties tussen mensen
- AST samen met behaviorisme enkel kijken naar
waarneembaar gedrag, niet innerlijke processen, driften, …
- Vooral toevoeging van elementen uit context denken die
Waarneembaar
plaats krijgen in systeemtheorie gedrag
1.4 DE AST: VAN EEN PERSOONSGERICHTE NAAR EEN RELATIEGERICHTE BENADERING: HET
BELANG VAN DE WISSELWERKING
- Individueel probleem: klachten over 1 persoon maar staan in relatie tot elkaar, wederzijdse
beïnvloeding
- Verspreiding systeemdenken hing samen met aantal ontwikkelingen:
o Herverdeling tussen gezin en arbeid
o Normalisatie- en integratieprincipe
o Wet van 1965
o Secularisatie van de zorg
o Opkomst ouderverenigingen
- Hedendaags agogische werker inzicht in de verschillende systeemdimensies
- Ook belang voor zicht op eigen roots, je werkt met jezelf als instrument
- Van persoonsgericht naar relatiegericht:
Meerdere
beïnvloedende
1.5 DE AST: VAN EEN LINEAIRE OORZAKELIJKHEID NAAR EEN CIRCULAIRE OORZAKELIJKHEID
- Lineaire causaal denken: AB
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mathisbijl. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.